Na konkurs w tym roku wpłynęła rekordowa liczba 850 prac. Do finału przeszło 55 materiałów. Zwycięzcy w poszczególnych kategoriach otrzymują czek o równowartości 5 tys. złotych.
NOMINACJE DO NAGRÓD GRAND PRESS 2019
(w kolejności alfabetycznej, w nawiasie podajemy nazwę redakcji publikującej materiał)
Kategoria NEWS
1. „Farma trolli w Ministerstwie Sprawiedliwości” – Magdalena Gałczyńska (Onet) rozpracowała powiązania hejterki internetowej i ujawniła związek wiceministra sprawiedliwości Łukasza Piebiaka z grupą hejterską mającą na celu skompromitowanie sędziów nieposłusznych władzy.
2. „Marszałek Marek Kuchciński lata z rodziną rządowym samolotem. Radio Zet dotarło do dowodów” – Mariusz Gierszewski (Radio Zet) ujawnił dokumenty potwierdzające, że marszałek Kuchciński wykorzystywał rządowy samolot do prywatnych przelotów i wbrew wcześniejszym zaprzeczeniom na koszt państwa zabierał na służbowe loty członków swojej rodziny.
3. „Kostecki przerwał zmowę milczenia” – Izabela Kacprzak i Grażyna Zawadka („Rzeczpospolita”) dotarły do akt śledztwa potwierdzających, że bokser Dawid Kostecki ujawnił korupcyjny układ policjantów rzeszowskiego CBŚ z ukraińskimi sutenerami. Po tych zeznaniach został zostawiony sam sobie, bez ochrony, co – zdaniem autorek – w nowym świetle stawia pytania o jego samobójczą śmierć w celi więziennej.
4. Cykl „Szubienica człowieka od Ziobry” – Ewa Ivanova („Gazeta Wyborcza”) ujawniła, że jeden z uczestników manifestacji narodowców, który trzymał szubienicę ze zdjęciem europosła, jest pracownikiem Ministerstwa Sprawiedliwości.
5. „Tajemnicze spotkanie ważnych polityków PiS z gigantem tytoniowym” – Patryk Michalski (RMF FM) ujawnił, że w Sejmie doszło do niejawnego spotkania polityków PiS z lobbystami koncernu tytoniowego. W reakcji na te doniesienia Jarosław Kaczyński zakazał parlamentarzystom prawicy spotkań z lobbystami.
6. Cykl „Wasyl porzucony na śmierć” – Piotr Żytnicki i Ludmiła Anannikova („Gazeta Wyborcza”) opisali szokujące okoliczności śmierci Ukraińca, który zasłabł w pracy, a szefowa zamiast udzielić mu pomocy, wywiozła jego ciało do lasu.
Kategoria DZIENNIKARSTWO ŚLEDCZE
1. Cykl „Wieże bliźniaki prezesa PiS” – Wojciech Czuchnowski i Iwona Szpala („Gazeta Wyborcza”) ujawniają zapis nagranej rozmowy austriackiego biznesmena z Jarosławem Kaczyńskim, w której prezes PiS w niejasnych okolicznościach prawnych omawia plany budowy dwóch wieżowców na działce należącej do spółki Srebrna, uwłaszczonej przed laty przez środowisko PiS, i odmawia biznesmenowi zapłaty za prowadzone prace przygotowawcze.
2. „Wiceminister i sfałszowane podpisy” – Maciej Duda i Łukasz Ruciński demaskują wyborcze fałszerstwa podpisów, których dopuścił się wiceminister rządu PiS Adam Andruszkiewicz związany z Młodzieżą Wszechpolską.
3. Cykl „Jak uwłaszczył się Morawiecki” – Jacek Harłukowicz („Gazeta Wyborcza”) ustalił, że premier Mateusz Morawiecki kupił działkę wielokrotnie poniżej wartości rynkowej. Autor przeprowadza śledztwo, jak do tego doszło, we wnioskach wskazując na znajomości Morawieckiego w Kościele i informacje o zagospodarowaniu terenu, które mógł pozyskać dzięki pracy w sejmiku wojewódzkim.
4. „Pancerny Marian i pokoje na godziny” – Bertold Kittel („Superwizjer” TVN) ujawnił, że prezes NIK Marian Banaś wynajmował gangsterom kamienicę z pokojami na godziny; stał się jej właścicielem w niejasnych okolicznościach, nie wpisał jej do oświadczenia majątkowego, a służby badające te oświadczenie nie poinformowały premiera o sprawie przed powołaniem Banasia na stanowisko prezesa Najwyższej Izby Kontroli.
