Wojciech Grzędziński pracujący dla „The Washington Post” jest autorem Zdjęcia roku Grand Press Photo 2022. Nagrodzona fotografia przedstawia Irinę Maniukinę, która gra na fortepianie w swoim dopiero co zbombardowanym przez Rosjan domu. – Zostaliśmy dosłownie bez słów i to jest potęga fotografii – powiedziała o tym zdjęciu Ami Vitale, przewodnicząca jury, sześciokrotna laureatka World Press Photo.
Wojciech Grzędziński nie mógł być na gali, bo wciąż pracuje w Ukrainie. Dzięki łączeniu wideo powiedział zebranym:
– Dziękuję. To jest jeden z tych niezwykłych momentów, które zadziały się w czasie tej wojny. Moment siły, bohaterstwa. Ukraińcy nadają nowe znaczenie słowu „humanizm”. To, co zrobiła Irina, że pozwoliła mi być w jej domu, który został zbombardowany nieco wcześniej, a córka została ranna – jest nie do opisania. Irina robiła swoje – grała. Ja też robiłem swoje.
Grzędziński mówił dalej: – To był sam początek wojny, byliśmy w Białej Cerkwi. Usłyszeliśmy eksplozję i pojechaliśmy na azymut. Okazało się, że jeden z rosyjskich myśliwców przypadkowo zrzucił bombę, pozbywając się obciążenia. Bomba trafiła pomiędzy dwa domy, niszcząc dziesięć innych. Całe szczęście nikt nie zginął w tym nalocie.
W tegorocznym konkursie jury w składzie: Ami Vitale (jako przewodnicząca) oraz Antonio Bat, Anna Bedyńska, Weronika Mirowska i Andrzej Zygmuntowicz wybrało do finału 48 zdjęć pojedynczych (Single), 11 reportaży (Stories) i pięć projektów dokumentalnych (Documentary Projects), wykonanych przez 63 autorów.
– Ostatni czas przypomniał nam znaczenie dokumentowania historii, przypomniał o znaczeniu dziennikarstwa i zwłaszcza fotodziennikarstwa, o potrzebie bycia na pierwszej linii – powiedział Andrzej Skworz, redaktor naczelny magazynu „Press”.
Photo Book of The Year i dodatkowe nagrody
Podczas gali wręczono także nagrody specjalne oraz rozstrzygnięto konkurs Photo Book of the Year 2021. Tę nagrodę, wskazaną przez osobne jury (Maga Ćwieluch, Jan Piechota, Paweł Rubkiewicz i Mateusz Sarełło), otrzymał Rafał Milach za książkę „Strajk”. Wyróżnienie w tej kategorii przyznano książce „Przedstawienia | Performances” Bartka Warzechy.
Nagroda od Provident Polska trafiła także do autora zdjęcia roku Wojciecha Grzędzińskiego. Natomiast nagroda Spółki Biurowej Skanska w regionie CEE przypadła Karolinie Misztal z „Dziennika Bałtyckiego” (również zwyciężczyni w kategorii Single – Climate, Responsibility).
Nagrodę Internautów, którzy mogli głosować na najlepsze zdjęcia poprzez stronę internetową Press.pl, otrzymała Renata Dąbrowska za pracę dla „Tygodnika Powszechnego”. Autorka sfotografowała w intymnej sytuacji Agatę Tomaszewską i Wojtka Sawickiego. Wojtek cierpi na dystrofię mięśniową, ale nie przeszkadza mu to działać wraz z Agatą na rzecz osób z niepełnosprawnością.
– Bardzo dziękuję Agacie i Wojtkowi, podziwiam ich, są niesamowitymi ludźmi. Oni wygrywają codziennie. Dziękuję im za zaufanie, a Annie Leibovitz za inspirację – powiedziała Renata Dąbrowska na scenie.
Daszczycia: Wielu zapłaciło życiem
Najbardziej poruszającym momentem gali było uhonorowanie przez Fundację Grand Press Dmytro Kozackiego „Oresta” – autora zdjęć ze schronów Azovstalu. Fotografie te obiegły cały świat po tym, gdy Dmytro napisał w mediach społecznościowych: „Dziękuję ze schronu Azovstalu – miejsca mojej śmierci i życia. (…) Zostawiam wam zdjęcia jak najlepszej jakości, wyślijcie je na wszystkie konkursy dziennikarskie i fotograficzne. Jeśli któryś wygram, to będzie mi bardzo miło dowiedzieć się o tym po uwolnieniu. Dziękuję wszystkim za wsparcie. Do zobaczenia”.
