Zmarł dziennikarz i pisarz Stefan Bratkowski

Stefan Bratkowski

W wieku 86 lat po długiej chorobie zmarł dziennikarz, prawnik i pisarz Stefan Bratkowski. Był związany m.in. z „Po Prostu”, „Życiem Warszawy”, „Gazetą Wyborczą”, „Rzeczpospolitą”, Studiem Opinii i TOK FM, był honorowym prezesem Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich.

O śmierci Stefana Bratkowskiego poinformowało w niedzielę po południu w mediach społecznościowych kilku dziennikarzy. Informację podano również w serwisie Studio Opinii, z którym Bratkowski był związany w ostatnim okresie.

– Zmarł Stefan Bratkowski, wybitny dziennikarz, prezes Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich w czasach, gdy była to organizacja ciesząca się szacunkiem i prestiżem. RIP – stwierdził Tomasz Lis na Twitterze.

– Zmarł Stefan Bratkowski, najwybitniejszy polski dziennikarz, człowiek, który wszystkie swoje myśli i czyny oddał Polsce – stwierdził Jacek Pałasiński na Facebooku. – Co za seria nieszczęść – zmarł Stefan Bratkowski. Panie Stefanie… dziękuję za nasze spotkania i rozmowy. Wielka strata – napisał ks. Kazimierz Sowa.

Bardzo smutna wiadomość Stefan Bratkowski – to był chyba pierwszy dziennikarz, o którym jako dziecko usłyszałem od rodziców. Potem spotkaliśmy się w „Rz”. Niepokorny, pobudzający do myślenia, wszechstronny. + scenarzysta „Najdłuższej wojny nowoczesnej Europy” R.I.P. https://t.co/Iq72OceMS0

— Jerzy Haszczyński (@JHaszczynski) April 18, 2021

Stefan Bratkowski urodził się 22 listopada 1934 r. we Wrocławiu. W 1955 ukończył prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim, a w latach 1954-1956 był zatrudniony jako pracownik naukowo-dydaktyczny tej uczelni.

Potem przez wiele lat był związany z mediami. Jesienią 1956 roku dołączył redakcji „Po Prostu”. Napisał z Januszem Roszką i Jerzym Zieleńskim kilka książek reporterskich, a ze swoim bratem Andrzejem książkę „Gra o jutro”, w której opisali zachodnie doświadczenia w zarządzaniu i postulowali przywrócenie pieniądza jako miernika efektywności zamiast wykonywania planów Od 1970 roku był redaktorem „Życia i Nowoczesności”, czwartkowego dodatku do „Życia Warszawy”. W październiku 1973 roku, razem z grupą czołowych dziennikarzy, został stamtąd zwolniony z przyczyn politycznych.

W latach 1971-1974 Stefan Bratkowski pełnił też funkcję kierownika pracowni prognoz rozwoju w Ośrodku Badawczo-Rozwojowym Informatyki. Potem do 1980 był bez stałego zatrudnienia.

Ze Stefanem Bratkowskim się przyjaźniliśmy, kłóciliśmy, żartowaliśmy. Zawsze twórczo. Odszedł wielki ambasador pracy organicznej, samoorganizacji społeczeństwa. Współscenarzysta „Najdłuższej wojny nowoczesnej Europy”. Żegnaj Stefanie.

— Stanisław Janecki (@St_Janecki) April 18, 2021

Stefan Bratkowski dwukrotnie prezesem SDP

Jesienią 1980 roku, po powstaniu „Solidarności”, Stefan Bratkowski został wybrany na prezesa Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, po wprowadzeniu stanu wojennego dalej zarządzał organizacją, działającą wtedy nielegalnie. W latach 1983-1988 jednoosobowo przygotowywał „Gazetę Dźwiękową”, rozpowszechnianą w kilkuset egzemplarzach kaset magnetofonowych Piotr Szwemin. Uczestniczył w Konwersatorium im. Bogdana Gotowskiego, w 1987 współorganizował tzw. „sześćdziesiątkę”, grupującą intelektualistów polskich, członków władz NSZZ „Solidarność” oraz rozwiązanych stowarzyszeń twórczych i naukowych.

W 1988 roku wszedł w skład Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie. Uczestniczył w rozmowach Okrągłego Stołu jako członek obrad plenarnych oraz podzespołu ds. stowarzyszeń.

W latach 1989-1990 był prezesem zalegalizowanego wtedy SDP, po czym został mianowany honorowym prezesem stowarzyszenia. W 1989 roku był wśród założycieli „Gazety Wyborczej” i Agory, do 1995 roku pisał felietony do „GW”. Potem po krótkiej współpracy z „Computerworld” związał się z „Rzeczpospolitą”. Zerwał z nią współpracę w 2006 roku, zarzucając redaktorowi naczelnemu ingerencję w artykuły.

W minionej dekadzie był publicystą serwisu internetowego Studio Opinii oraz prowadził audycję z cyklu „Salon” w Radiu TOK FM.

Jest autorem publicystyki o tematyce ekonomicznej, historycznej i społecznej. W jego dorobku są m.in. „Nowy Marsyliusz czyli społeczeństwo inteligentne” (1981), „Kilka sposobów na niemożliwość, czyli poradnik dla tych, którzy nie wiedzą, że nic się nie da zrobić” (1983), „Jak robić interesy razem” (1989), „Wiosna Europy” (1997), „Najkrótsza historia Polski” (1998), „Pan Nowogród Wielki: prawdziwe narodziny Rusi” (1999), „Podróż do nowej przeszłości (2000), „Pod wspólnym niebem: krótka historia Żydów w Polsce i stosunków polsko-żydowskich” (2001), „Nieco inna historia cywilizacji: dzieje banków, bankierów i obrotu pieniężnego” (2003), a także esejów „W drodze do Montaigne’a” (2012) i „Kto na to przyzwolił?” (2013). Za „Pan Nowogród Wielki: prawdziwe narodziny Rusi” otrzymał nominację do Nagrody Literackiej Nike.

Stefan Bratkowski był w radzie nadzorczej i radzie programowej Stowarzyszenia Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego, w radzie programowej Centrum Monitoringu Wolności Prasy (w latach 1997-2001), należał do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich i był członkiem honorowym Związku Polskich Artystów Plastyków.

Otrzymał m.in. Nagrodę im. Adolfa Bocheńskiego (w 1980 roku), Nagrodę Kisiela (1990 r.), Superwiktora (2015 r.) oraz nagrodę PEN Clubu im. Ksawerego Pruszyńskiego (1998 r.), a w 2011 roku został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski przez prezydenta Bronisława Komorowskiego.