KRRiT oceni środowe wydanie „Wiadomości” TVP1. Blisko połowę programu informacyjnego TVP stanowiły zapowiedzi „Sylwestra marzeń” w Zakopanem. Jak ustalił portal Wirtualnemedia.pl do KRRiT w związku z ukrytą autopromocją wpłynęły 3 prywatne skargi. Autorami jednej z nich są byli szefowie i członek KRRiT oraz byli prezesi TVP.
29 grudnia 2021 roku „Wiadomości” rozpoczęły się niczym program muzyczny. Zamiast „headów” i „przedhead’ów”, czyli zapowiedzi najważniejszych materiałów dziennika, widzowie mogli oglądać „przebitki” z zimowego Zakopanego i fragmenty teledysków.
Prowadzący wydania specjalnego „Wiadomości” z Zakopanego rozpoczął program od informacji, że największą gwiazdą imprezy TVP będzie Jason Derulo. Później wyemitowano materiał o czarnoskórym wykonawcy, live’y reporterów na temat imprezy, materiał o występach Maryli Rodowicz, Zenka Martyniuka, Sławomira, Julio Iglesiasia Juniora i Piotra Kupichy. Kolejny materiał dotyczył atmosfery podczas sylwestrowych imprez w poprzednich latach.
Zenek i Brzozowski w „Gościu Wiadomości”
Dopiero chwilę przed 18. minutą wydania na antenie pojawiła się Edyta Lewandowska ze studia w Warszawie. „Wielkie inwestycje zmieniają Polskę”, „100 supernowoczesnych dronów dla Wojska Polskiego” – zapowiedziała materiały. Później wyemitowano materiał o korzyściach jakie dla polskich emerytów płyną z Polskiego Ładu i poświęcony konkursowi na temat twórczości i życiu Cypriana Kamila Norwida.
Na koniec programu Lewandowska ogłosiła – jak mówiła – ważną informację. – Wciąż są dostępne bezpłatne wejściówki na „Sylwestra marzeń” w Zakopanem. Wystarczy wejść na stronę bilety.tvp.pl, żeby zdobyć darmową przepustkę na występ między innymi amerykańskiej supergwiazdy Jasona Derulo – stwierdziła.
W „Gościu Wiadomości” Adamczyk przeprowadził rozmowę z Zenonem Martyniukiem i Rafałem Brzozowskim.
KRRiT ukarze TVP?
Wielu publicystów, także o konserwatywnych poglądach, w mediach społecznościowych nie kryło oburzenia specjalnym wydaniem „Wiadomości” z Zakopanego w dniu, kiedy ogłoszono śmierć prawie 800 osób z powodu koronawirusa.
– W związku z otrzymanymi skargami, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji uprzejmie informuje o wszczęciu postępowania wyjaśniającego w sprawie emisji w audycji informacyjnej „Wiadomości” przekazów autopromocyjnych, związanych z imprezą organizowaną przez TVP pn. Sylwester marzeń w Zakopanem – informuje portal Wirtualnemedia.pl Teresa Brykczyńska, rzecznik prasowy KRRiT.
Ile skarg wpłynęło? Czego dokładnie dotyczyły? – Trzy skargi prywatne. Zarzuty dotyczą promowania przez ok. 18 minut zabawy sylwestrowej, którą TVP organizuje w Zakopanem – zdradza nam Brykczyńska. Teraz KRRiT wystąpi do nadawcy o nagranie programu i oceni czy doszło do złamania przepisów. Jeśli tak się stanie, to może ukarać finansowo TVP.
Autorzy jednej ze skarg zasiadali w KRRiT i kierowali TVP
Brykczyńska nie ujawnia nazwisk autorów skarg. Twórcy jednego z pism ujawnili się jednak sami. To Juliusz Braun (członek Rady Mediów Narodowych, były przewodniczący KRRiT, były prezes TVP), Jan Dworak (były przewodniczący KRRiT i były prezes TVP), Janusz Daszczyński (członek Rady Programowej TVP, były prezes TVP) i Krzysztof Luft, były członek KRRiT. Autorzy skargi wysłali jej treść dziennikarzom.
