Eksperci z różnych polskich ośrodków naukowych, członkowie inicjatywy „Nauka przeciw pandemii”, w opublikowanym na łamach czasopisma „Vaccines” opracowaniu zwracają uwagę, że na świecie mamy do czynienia z bezprecedensową sytuacją, kiedy w różnych częściach globu rozpoczynane są szeroko zakrojone akcje szczepień przeciw koronawirusowi SARS-CoV-2.
Jednocześnie, jak piszą badacze, tzw. ugrupowania antyszczepionkowe starają się „zmanipulować opinię publiczną”. Zdaniem ekspertów jej informowanie powinno więc wykraczać daleko poza działania instytucji związanych z ochroną zdrowia oraz władz.
Naukowcy wyjaśniają, że obecne preparaty przeciw COVID-19 to wynik m.in. wielu lat badań nad zastosowanymi w nich technologiami i znaczących nakładów finansowych, które pozwoliły opracować szczepionki w relatywnie krótkim czasie. Twierdzą też, że do uzyskania odporności populacyjnej konieczne jest, aby szczepiło się od 60 do 90 proc. ludności, zależnie m.in. od skuteczności szczepień i zachowania wirusa.
Jak informować
Stworzyli zatem listę potrzebnych działań.
Jednym z nich jest organizowanie niezależnych grup ekspertów nieustannie przekazujących fachową wiedzę. Autorzy publikacji podkreślają, że muszą to być uznani naukowcy bez konfliktów interesów. Dobrze, aby byli to eksperci z różnych dziedzin, np. lekarze pierwszego kontaktu, specjaliści z zakresu chorób zakaźnych, epidemiologii, wirusologii, biochemii, czy wakcynologii. Pomóc w takich akcjach może też m.in. współpraca z różnymi instytucjami publicznymi, takimi jak uczelnie, biblioteki czy szkoły.
Eksperci mieliby także tworzyć opracowania uświadamiające opinię publiczną. Autorzy zaleceń sami stworzyli już „Białą Księgę”, którą można pobrać pod adresem https://naukaprzeciwpandemii.pl/#biala-ksiega.
Kolejnym działaniem byłaby identyfikacja fake-newsów i reagowanie na takie wiadomości przez wymienione grupy eksperckie z pomocą profesjonalnych agencji PR. Ważny tutaj jest udział uznanych naukowców o wysokim autorytecie. Jednocześnie autorzy publikacji podkreślają wagę unikania personalnych ataków na osoby publikujące fałszywe informacje.
Polscy naukowcy wskazują też na potrzebę wyposażenia celebrytów – piosenkarzy, aktorów, gospodarzy programów telewizyjnych czy sportowców w fachową wiedzę, tak aby mogli dotrzeć z nią do szerokiego grona odbiorców.
Innym działaniem powinno być udostępnianie stanowisk naukowców, lekarzy i VIP-ów, którzy się zaszczepili i dzielą się powodami swojej decyzji oraz doświadczeniami ze szczepień.
Kolejnym: brak tolerancji dla szerzenia fałszywych, niepopartych nauką informacji rozpowszechnianych przez medyków i naukowców. Według autorów zaleceń, takie działania należy uznać za nieetyczne i wyciągać właściwe konsekwencje. „Demokracja zapewnia wolność słowa, ale nie zwalnia z odpowiedzialności osób, które propagują fałszywe twierdzenia” – piszą.
Zalecenia zdaniem ich autorów powinny zostać jak najszybciej wprowadzone globalnie, niezależnie od obecnego statusu programu szczepień.
„To już najwyższy czas, aby dla dobra całego społeczeństwa, naukowcy i medyczne stowarzyszenia zaczęły wspólnie przemawiać w celu wspierania osób odpowiedzialnych za podejmowanie ważnych decyzji” – piszą autorzy opracowania.
Wśród autorów opracowania znalazło się czternastu uznanych ekspertów z różnych dziedzin: chorób zakaźnych, wakcynologii, wirusologii, chemii i biochemii, zdrowia publicznego i medycyny rodzinnej. Wśród nich są m.in.: dr hab. Piotr Rzymski, prof. Marcin Drąg, prof. Krzysztof Pyrć, prof. Krzysztof Simon, prof. Andrzej Fal.