Wkrótce wywiad-rzeka z Wiktorem Baterem

„To niedokończona rozmowa”

Wiktor Bater

Już niebawem Wydawnictwo Marginesy ogłosi datę premiery wywiadu-rzeki z Wiktorem Baterem „Wesoły rajski ptak. Ostatnia rozmowa. Artykuły. Wywiady”. Były korespondent polskich mediów w Rosji zmarł 7 kwietnia 2020 roku, dlatego autorzy książki nie mieli łatwego zadania.

O tym, że książka wkrótce się ukaże poinformowała w mediach społecznościowych prof. Izolda Kiec, literaturoznawczyni, teatrolożka i kulturoznawczyni. – „Dwa lata temu obiecaliśmy Wiktorowi Baterowi, że wspólnie spełnimy jedno z jego marzeń: Jarema Jamrożek nagra wywiad rzekę z Wiktorem, a ja pomogę opracować ten materiał i przygotować książkę. W dzień 55. urodzin Wiktora Batera możemy powiedzieć, że udało nam się – mimo dojmującej nieobecności głównego bohatera, najważniejszej postaci wszystkich naszych działań, rozmów, rozważań ostatnich dwóch lat – spełnić jego – i nasze – marzenie. Książka jest gotowa, obszerna, kilkusetstronicowa księga. Kamień pamięci” – napisała na Facebooku.

„Dla mnie był jak bohater filmu”

Jarema Jamrożek to serwisant Radia Eska Rock i wydawca w Radiu SuperNova (Grupa ZPR). Przez wiele lat był związany także z Superstacją, w której w latach 2015-2019 Bater był szefem newsroomu. – Sama książka to moja rozmowa z Wiktorem. Niedokończona rozmowa z powodu śmierci Wiktora. Opowiada tam o swoim dzieciństwie, młodości, pracy. Czasami to są historie zza kulis pracy dziennikarza. Anegdoty. Duża część to jego reportaże, wywiady. Zwracam uwagę na mrówczą pracę prof. Izoldy Kiec, która przekopała archiwa w poszukiwaniu choćby losów rodziny Wiktora. Gdyby nie ona, ta książka chyba nigdy nie powstałaby – mówi portalowi Wirtualnemedia.pl Jamrożek.

Dziennikarz wspomina, że kiedyś zdarzało mu się porównywać Batera do Indiana Jones’a. – Jego życie to często wzruszające historie, czasami mrożące krew. Dla mnie był jak bohater filmu i życie też miał filmowe. Strasznie mi go brakuje, bo myślę, że jeszcze mógł pojechać w wiele miejsc i o tym opowiedzieć. Poza tym nie często się zdarza, że twój szef jest też twoim przyjacielem – dodaje Jamrożek. Za projekt okładki wywiadu-rzeki odpowiada Anna Pol. Autorem wykorzystanego na niej zdjęcia jest Victor Greg z Agencji Forum.

Wieloletni korespondent w Rosji

Wiktor Bater w przeszłości przez wiele lat pracował jako korespondent w Rosji, najpierw dla Informacyjnej Agencji Radiowej (1994-1999), potem dla TVN (1999-2007), Telewizji Polskiej (2007-2009) i Telewizji Polsat (2009-2011). Od grudnia 2013 roku był redaktorem naczelnym regionalnej telewizji internetowej Pomorska.tv. Współpracował też z „Wprost”, prowadził blog na naTemat.pl. Newsroomem Superstacji kierował w latach 2015-2019.

W książce będzie można znaleźć wspomnienia Batera z początku lat 80, przemian w Europie Środkowo-Wschodniej, Rosji i licznych konfliktów zbrojnych, które relacjonował jako korespondent wojenny. Śmierć Batera utrudniła pracę nad wywiadem-rzeką. – Rozmowa urywa się na 2003 roku, tuż po powrocie Wiktora z wojny w Iraku. Dalszy ciąg opowieści zrekonstruowaliśmy zatem na podstawie jego wcześniejszych, rozproszonych wypowiedzi i zatytułowaliśmy „Nawet gdy mnie już… (2004-2020)”. W drugiej części książki zebraliśmy najważniejsze wypowiedzi publicystyczne Wiktora Batera oraz wywiady z nim przeprowadzone (m.in. głośny wywiad Teresy Torańskiej na temat katastrofy smoleńskiej). Otwiera tę część publikacji zapis fragmentów ścieżki dźwiękowej filmu dokumentalnego, jaki Wiktor Bater oraz Michał Chodurski zrealizowali w wojennym Sarajewie w 1993 roku (m.in. krótkie, jedyne ocalałe, fragmenty wywiadu z Radovanem Karadżiciem). Zamyka napisany w 2019 roku dla „Rzeczpospolitej”, niepublikowany dotąd artykuł o terroryzmie w Rosji – poinformowała prof. Kiec.”

– Marzył o podróży z synem do Nowego Jorku. O wędrówce śladami swojego taty. O nowym dziennikarskim wyzwaniu. O powrocie na jedynki. I o książce, która będzie niespieszną autobiografią, odkryciem także tego, co dotąd zaniechane bądź nieznane. Dzięki pomocy wielu osób oraz dzięki kwerendom w czasopismach i w archiwach udało nam się odsłonić nieco faktów z historii dziadka Stanisława, przed wojną właściciela sklepu optycznego przy ul. Marszałkowskiej w Warszawie, oraz taty Zdzisława, uratowanego z getta warszawskiego, jedynego ocalałego z Holakaustu przedstawiciela rodziny Stanisława i Haliny Baterów. Udało nam się dotrzeć do znajomych i przyjaciół Wiktora, dzięki którym mogliśmy dopowiedzieć niektóre wątki tej opowieści. Dzięki ich życzliwości, a przede wszystkim z pomocą siostry Wiktora – Agnieszki, wyposażyliśmy tę opowieść w unikatowe, przepiękne fotografie – dodała. Zdaniem literaturoznawczyni publikacja wywiadu-rzeki może być realizacją marzenia Batera, czyli „powrotem na jedynki”.