– Odwołując się do funkcji kontrolnej w zakresie działalności dostawców usług medialnych przypisanej Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji w art. 6 ust 2 ustawy o Radiofonii i Telewizji, w związku z art. 213 ust. 1 Konstytucji, zwracamy się do Pana Przewodniczącego ze skargą na naruszenie wskazanej ustawy przez TVP S.A. Zarzucamy nadawcy naruszeniem art. 16, 16a oraz 17a Ustawy o Radiofonii i Telewizji a także rażące pogwałcenie zasad opisujących misję mediów publicznych, zapisanych w art. 21 ust 1 i 2 Ustawy, w audycji informacyjnej „Wiadomości” nadanej przez TVP 1 o godz. 19:30 w dniu 29.12.2021 r. – czytamy w dokumencie.
Byli szefowie TVP i członkowie KRRiT twierdzą, że środowe wydanie programu informacyjnego telewizji publicznej było w dużej mierze przekazem handlowym.
– Trwający 18 minut (ponad połowę całego programu) blok materiałów poświęconych audycji, która będzie emitowana na innej antenie tego nadawcy, w istocie był przekazem handlowym dotyczącym produktu, jakim jest program telewizyjny. Celem tego przekazu było zachęcenie widzów do obejrzenia promowanej audycji. Został precyzyjnie podany termin emisji promowanej audycji (31 grudnia 2021 r. godz. 20:00). Na koniec „Wiadomości” temu tematowi poświęcono kolejny materiał i rozmowę, co w sumie dało ponad dwie trzecie czasu programu informacyjnego – uzasadniają skargę.
Zwracają uwagę, że dziennikarze TVP używali wielu epitetów chwalących sylwestrową pozycję ramówki TVP2. – W przekazie dominowały określenia pozytywnie wartościujące i promowały „Największy sylwestrowy koncert w Polsce”. O autopromocyjnym charakterze materiału decydowały takie określenia jak: „Zakopane jest stolicą światowego Sylwestra” (wypowiedź prezesa TVP Jacka Kurskiego); „Szampańska impreza” (Aleksander Sikora z TVP2); „Wszyscy, którzy włączą telewizyjną Dwójkę 31 grudnia o 20:00 mogą liczyć na największe hity i najlepszą sylwestrową zabawę” (Mateusz Nowak – dziennikarz „Wiadomości”); „Największe hity i najlepsza zabawa Sylwestrowa” (Michał Adamczyk, prowadzący „Wiadomości”); „Najlepszy Sylwester w Europie, chyba nawet na świecie” (Zenek Martyniuk, piosenkarz); „Najlepsza impreza sylwestrowa w Europie” (Adrian Borecki, dziennikarz „Wiadomości”); „Tego po prostu nie można przegapić, to trzeba zobaczyć” (Maciej Sawicki, dziennikarz „Wiadomości”) – wyliczają.
Skarżący twierdzą, że w programie informacyjnym pojawiła się ukryta reklama. – W 16 minucie „Wiadomości” ewidentnie złamany został art. 17a Ustawy, dotyczący lokowania produktu: na ekranie pojawiło się logo PGE – Polskiej Grupy Energetycznej, sponsora audycji „Sylwester Marzeń w Dwójce”. W materiale były też wulgaryzmy: „Niezła lufa, zaraz będzie rozpierducha” (dwukrotnie zamieszczony fragment piosenki Maryli Rodowicz), co jest dalekie od oczekiwań jakościowych wobec audycji informacyjnych publicznego nadawcy. Forma materiałów (zabiegi montażowe) właściwa była materiałom reklamowym, a nie informacyjnym. Wykorzystano zdjęcia z sylwestrowych koncertów TVP z ubiegłych lat – „informując” o Sylwestrze, który dopiero będzie; były belki z zapowiedziami artystów, ich teledyski. Te zabiegi służyły budowaniu emocji i zachęcaniu do obejrzenia programu – piszą Braun, Dworak, Daszczyński i Luft.
TVP promuje zachowania zagrażające zdrowiu?
Dalej autorzy skargi zwracają uwagę, że brak materiału o rekordzie zgonów czwartej fali koronawirusa i zdjęcia z uczestnikami koncertów z poprzednich lat mogą mieć negatywny skutek na Polaków.
