Od końca marca do końca czerwca trwał w Polsce proces zmiany standardu naziemnej telewizji cyfrowej. MUX-1, MUX-2 i MUX-4 przeszły na DVB-T2/HEVC, który pozwala na nadawanie większej liczby kanałów telewizyjnych lub poprawę jakości ich obrazu. MUX-3 miał być objęty zmianami, ale w marcu minister spraw wewnętrznych i administracji Mariusz Kamiński zwrócił się z wnioskiem do prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej Jacka Oko o opóźnienie tego procesu w związku z wojną na Ukrainie. Multipleksowi z głównymi kanałami Telewizji Polskiej towarzyszy bowiem Regionalny System Ostrzegania. Szef UKE zgodził się na emisję MUX-3 w starym standardzie do końca 2023 roku.
MUX-8, gdzie są nadawane Metro, Nowa TV, TVP Kobieta, TVP Kultura, WP TV, Zoom TV i od niedawna kopia TVP ABC w ogóle nie został objęty zmianą standardu. Stacje wchodzące w jego skład są wciąż nadawane w standardowej rozdzielczości (SD), podczas gdy kanały komercyjne, które przeszły na DVB-T2/HEVC w ostatnich miesiącach można oglądać w całej Polsce w wysokiej rozdzielczości (HD). Są to TVN, TVN7, TTV, Polsat, Super Polsat, TV4, TV6, TV Trwam, TV Puls, Puls 2, Stopklatka, TVP ABC, Fokus TV, Polo TV, Eska TV.
„Nie toczy się żadne postępowanie w tej sprawie”
Wygląda na to, że stacje z MUX-8 drogą naziemną nieprędko poprawią jakość dzięki przejściu na DVB-T2/HEVC. – Treść obowiązującej rezerwacji dla spółki Emitel i MUX8 można znaleźć na stronie (https://bip.uke.gov.pl/rezerwacje-czestotliwosci/rezerwacje-telewizyjne-tresci/174-230-mhz,2.html). Zgodnie z jej zapisami, do końca jej trwania obowiązującym standardem nadawania jest DVB-T. Nie toczy się żadne postępowanie mające na celu zmianę w tym aspekcie – informuje Wirtualnemedia.pl Witold Tomaszewski, p.o. rzecznik prasowy UKE. Wspomnianą decyzję rezerwacyjną ówczesna prezes UKE Magdalena Gaj wydała 2 października 2015 roku i obowiązuje ona od dnia doręczenia przez 15 lat. Tym samym przestaje obowiązywać dopiero pod koniec 2030 roku.
UKE mógłby oczywiście zmienić rezerwację i pozwolić na emisję w DVB-T2/HEVC. Do tego potrzeba jednak porozumienia regulatorów, wszystkich nadawców z multipleksu i Emitela. – Zgodnie z zarządzeniem Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej z dnia 17 stycznia 2020 r. w sprawie planu zagospodarowania częstotliwości dla zakresu 470 – 790 MHz”- wszystkie zmiany dotyczyły zakresu 470 -790 MHz, (pasma UHF) w związku ze zwolnieniem pasma 700MHz. Dlatego zmiana standardu nadawania dotyczyła jedynie pasm UHF (czyli wskazanych wyżej częstotliwości) . W paśmie UHF nadawane są multipleksy MUX-1,2,3,4. MUX-8 nadawany jest w paśmie VHF i nie jest objęty zmianami. Decyzje dotyczące przyszłości MUX-8 są w gestii odpowiednich urzędów oraz nadawców nadających programy w tym multipleksie. Obecnie nie są nam znane żadne decyzje związane z innym zagospodarowaniem MUX-8 – zdradza Wirtualnemedia.pl Agnieszka Sobucka, menedżer ds. komunikacji i PR i rzecznik prasowy Emitela.
Okazją przeniesienie zawartości MUX-8 do pasma UHF
Większość nadawców nie chce zdradzić swoich intencji w zakresie przejścia MUX-8 na standard DVB-T2/HEVC. – Zmiana standardu była powiązana ze zmianą zakresu częstotliwości dla pasma radiowego tzw. refarming pasma 700 MHz. MUX-8 operuje poniżej 470 MHz, więc nie podlega tym procesom – informuje Centrum Informacji TVP. Choć MUX-8 rzeczywiście nie musiał zwolnić pasma dla operatorów komórkowych, to nadawanie w przestarzałym standardzie nie pozwala na emisję wszystkich stacji multipleksu w HD. Przejście na DVB-T2/HEVC pozwoliłoby na to.
Kiedy najwcześniej może dojść do takich zmiany? – Refarming mógłby objąć kanały obecne na multipleksie ósmym tylko w sytuacji, kiedy zmieni się pasmo nadawania MUX-8 (z VHF na UHF), a wszystkie stacje MUX-8 trafią na nowe ogólnokrajowe multipleksy telewizyjne MUX-5 lub MUX-6. Póki co są to jednak tylko rozważania teoretyczne – zastrzega w rozmowie z Wirtualnemedia.pl przedstawiciel jednej ze stacji komercyjnych w MUX-8, który pragnie zachować anonimowość.
Pod koniec 2021 roku przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Witold Kołodziejski zwrócił się do prezesa UKE z propozycją przeniesienia MUX-8 do pasma UHF. Wtedy pasmo obecnie zajmowane przez ósmy multipleks trafiłoby na potrzeby cyfryzacji radia. Pasmo VHF często wymaga po stronie odbiorców bardziej rozbudowanej instalacji antenowej. Wielomilionowe inwestycje w systemy antenowe przygotowane do tego pasma musiał poczynić też Emitel. Kanały z MUX-8 od początku borykały się z mniejszym zasięgiem aniżeli te oferowane w MUX-1, MUX-2 i MUX-3, w paśmie UHF.
Krytycy pomysłu Kołodziejskiego zwracają uwagę na to, że już w przyszłym roku na międzynarodowej konferencji w Genewie może zapaść decyzja o przekazaniu w następnej dekadzie kolejnych częstotliwości UHF na rzecz telekomów. Po 2030 roku dla niektórych multipleksów może zabraknąć miejsca. Z danych TePanelu wynika, że mniej niż 5 proc. Polaków posiada odbiorniki radiowe DAB+. Z naziemnej telewizji cyfrowej korzysta co trzeci odbiorca w Polsce, więc zachowanie multipleksu w paśmie VHF może być lepszym rozwiązaniem. Choć od propozycji Kołodziejskiego minęło ponad pół roku, to wciąż nie zapadły w tej sprawie żadne decyzje. KRRiT nie odpowiedziała na nasze pytania w sprawie emisji MUX-8 w standardzie DVB-T2/HEVC.