„Fakt” – najpopularniejszy dziennik ogólnopolski – w ostatnich czterech latach sukcesywnie tracił przewagę nad „Super Expressem” – wynika z danych PBC przeanalizowanych przez „Presserwis”. W ubiegłym tygodniu po czteroletniej misji z funkcji redaktor naczelnej dziennika odeszła Katarzyna Kozłowska. Trwa rekrutacja na szefa redakcji.
Jak wynika z naszej analizy na podstawie danych PBC, przewaga „Faktu” (RAS Polska) nad „Super Expressem” (ZPR Media) malała z roku na rok.
- Jeszcze w 2018 roku średnia sprzedaż „Faktu” wynosiła 237 700 egz., a sprzedaż „Super Expressu” – 117 649 egz., co oznacza, że pierwszy tytuł sprzedawał ponad dwa razy więcej egzemplarzy niż konkurent z ZPR Media (przewaga rzędu 102,04 proc.). „SE” sprzedawał zaledwie 49,5 proc. tego, co rozprowadzał „Fakt”.
- W 2019 roku przewaga „Faktu” zmalała – średnia sprzedaż „Faktu” wynosiła 215 510 egz., a „Super Expressu” – 112 932 egz. („SE” sprzedawał już 52,4 proc. poziomu „Faktu”).
- W 2020 roku przewaga „Faktu” znów się zmniejszyła – średnia sprzedaż tytułu wyniosła 180 019 egz., a „Super Expressu” – 96 003 egz. (to 53,3 proc. „Faktu”).
- Kolejne lata także przynosiły spadki w sprzedaży obu tytułów – podobnie jak w całym segmencie dzienników. Jednak „Fakt” tracił trochę szybciej. W 2021 roku średnia sprzedaż tego tytułu wyniosła 159 345 egz., a „Super Expressu” – 90 587 egz. (co stanowiło 56,8 proc. sprzedaży dziennika RAS Polska).
- W 2022 roku średnia sprzedaż „Faktu” wyniosła 138 163 egz., a „Super Expressu” – 80 433 egz. (czyli „SE” sprzedawał już 58,2 proc. tego, co konkurent).
- W pierwszym kwartale 2023 roku zaobserwowaliśmy minimalną tendencję wzrostową: przewaga „Faktu” (średnia sprzedaż – 130 888 egz.) nad „Super Expressem” (75 050 egz.) nieco wzrosła w stosunku do roku poprzedniego (57,3 proc. – tyle sprzedawał „SE” w stosunku do wyniku „Faktu”).
Przypomnijmy, że do końca 2021 roku Polskie Badania Czytelnictwa stosowały wskaźnik „sprzedaż wydań ogółem”. Od 2022 roku obowiązuje nowy wskaźnik – „sprzedaż wydania”.
Jak podkreślał na początku lipca prezes Ringier Axel Springer Polska Aleksander Kutela w związku z odejściem z „Faktu” redaktorki naczelnej Katarzyny Kozłowskiej – pod jej kierownictwem dziennik „przeszedł udaną transformację cyfrową, równocześnie utrzymując pozycję lidera na wymagającym rynku prasowym”.
To prawda – „Fakt” szybciej zrozumiał, że ma czytelników w internecie. Redakcja „Super Expressu” dopiero od dwóch lat przechodzi prawdziwą cyfrową rewolucję, w ramach której postawiono na nowoczesne formy internetowe. Zaledwie rok temu zaprezentowano nową stronę główną Se.pl. Jednak z powodu rozrywkowej formuły Se.pl miał tradycyjnie duży zasięg. W najnowszym Mediapanelu (czerwiec 2023) Se.pl plasuje się na 12. miejscu wśród największych witryn internetowych (11,2 mln użytkowników), podczas gdy Fakt.pl jest na miejscu 20. (8,8 mln użytkowników).
Na pozycję rynkową gazet wpływ ma wiele czynników. Proponowane przez redakcje pod kierunkiem naczelnych atrakcyjne tematy to tylko jeden z nich. W lutym 2022 roku analizowaliśmy sprzedaż konkretnych wydań „Faktu” Okazało się, że najwyższą sprzedaż w 2021 r. dziennik osiągnął 9 września, kiedy rozszedł się w 253 594 egz. W tym wydaniu tematem wiodącym były dodatki do emerytury, a na jedynce była Marianna Schreiber, prywatnie żona posła i ministra Łukasza Schreibera z Prawa i Sprawiedliwości. „Żona ministra pokazała nagie zdjęcia i mówi: »Żony innych polityków myślą jak ja«” – można było przeczytać na okładce. Do części nakładu dołączony został wtedy pamiątkowy numizmat z okazji beatyfikacji kardynała Stefana Wyszyńskiego.
– Wpływ numizmatu, jako dodatku do dziennika, jest tutaj stosunkowo niewielki, bo było to około 5 procent sprzedaży – zaznaczała wtedy Agnieszka Skrzypek-Makowska z Ringier Axel Springer Polska.
Liczą się zatem tematy, ale też (a często przede wszystkim) dodatki – redakcyjne i gadżety. Niewykle istotna jest również sieć dystrybucji. Kłopoty z kolporterami dotykały w ostatnich latach zarówno „Fakt”, jak i „Super Express”. Tytuł ZPR walczył biznesowo, co doprowadzało do braku „SE” w sieciach Garmond i Ruch. „Fakt” natomiast cierpiał z powodu likwidacji detalicznych punktów sprzedaży – zwłaszcza w małych miejscowościach.
Liczba punktów sprzedaży – weźmy za przykład sieć Ruch – malała w ostatnich latach drastycznie: jeszcze w 2019 r było ich 1333, w 2020 r. – 1209, w 2021 r. – 1027. Natomiast w 2022 roku grupa realizowała sprzedaż już tylko w ramach 814 punktów sprzedaży detalicznej.
Swoje robi także cena. „Fakt” w ostatnich latach podnosił cenę egzemplarzową kilkukrotnie, co miało wpływ na decyzje zakupowe czytelników. W ostatnim czasie ceny się niemal zrównały: dziennik RASP kosztuje 2,99 zł, a „Super Express” – 2,9 zł.
Katarzyna Kozłowska, która objęła stanowisko w „Fakcie” w styczniu 2019 roku, odchodząc powiedziała: „Z powodów rodzinnych nie będę mogła w najbliższym czasie poświęcić się tej odpowiedzialnej roli w sposób, który by mnie satysfakcjonował. W związku z tym już jakiś czas temu poprosiłam zarząd o odwołanie mnie z funkcji redaktor naczelnej Faktu”.
Do czasu powołania nowego redaktora lub redaktorki naczelnej Faktu p.o. szefa redakcji będzie Marcin Kowalczyk, dotychczasowy z-ca redaktor naczelnej. Na stanowisku zastępczyni pozostaje także Aldona Toczek, która pełni tę rolę od marca 2019 r.
Kozłowska przejęła obowiązki naczelnego po Marcinie Walterze, który z kolei objął kierowanie redakcją we wrześniu 2018 roku po rezygnacji Roberta Felusia. Feluś odszedł po tym, jak gazeta artykuł o samobójstwie syna byłego premiera Leszka Millera opatrzyła tytułem „Ojciec wybrał politykę, a syn sznur”.