5. Cykl „40 milionów i nie będzie kłopotów” – Agnieszka Kublik i Wojciech Czuchnowski („Gazeta Wyborcza”) opublikowali stenogramy nagranych rozmów i opisali korupcyjną propozycję, którą złożył szef Komisji Nadzoru Finansowego Marek Chrzanowski, oferując układ i przychylność za 40 mln zł właścicielowi Getin Noble Banku Leszkowi Czarneckiemu.
6. „Porwanie Ziętary. Człowiek, który wiedział za dużo” – Jakub Stachowiak i Łukasz Cieśla („Głos Wielkopolski” i „Superwizjer” TVN) docierają do byłego oficera służb specjalnych, który przerywa milczenie i przedstawia nowe informacje w sprawie zaginięcia i zabójstwa poznańskiego dziennikarza Jarosława Ziętary.
7. „Afera pedofilska przy produkcjach dla TVP i Polsatu” – Mariusz Zielke (Salon24 i Winteresiespolecznym.pl) ujawnia, że podczas realizacji muzycznych programów dziecięcych dla dwóch największych stacji telewizyjnych w Polsce przez lata dochodziło do aktów pedofilii.
Kategoria PUBLICYSTYKA
1. „Makabryła na tyłach” – Juliusz Ćwieluch („Polityka”) na celownik bierze architektoniczny bałagan stolicy, w której stawka za metr kwadratowy w relacji do średnich zarobków jest jedną z najwyższych w Europie, podobnie jak urbanistyczny bałagan.
2. „Oskarżam biskupów, księży i świeckich mojego Kościoła” – Ignacy Dudkiewicz (Polityka.pl) w emocjonalnym tekście oskarża Kościół o eskalowanie nienawiści, nie tylko wobec osób LGBT, i upomina się o wartości chrześcijańskie, także w życiu biskupów i księży.
3. „Elity patrzą na wieś” – Kacper Leśniewicz („Dziennik Gazeta Prawna”) poddaje analizie medialne obrazy wsi, w których jej mieszkańcy określani są jako balast i posądzani o sprzedanie demokracji za 500 zł.
4. „Rosja nie istnieje” – Renata Lis („Pismo. Magazyn opinii”) na przekór tezie zawartej w tytule pokazuje różne oblicza Rosji – oficjalnej i tej widzianej z prywatnej, wręcz intymnej perspektywy.
5. Cykl „Paweł Adamowicz. Jasna strona Gdańska. Ciemna strona Gdańska” – Mikołaj Podolski (Onet Trójmiasto) rysuje portret podwójny miasta wolności, na które zwrócone były oczy Polski i świata po zamordowaniu prezydenta Pawła Adamowicza. To Adamowicz zapewnił miastu cywilizacyjny skok, ale autor – z wyczuciem detalu – pokazuje także Gdańsk jako miasto, gdzie bezkarnie działają bandyci.
6. „Amazonia w ogniu fake newsów” – Tomasz Rożek (Naukatolubie.pl) referuje wybrane wypowiedzi naukowców, które mają nas przekonać, że wokół pożarów puszczy amazońskiej więcej jest przekazów emocjonalnych niż opartych na twardych danych liczbowych. Ta pozornie niezaangażowana publicystyka staje się de facto dowodem, że każda wzmianka o amazońskich lasach siłą rzeczy uczestniczy w sporze o katastrofę ekologiczną.
7. „Homo sovieticus po latach” – Rafał Woś („Tygodnik Powszechny”) rozlicza ks. Józefa Tischnera z jego sympatii politycznych, wyrzucając filozofowi stanie po stronie liberalnych reform Leszka Balcerowicza.
Kategoria REPORTAŻ PRASOWY / INTERNETOWY
1. „Sekret Świętej Brygidy” – Bożena Aksamit („Gazeta Wyborcza ‒ Duży Format”) we wstrząsającym reportażu pokazuje ofiary ks. Henryka Jankowskiego, zgwałcone nastolatki, czasem odbierające sobie potem życie. Tekst wstrząsnął opinią publiczną z powodu pozycji swojego negatywnego bohatera, ale także dlatego, że wokół jego czynów panowała od lat zmowa milczenia. Był to ostatni reportaż Bożeny Aksamit, która niedługo potem zmarła na raka.