– Wierzymy, że Dmytro odbierze od nas ten dyplom osobiście podczas przyszłorocznego konkursu. Czekamy na niego, żywego i zdrowego – powiedziała na scenie Weronika Mirowska, prezeska Fundacji Grand Press.
Specjalny list wystosował do uczestników gali Andrij Deszczycia, ambasador Ukrainy w Warszawie: „Nikt lepiej niż państwo nie rozumie, jak ważna jest praca fotoreporterów. Wielu zapłaciło życiem za to, że chcieli udokumentować nie tylko zbrodnie, ale i działania wojenne. W imieniu własnym, ale i wszystkich Ukraińców, pragnę podziękować na tym forum wszystkim dziennikarzom, którzy dzień po dniu, godzina po godzinie z narażeniem życia dokumentują okrucieństwa wojny, jaką rozpętała Rosja przeciwko Ukrainie” – odczytano na scenie słowa ambasadora.
Young Poland
Fotografowie, którzy nie ukończyli 26 roku życia i nie startowali dotąd w konkursie Grand Press Photo mogli startować w konkursie Young Poland.
W kategorii Young Poland – Single pierwsze miejsce przypadło Monice Kwiecień z Ośrodka Postaw Twórczych Uniwersytetu Wrocławskiego (zdjęcie przedstawiało małą uchodźczynię po przekroczeniu przejścia granicznego w Medyce w pierwszym tygodniu inwazji Rosji na Ukrainę). Wyróżnienie dostała Magdalena Klyta z Akademii Sztuki w Szczecinie i Uniwersytetu Wrocławskiego (zdjęcie z protestów przeciwko lex TVN na placu Wolności we Wrocławiu).
W kategorii Young Poland – Stories pierwsze miejsce przyznano Mikołajowi Tomczakowi z Akademii Sztuki w Szczecinie (zdjęcie Romana – 66-letniego mechanika samotnie mieszkającego w zrujnowanym domu na dużej działce). Wyróżnienie otrzymała Aleksandra Gnida z Lubelskiej Szkoły Fotografii (temat zdjęcia: za murami szpitala psychiatrycznego każdy pacjent potrzebuje rozmowy i kontaktu z drugim człowiekiem).
Podczas czwartkowej gali GPP w Mazowieckim Teatrze Muzycznym im. Jana Kiepury nagrodzono autorów kilkudziesięciu zdjęć w kilkunastu kategoriach.
Wszystkie zdjęcia zobaczą Państwo w galeriach na stronie grandpressphoto.pl
KATEGORIA SINGLE – OWN VISION
I miejsce – Bartłomiej Krężołek, Edytor.net
(kolaż zdjęć hałd ziemi w środku miasta powstałych przy budowach osiedli i budynków użyteczności publicznej)
II miejsce – Kinga Wnuk, freelancerka
(Elgoriusz, zwycięski ogier czystej krwi arabskiej o wschodzie słońca)
III miejsce – Michał Dyjuk, freelancer
(zdjęcie dotyczące tematu zbrodni ludobójstwa dokonanego przez Rosjan w lipcu 1945 roku na mieszkańcach Augustowa i okolic)
KATEGORIA SINGLE – PEOPLE
I miejsce – Iwona El Tanbouli-Jabłońska, F11-Studio
(fotografia Jagny, pisarki, dziennikarki, psycholożki i matki dwójki dzieci, u której zdiagnozowano nowotwór piersi)
II miejsce – Adam Lach dla „Der Spiegel”
(kurdyjska uchodźczyni z Iraku Imam Dler wraz z braćmi, mężem i dzieckiem podejmowała dwukrotnie próby przekroczenia polsko-białoruskiej granicy)
III miejsce – Paweł Łączny, freelancer
(Kondzio i Konrad sfotografowani na drodze we wsi Łomy w Lubuskiem)
KATEGORIA SINGLE – CULTURE, HOBBY, SPORT
I miejsce – Wojciech Grzędziński dla „The Washington Post”
(Irina Maniukina gra na fortepianie w swoim dopiero co zbombardowanym przez Rosjan domu)
II miejsce – Bartłomiej Zborowski, Polski Komitet Paraolimpijski
(Igrzyska Paraolimpijskie w Tokio 2020, konkurs podnoszenia ciężarów)
