Komisja Europejska opublikowała otwarte konsultacje publiczne w sprawie przyszłego europejskiego aktu o wolności mediów – inicjatywy zapowiedzianej w 2021 r. przez przewodniczącą Ursulę von der Leyen w orędziu o stanie Unii. Celem tego aktu jest ochrona pluralizmu i niezależności mediów na unijnym rynku.
„Media stanowią filar demokracji. Jednak obecnie filar ten pęka, a rządy i prywatne grupy próbują wywierać na mediach presję. Dlatego Komisja zaproponuje wspólne zasady i zabezpieczenia w celu ochrony niezależności i pluralizmu mediów. Dziennikarze powinni móc wykonywać swoją pracę, informować obywateli i pociągać władze do odpowiedzialności bezstronnie i bez strachu. Prowadzimy szeroko zakrojone konsultacje, aby przedstawić najlepszy możliwy wniosek” – powiedziała wiceprzewodnicząca KE do spraw wartości i przejrzystości Vera Jourova.
Komisarz ds. rynku wewnętrznego Thierry Breton wskazał, że UE musimy zagwarantować, że europejskie media pozostaną „niezależne, innowacyjne i zrównoważone, a także, że będą mogły działać bez zbędnej ingerencji ze strony zarówno podmiotów publicznych, jak i prywatnych”.
„Chcemy wysłuchać opinii publicznej i rozważyć proponowane przez obywateli rozwiązania, aby zapewnić odporny rynek mediów, który będzie dostarczał mieszkańcom Unii zróżnicowane i wiarygodne informacje” – podkreślił.
Celem opublikowanych konsultacji jest zebranie opinii na temat najważniejszych problemów mających wpływ na funkcjonowanie rynku wewnętrznego mediów, w tym różnych rodzajów ingerencji w media, a także tendencji gospodarczych. Konsultacje te obejmują trzy główne obszary.
Pierwszym jest przejrzystości i niezależności mediów (np. kontrola transakcji na rynku mediów, przejrzystość w zakresie własności mediów i badań oglądalności). Drugi obszar to warunki konieczne do właściwego funkcjonowania rynków mediów (np. odpowiedni dostęp społeczeństwa do pluralizmu poglądów, innowacyjność mediów na unijnym rynku). Trzecim jest sprawiedliwa alokacja zasobów państwowych (np. niezależność mediów publicznych, przejrzystość i uczciwa dystrybucja reklam państwowych).
Komisja przedstawi odpowiedni wniosek w trzecim kwartale 2022 r. Celem konsultacji publicznych jest zebranie opinii, uwag i danych od obywateli (przede wszystkim dziennikarzy), mediów (prywatnych i publicznych), pracowników naukowych, społeczeństwa obywatelskiego, organów publicznych i wszystkich zainteresowanych stron, co pomoże Komisji w opracowaniu nowych przepisów. Odpowiedzi można udzielać do 21 marca 2022 r. na portalu „Wyraź swoją opinię”.
Akt będzie bazował na zmienionej dyrektywie o audiowizualnych usługach medialnych, w której ustanawia się zasady niezależności organów regulacyjnych ds. mediów, promuje przejrzystość własności mediów i zaznacza, że decyzje redakcyjne powinny być wolne od ingerencji. Inicjatywa ta skupi się na usuwaniu barier dla powstawania i funkcjonowania usług medialnych i stworzy wspólne ramy rozwijania rynku wewnętrznego w sektorze mediów, aby zagwarantować na nim wolność i pluralizm mediów.