2. „Raz tylko zapytałam córkę i syna: jak umrę, to się Zosią zaopiekujesz?” – Edyta Brzozowska (Onet Kobieta) opowiada o dramacie kobiety w ciąży zaskoczonej wiadomością, że razem z dzieckiem w jej brzuchu rośnie rak.
3. „13 dziewczynek księdza” – Zuzanna Bukłaha i Kacper Sulowski („Gazeta Wyborcza ‒ Duży Format”) problem pedofilii w Kościele pokazują na przykładzie księdza z małej miejscowości, w której odwiedzające mieszkanie wikarego nastoletnie dziewczynki nie budzą już niczyjego zdziwienia.
4. „Katastrofy Andrzeja N.” – Edyta Gietka („Polityka”) po siedmiu latach od jednej z najtragiczniejszych katastrof kolejowych wraca do Szczekocin, żeby opowiedzieć o dramacie dróżnika, który wciąż szuka samobójczych okazji, by wymierzyć sobie karę, chociaż winą obarczyć można także przełożonych nieczułych na jego stan psychiczny i wcześniejsze błędy.
5. „Pani Basia” – Violetta Krasnowska („Polityka”) opisuje jedną z najbardziej znanych, a jednocześnie tajemniczych postaci polskiej polityki – kierowniczkę biura poselskiego Jarosława Kaczyńskiego, która karierę w administracji państwowej zaczynała w czasach PRL.
6. „Dżekpot, czyli o Wojciechu, którego życie bajką się nie stało” – Mateusz Ratajczak i Sebastian Ogórek (Wirtualna Polska Finanse) dotarli do Polaka, który w loterii Eurojackpot wygrał 193 mln zł. Mimo zapewnień nie podzielił się tą sumą z nikim poza urzędem skarbowym.
7. „Tata zastępczy wali z brzucha” – Paweł Piotr Reszka („Gazeta Wyborcza ‒ Duży Format”) odsłania koszmar, który przez lata rozgrywał się w rodzinie zastępczej, gdzie dzieci traktowano jedynie jako źródło dodatkowego zarobku. Dzieci milczą, bo wydaje im się, że na tym polega wychowanie.
Kategoria REPORTAŻ TV / WIDEO
1. „Różyczka” – Inka Bogucka („Magazyn Expressu Reporterów” TVP 1) opowiada przejmującą historię, kiedy lekarz obwieszcza kobiecie w ciąży, że dziecko ma tyle wad, iż nie przeżyje doby po urodzeniu. Mimo zaleceń kobieta nie przerywa ciąży; wraz z mężem rodzicami będą tylko przez kilka godzin, ale przekonują, że w ten sposób zyskali czas na przeżycie straty.
2. „Diecezja strachu” – Lech Dawidowicz („Czarno na białym” TVN 24) dociera do kleryków, którzy opowiadają o poniżającym traktowaniu, którego doświadczyli ze strony metropolity gdańskiego abp. Sławoja Leszka Głódzia.
3. „Pszczeli szeryf z Moszczanki” – Aleksandra Kiereta (TVP 3 Opole) z humorem opowiada historię pasjonata hodowli pszczół, który swoją pierwszą pasiekę założył, gdy miał 10 lat.
4. Cykl „Tajemnica zabójstwa na Świętojańskiej” – Bertold Kittel i Jarosław Jabrzyk („Superwizjer” TVN) wracają do zagadkowej śmierci Szweda, który 10 lat temu przypłynął do Gdańska w interesach i zginął w niewyjaśnionych okolicznościach. W jego zniknięcie zamieszani są baronowie narkotykowi i gangsterzy.
5. „Amnezja” – Maciej Kuciel („Superwizjer” TVN) postanowił opowiedzieć historię 30-lecia przemian społeczno-politycznych w Polsce widzianą oczyma muzyków rockowych. Ich muzyka w czasie PRL-u wyrażała zbiorowy bunt i dawała poczucie wolności.
6. „Wakacje z Bałtykiem” – Jerzy Morawski i Michał Matys (Polsat Play) towarzyszą kilku rodzinom wybierającym się na wakacyjny wyjazd nad morze; dla niektórych z nich to pierwsza taka wyprawa w życiu.