– Równie poważny zarzut dotyczy sprzeniewierzenia się zasadom misji publicznej zapisanym w art. 21. Główna audycja informacyjna TVP zamiast informować o najważniejszych wydarzeniach w kraju i na świecie, większość czasu poświeciła na promocję własnej audycji rozrywkowej, pomijając naprawdę istotne dla społeczeństwa informacje, na czele z sytuacją pandemiczną. W dniu, w którym odnotowano tragiczny rekord zgonów czwartej fali – zmarło blisko 800 osób, po temacie pandemii w głównym wydaniu „Wiadomości” nie było nawet śladu. Mało tego, w materiałach z Zakopanego zwracał uwagę brak maseczek na twarzach widzów (nagrania pochodziły sprzed pandemii), co promowało zachowania zagrażające zdrowiu publicznemu. Nie było też informacji o konieczności posiadania świadectwa szczepienia na COVID, co wywołało liczne komentarze o „Sylwestrze zakażeń” – piszą autorzy skargi.
– To radykalne zachwianie proporcji ważności, nie tylko raziło infantylizmem, nie przystającym do zapisanego w artykule 21 ust 1 Ustawy o Radiofonii i Telewizji, oczekiwania wysokiej jakości przekazu i naruszało wymienione tam zasady wyważenia i bezstronności, ale także łamało zawarte w ust 2 tego artykułu zobowiązania mediów publicznych do „kierowania się odpowiedzialnością za słowo”, „rzetelnego ukazywania różnorodności wydarzeń i zjawisk w kraju i na świecie” oraz „kształtowania postaw prozdrowotnych” – dodają byli członkowie KRRiT i szefowie TVP.
Braun, Dworak, Daszczyński i Luft apelują o wyciągnięcie konsekwencji wobec nadawcy. – W związku z powyższym oczekujemy od Pana Przewodniczącego ukarania nadawcy za te skandaliczne naruszenia i podjęcie skutecznych działań zapobiegających powtarzaniu się tego rodzaju praktyk w przyszłości. Oczekujemy też decyzji nakładającej na prezesa zarządu TVP, jako osoby kierującą jednostką telewizji publicznej, kary finansowej na podstawie przepisów art.54 ust 2a Ustawy o Radiofonii i Telewizji, zwłaszcza, że w podniesionych w skardze kwestiach TVP działa w warunkach „recydywy” – postulują.
„Wiadomości” już raz karane za autopromocję
W czerwcu informowaliśmy, że KRRiT nałożyła na TVP 30 tys. zł kary za materiał o włoskim serialu i zapowiedzi programowe w „Wiadomościach” z 4 maja 2020 roku. Tego dnia w programie zachwalano propozycje programowe TVP, w tym serial „Włoska rodzina”, kolejne odcinki serialu „Leśniczówka” i programu „Jaka to melodia?”.
Jak KRRiT tłumaczyła nałożenie kary? – Kara została nałożona za naruszenie art. 16c pkt 1 ustawy o radiofonii i telewizji i art.16a ust. 6 pkt 1 ustawy o radiofonii i telewizji poprzez emisję w serwisie informacyjnym ukrytych przekazów handlowych dotyczących innych, emitowanych przez nadawcę, audycji (tj. przekazami autopromocyjnymi), a także przerywania – w celu nadania tych przekazów – serwisu informacyjnego – mówiła wówczas rzecznik KRRiT.
TVP, która w kwestii imprezy w Zakopanem milczy, lakonicznie odniosła się wtedy do sprawy. – Telewizja Polska, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom widzów, w różnych formach informuje o ważnych wydarzeniach antenowych. Taka też była intencja stacji. Interpretacja stosownych przepisów pozostawia wątpliwości, niemniej TVP przyjmuje do stosowania stanowisko wyrażone w wspomnianej decyzji KRRiT – tłumaczył nam Zespół Rzecznika TVP.
W listopadzie br. „Wiadomości” emitowane w TVP1 i TVP Info miały łącznie prawie 2,9 mln widzów, co przełożyło się na 21,24 proc udziału w rynku.