Szef KRRiT zaproponował, żeby przenieść MUX-8 naziemnej telewizji cyfrowej do pasma UHF. Zwolnione częstotliwości posłużyłyby multipleksom cyfrowego radia DAB+. Choć minęło półtora roku, to prezes UKE zwleka z decyzją w tej sprawie. Rzecznik instytucji sugeruje w rozmowie z Wirtualnemedia.pl, że wpływ na to ma jesienna konferencja WRC-23.
Pod koniec 2021 roku ówczesny przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Witold Kołodziejski wystąpił z propozycją do prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej Jacka Oko dotyczącą nowego zagospodarowania multipleksów cyfrowej telewizji i radia.
Telewizyjny MUX-8 zostałby przeniesiony do pasma UHF (MUX-5), natomiast pasmo VHF zostałoby rozdysponowane przez KRRiT na potrzeby cyfryzacji radia. Z analiz Rady wynika, że brakuje częstotliwości na multipleksy DAB+. Pomimo wymiany pism między regulatorami, szef UKE nadal nie przychylił się do propozycji przewodniczącego KRRiT.
W sprawozdaniu za 2022 rok KRRiT informuje, że przesłała do UKE stanowisko „Propozycja optymalizacji konwersji analogowo-cyfrowej regionalnych i lokalnych stacji radiofonicznych w Polsce przy wykorzystaniu części bloków częstotliwościowych DAB zwolnionych przez MUX-8”. – Opracowanie KRRiT zostało poddane w UKE szczegółowej analizie dokonanej przez ekspertów od gospodarki częstotliwościowej, ale Prezes UKE jak dotychczas nie przekazał do KRRiT opinii na temat możliwości zmiany planu zagospodarowania częstotliwości w paśmie 174-230 MHz. Opinia Prezesa UKE będzie miała zasadnicze znaczenie przy podejmowaniu przez KRRiT decyzji dotyczącej zagospodarowania tzw. pasma radiowego (174-230 MHz) i pasma telewizyjnego (470-694 MHz) – wyjaśnia KRRiT.
Decyzja pod koniec roku?
Urząd Komunikacji Elektronicznej może czekać na decyzje, które zapadną podczas międzynarodowej konferencji WRC-23, która odbędzie się na przełomie listopada i grudnia w Dubaju. Kraje uczestniczące w obradach mogą przekazać po 2030 roku część pasma UHF zajmowanego przez multipleksy naziemnej telewizji cyfrowej operatorom telekomunikacyjnym. Oznacza to mniej miejsca na kanały telewizyjne w zakresie UHF. Nic nie zmieni się natomiast w przypadku zakresu VHF, w którym nadawany jest MUX-8.
– Z pewnością ustalenia WRC-23 będą pomocne w kontekście całościowej wizji pasma telewizyjnego oraz tego, ile zasobów będzie do dyspozycji dla multipleksów. Planowanie siatki radiowej dla NTC (przyp. red. naziemnej telewizji cyfrowej) nie jest zadaniem trywialnym – tłumaczy w rozmowie z Wirtualnemedia.pl Witold Tomaszewski, p.o. rzecznik prasowy UKE. Przy okazji przeniesienia multipleksu mogłoby dojść do zmiany standardu na DVB-T2/HEVC i rozpoczęcia emisji stacji Nowa TV, Metro, WP, Zoom TV w jakości HD.
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji nie chce przekazania dodatkowego pasma telekomom. – Uznając konieczność zapewnienia dla naziemnej telewizji cyfrowej i jej zaplecza produkcyjnego, pełnej stabilizacji i pewności działania przez najbliższe dwie dekady, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji opowiedziała się za prezentowaniem podczas konferencji WRC-23 stanowiska o zachowaniu dotychczasowego wykorzystania pasma 470-694 MHz i poparła zasadę „No change” w stosunku do pasma radiodyfuzyjnego 33. Takie stanowisko KRRiT było prezentowane podczas posiedzeń zespołu do spraw WRC-23 powołanego w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów – czytamy w sprawozdaniu KRRiT.