7. „Tylko nie mów nikomu” – Tomasz Sekielski, Marek Sekielski (YouTube, Sekielski) – reportaż o pedofilii w Kościele, w którym ofiary księży pedofilów nie tylko opowiadają po raz pierwszy swoje dotąd skrywane przeżycia, ale też konfrontują je po latach podczas spotkań z dawnymi oprawcami.
Kategoria REPORTAŻ RADIOWY
1. „O misiu, który zasnął ze smutku” – Katarzyna Błaszczyk (Program I Polskiego Radia) opowiada wzruszającą historię 16-letniej Wiktorii, uzdolnionej nastolatki, obecnie rehabilitowanej w klinice Budzik po próbie samobójczej podjętej w depresji.
2. „Matematyka nie do przejścia. Historia niezwykle zdolnego ucznia, który… ma problem z maturą z matematyki” – Anna Gmiterek-Zabłocka (Tok FM) na przykładzie pewnego ucznia opisuje system edukacji w Polsce, który nie pozwala zdać matury geniuszom mającym problem z jednym obowiązkowym przedmiotem.
3. „Morfina” – Michał Janczura (Tok FM) opisuje, jak osoba nieuprawniona wydaje w aptece morfinę w dziesięciokrotnie większej dawce niż przepisana chorej i tym samym przyczynia się do jej śmierci.
4. „Gdańska noc” – Małgorzata Kęsicka (Program III Polskiego Radia) zrealizowała wzruszający reportaż o solidarności gdańszczan po zabójstwie prezydenta Pawła Adamowicza.
5. „Niedokończona żałoba” – Jolanta Rudnik i Andrzej Rudnik (Polskie Radio Koszalin) opisują walkę rodziny Arama Rybickiego, ofiary katastrofy smoleńskiej, aby zapobiec nakazanej przez państwo ekshumacji.
6. „Mój ci on” – Agnieszka Szwajgier (Program I Polskiego Radia) próbuje odpowiedzieć na pytanie, dlaczego Polki dają się nabrać wirtualnym naciągaczom z Afryki obiecującym im miłość.
7. „Paragraf 51” – Agnieszka Szwajgier (Program I Polskiego Radia) opisuje z pozoru tylko zabawną historię o zawodowym muzyku skazanym przez sąd za występek, którym według sąsiadów jest gra na fortepianie.
Kategoria WYWIAD
1. „Co miesiąc walentynki” – Katarzyna Kubisiowska („Tygodnik Powszechny”) w rozmowie z reżyserem filmowym Andrzejem Barańskim o wielkiej miłości wyrażającej się w drobiazgach.
2. „Związki partnerskie nie są złe” – Robert Mazurek („Dziennik Gazeta Prawna”) w swoim stylu spiera się z wiceprezydentem Warszawy Pawłem Rabiejem, gdy ten oświadcza, że jest za małżeństwami homoseksualnymi, upierając się, iż to w gruncie rzeczy rozwiązanie konserwatywne.
3. „Trzymajcie skalpel z daleka” – Joanna Podgórska („Polityka”) w rozmowie z osobą interpłciową wyjaśnia, że jest aż 40 typów interpłciowości, a chirurdzy za normę uważają jedynie bycie kobietą lub mężczyzną. I arbitralnie decydują o okaleczaniu fizycznym i psychicznym dzieci.
4. „Dlaczego marszałek nie jeździł koleją? Rozmowa z Karolem Trammerem” – Kaja Puto (KrytykaPolityczna.pl) robi wywiad o upadku kolejnictwa w Polsce, a jej rozmówca przekonuje, że lata błędów w zarządzaniu koleją skutkują brakiem mobilności Polaków.
5. „»Motywacja zabójcy? W więzieniach panuje kult publicznie dokonanej zemsty«. Prof. Karol Modzelewski o Polsce po śmierci Pawła Adamowicza” – Małgorzata Goetz i Karol Modzelewski opowiadają Grzegorzowi Sroczyńskiemu (Tok FM) o Polsce po zabójstwie prezydenta Gdańska i zaniedbaniach w systemie więziennictwa.
6. „Szczur nigdy nie będzie koniem” – Kacper Sulowski („Gazeta Wyborcza ‒ Duży Format”) rozmawia z dziennikarzem „Der Spiegel” pochodzących z Pakistanu, który przez dwa lata codziennie odpisywał na każdą wulgarną czy rasistowską wiadomość. Po dwóch latach i korespondencji z 854 osobami hejt wobec niego ustał.