III miejsce – Julia Zabrodzka dla magazynu „Pismo”
(kulisy półfinału wyborów Miss Mazowsza)
KATEGORIA SINGLE – CLIMATE, RESPONSIBILITY
I miejsce – Karolina Misztal, „Dziennik Bałtycki”
(Festiwal Roślin w gdańskiej hali Plenum z widokiem na tereny dawnej Stoczni Gdańsk)
II miejsce – Mateusz Grochocki, East News
(ludzie i dmuchane zabawki na plaży w Ustce; ujęcie z drona)
III miejsce – Kinga Wrona, Edytor Agencja Fotograficzna
(rekordowa erupcja wulkanu na La Palmie zniszczyła około 3 tys. budynków, a prawie 7 tys. osób zostało ewakuowanych)
KATEGORIA SINGLE – CURRENT EVENTS
I miejsce – Jędrzej Nowicki, „Gazeta Wyborcza”
(dworzec główny we Lwowie w dniu inwazji Rosji na Ukrainę)
II miejsce – Piotr Wójcik, Fundacja Picture Doc
(Przemyśl Główny, 27 lutego 2022 roku. Pociągiem ze Lwowa przyjechało około 1,6 tys. uchodźców z Ukrainy)
III miejsce – Tomasz Pietrzyk, „Gazeta Wyborcza”
(Lubin, protest, który przerodził się w zamieszki)
KATEGORIA STORIES – CURRENT EVENTS
I miejsce – Marek M. Berezowski, Agencja Reporter
(24 lutego 2022 roku rosyjskie wojska zaatakowały Ukrainę z kilku stron, a jednym z kierunków ataku była stolica)
II miejsce – Kuba Kamiński, East News
(ludzie z Syrii, Afganistanu, Jemenu czy Iraku płacą tysiące dolarów za możliwość dotarcia do Europy Zachodniej przez Białoruś i Polskę; w przypadku odnalezienia ich przez polską straż graniczną są wypychani z powrotem na Białoruś)
KATEGORIA STORIES – CLIMATE, RESPONSIBILITY
I miejsce – Iwona El Tanbouli-Jabłońska, F11-Studio
(na Wyspach Owczych od czerwca do października każdego roku miejscowi rybacy biorą udział w Grindadrap – polowaniu na grindwale)
II miejsce – Katarzyna Ślesińska, freelancerka
(egzotyczne zwierzęta w domu)
KATEGORIA STORIES – PEOPLE
I miejsce – Kasia Strek, Panos Pictures
(we Francji co roku 220 tys. kobiet zgłasza przemoc domową, a co trzy dni jedna zostaje zabita, najczęściej przez swojego obecnego lub byłego partnera)
II miejsce – Anna Liminowicz, „The Globe and Mail”
(większość uchodźców z Ukrainy miała bardzo mało czasu na spakowanie się, a jeszcze mniej na zastanowienie, co zabrać ze sobą)
KATEGORIA DOCUMENTARY PROJECT
I miejsce – Roman Kalinowski, Pix.House
(„Daleko od domu”; młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy nr 2 w Warszawie to placówka resocjalizacyjna dla dziewcząt)
II miejsce – Krzysztof Gołuch, „Przegląd Lokalny”
(„Smak życia” to intymna fotograficzna opowieść o zwyczajnych ludziach żyjących na Górnym Śląsku; ich odmienność polega na tym, że poruszają się na wózku inwalidzkim lub wsparci na kulach ortopedycznych)
***
Partnerzy Grand Press Photo 2022
Partner kategorii People: Miasto Gdańsk
Partner kategorii Culture, hobby, sport: Provident Polska
Partner kategorii Climate, responsibility: Spółka Biurowa Skanska w regionie CEE
Partner kategorii Own Vision: Stowarzyszenie Autorów ZAiKS
Partner kategorii Young Poland: Fujifilm
Partnerzy gali: Mazowiecki Teatr Muzyczny im. Jana Kiepury, ColorOffOn, F25 Production House, Studio Cocosound, Grimbergen
Patroni medialni: Wirtualna Polska, National Geographic, Jet Line, Digital Camera, Fotopolis
Organizatorami konkursu są magazyn „Press” i Fundacja Grand Press.
Więcej informacji na stronie: https://grandpressphoto.pl