Polski rząd jeszcze niedawno podkreślał znaczenie naziemnej telewizji cyfrowej, z której korzysta co trzecie gospodarstwo domowe. Dla porównania, w Portugalii i Niemczech odbiorców naziemnych jest mniej niż 5 proc. Kilka tygodni temu przedstawiciel rządu zaangażowany w prace nad stanowiskiem na WRC-23 stwierdził w rozmowie z Wirtualnemedia.pl, że nie jest już tak przekonany do obrony pasma UHF jak rok temu. Kanały nadawane w DVB-T2/HEVC mogą bowiem zastąpić stacje w 5G Broadcast. Testy nowego standardu trwają m.in. w czeskiej Pradze. Ewentualny sprzeciw Polski może też utrudnić Unia Europejska. Komisja Europejska chce bowiem przyjęcia wspólnego unijnego stanowiska na WRC-23. Możliwe jest „współdzielenie” pasma przez multipleksy naziemne i operatorów w zależności od potrzeb danego kraju.
Opóźniony konkurs na ogólnopolski multipleks DAB+
We wrześniu 2022 roku KRRiT zawiesiła konkurs dotyczący miejsc w ogólnopolskim multipleksie DAB+. Zgłosiło się mniej nadawców niż liczba dostępnych miejsc. Podmioty zainteresowane emisją cyfrową oczekują, żeby wcześniej UKE wyłonił operatora multipleksu. Urząd nie spieszy się jednak z działaniami w tej sprawie. Nie podaje konkretnej daty wszczęcia postępowania. – Jeżeli chodzi o konkurs na DAB+, to planujemy ogłosić go w tym roku – wyjaśnia Tomaszewski.
Prezes UKE Jacek Oko niespełna rok temu stwierdził, że do wyłączenia analogowego radia FM powinno dojść nie wcześniej niż z końcem 2032 roku. Ówczesna KRRiT proponowała, żeby nastąpiło to między 2026 rokiem, a końcem 2030 roku. W Europie na wyłączenie analogu zdecydowała się jedynie Norwegia. Niezupełne, bo stacje regionalne i lokalne wciąż są dostępne w FM. Wielu polityków uważa, że tak powinno pozostać.
W Polsce 67 proc. ludności kraju znajduje się w zasięgu multipleksu Polskiego Radia. Trwa przetarg na zwiększenie go do 80 proc. Multipleks Polskiego Radia obejmuje: Jedynkę, Dwójkę, Trójkę, Czwórkę, Polskie Radio 24, Polskie Radio Chopin, Polskie Radio Dzieciom, Polskie Radio Kierowców, Polskie Radio dla Ukrainy, Radio Poland, rozgłośnie regionalne i ich kanały tematyczne.
W różnych częściach Polski poza multipleksem Polskiego Radia działają też multipleksy lokalne i eksperymentalne. Można dzięki nim słuchać m.in. Radia Profeto, Radia Jasna Góra, WP Radia, Radia Bezpieczna Podróż, Radia Nuta, Disco Radia, Mega Radia, Muzycznego Radia czy Radia Parada. Nadawcy komercyjni krytykują technologię DAB+. Twierdzą, że jest przestarzała, droga, a cyfryzacja powinna być oparta na internecie.
Z danych Radio Track, do których dotarł portal Wirtualnemedia.pl wynika, że tylko 44 tys. Polaków codziennie słucha radia w systemie DAB+. W 2022 roku dzienna liczba słuchaczy radiowej Jedynki wyniosła w przypadku FM 1,37 mln, drogą internetową 50 tys., przez dekoder telewizji cyfrowej 25 tys., a metodą DAB+ 11 tys. W przypadku Trójki to odpowiednio: 684 tys., 46 tys., 8 tys. i 6 tys., Polskiego Radia 24 104 tys., 45 tys., 3 tys. i 4 tys.