7. „Jak uniknąć apokalipsy, czyli wszystko, czego nie chcecie wiedzieć o polskim zdrowiu, choć powinniście” – Michał Sutowski (KrytykaPolityczna.pl) i ekspertka Maria Libura w długiej rozmowie wyjaśniają, dlaczego reforma polskiej służby zdrowia jest politycznie niewykonalna.
Kategoria DZIENNIKARSTWO SPECJALISTYCZNE
1. „Nieznana historia Staszka W. i Piotra D.” – Sylwia Czubkowska („Gazeta Wyborcza ‒ Magazyn Świąteczny”) opowiada historię zatrzymanego za szpiegostwo na rzecz Chin pracownika Huawei i kapitana ABW, który miał z nim współpracować.
2. „Pegasus” – Lech Dawidowicz („Czarno na białym” TVN 24) dociera do informacji, że polskie służby zakupiły najpotężniejszy system szpiegowski, który może przejąć kontrolę nad dowolnym urządzeniem, dając wgląd w życie i tajemnice każdego z nas.
3. „Szczepionki i fake newsy” – Lola García-Ajofrín (Outriders) analizuje, gdzie pojawiły się ogniska odry w 2019 roku i wszechstronnie opisuje ich przyczyny.
4. „Jaka piękna katastrofa” – Agnieszka Jucewicz („Wysokie Obcasy Extra”) w rozmowie z psychologiem analizuje kryzys wieku średniego, który dotyka zarówno mężczyzn, jak i kobiety – i nie ma szans, żeby go uniknąć, ale można go potraktować jako szansę na zmianę.
5. Cykl „Amerykańskie wydatki Polskiej Fundacji Narodowej” – Andrzej Stankiewicz (Onet) odsłania kulisy umowy, którą zawarto z amerykańską firmą PR-ową na promocję naszego kraju w Stanach Zjednoczonych. Polska zapłaciła 5,5 mln dol. za stworzenie kont w mediach społecznościowych, które obserwuje kilkanaście osób.
6. „Oskarżać łatwo, skazać trudno. Rozrachunki ze stalinizmem w III RP” – Dominika Wielowieyska („Gazeta Wyborcza”) próbuje znaleźć odpowiedź na pytanie, dlaczego – mimo zapowiedzi politycznych PiS – żaden z prokuratorów i sędziów stalinowskich nie został skazany.
7. „Fotel śmierci. Dlaczego zginął kapitan Sobański” – Edyta Żemła i Marcin Wyrwał (Onet) przy okazji pytań o kulisy śmierci pilota MiG-29 odsłaniają tragiczne zaniedbania w polskim wojsku.
Nagrody Grand Press przyznawane są za najlepsze materiały prasowe, radiowe, telewizyjne i internetowe mijającego roku. Przyznaje je jury Grand Press. W tym roku w jury zasiadają: Katarzyna Buszkowska („Press”), Kamila Ceran (Tok FM), Roman Czejarek (Program I Polskiego Radia), Krzysztof Jedlak („Dziennik Gazeta Prawna”), Jerzy Jurecki („Tygodnik Podhalański”), Marcin Kowalczyk („Express Ilustrowany”, „Dziennik Łódzki”), Edward Miszczak (TVN i Discovery), Andrzej Skworz („Press”), Radosław Sławiński (Polsat Play), Tadeusz Sołtys (Grupa RMF), Agata Szczęśniak (OKO.press), Marek Twaróg („Dziennik Zachodni”), Michel Viatteau (Agence France-Presse), Jacek Żakowski („Polityka”).
Mecenasem konkursu i gali jest Kulczyk Investments. Sponsorzy konkursu: Grupa Lux Med, Grupa Murapol. Partnerzy konkursu: Stowarzyszenie Autorów ZAiKS, Google, Jeronimo Martins Polska. Partner Nagrody im. Bohdana Tomaszewskiego: Bank BNP Paribas. Partner Grand Press Economy: Allegro. Partner Grand Press Digital: Facebook.
Partnerzy Gali: Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, Platige Image, Digital Knowledge Village, ACO Solutions, Digital Beast Studio, Audionetwork, Coca-Cola HBC Polska, Villa Foksal, Wyborowa, Grimbergen.