Książkę Piotra Zychowicza „Wołyń zdradzony” wycofano z konkursu Książka Historyczna Roku z powodu zbyt późnej daty publikacji. Tymczasem wydawca twierdzi, że została wydana w terminie umożliwiającym zakwalifikowanie do konkursu. Rzecznik Praw Obywatelskich poprosił organizatorów konkursu o wyjaśnienie tej rozbieżności.
Pod koniec października br. z konkursu Książka Historyczna Roku wykluczono (zakwalifikowaną wcześniej do niego przez jury) książkę Piotra Zychowicza „Wołyń zdradzony, czyli jak dowództwo AK porzuciło Polaków na pastwę UPA”. Zdecydowali o tym organizatorzy: Telewizja Polska, Polskie Radio i Narodowe Centrum Kultury. Od decyzji tej zdystansował się Instytut Pamięci Narodowej.
Gdy sprawa stała się głośna, organizatorzy wyjaśnili, że powodem wycofania pozycji było zbyt późne zgłoszenie książki do konkursu. O tytuł mogły się ubiegać bowiem książki wydane między 1 stycznia 2018 r. a 30 czerwca 2019 r. Według organizatorów książka Zychowicza ukazała się w lipcu 2019 r. Natomiast wydawca wskazuje, że jej dystrybucja zaczęła się w czerwcu 2019 r.
O wyjaśnienie tej rozbieżności poprosił organizatorów konkursu Rzecznik Praw Obywatelskich, Adam Bodnar. W oficjalnym piśmie podkreśla, że nabrał wątpliwości co do poszanowania praw obywatelskich Piotra Zychowicza: zwłaszcza gwarantowanej konstytucyjnie wolności słowa i debaty publicznej, w tym wolności wyrażania poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji.
– Nagroda ufundowana jest ze środków publicznych. A ich wydatkowanie musi być zgodne z ogólnymi zasadami jawności, celowości i przejrzystości gospodarowania środkami budżetu państwa – podkreślił Adam Bodnar. Rzecznik raz już pytał szefów TVP i Polskiego Radia, dlaczego wycofano wzmiankowaną książkę z konkursu – otrzymał też jednobrzmiące wyjaśnienia. Teraz dopytuje o szczegóły.
Ostatecznie w listopadzie organizatorzy konkursu Książka Historyczna Roku ogłosili, że jej tegoroczna edycja została unieważniona. – Uważam, że dotychczasowa formuła organizacyjna została skompromitowana – ocenił prof. Antoni Dudek, rezygnując z kierowania jury.
Piotr Zychowicz jest autorem książek o historii Polski w XX wieku, koncentruje się na II wojnie światowej. Od prawie 7 lat jest publicystą tygodnika „Do Rzeczy” i redaktorem naczelnym miesięcznika „Historia Do Rzeczy”, wcześniej był związany m.in. z „Uważam Rze” i „Uważam Rze Historia”.