Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa – Państwowy Instytut Badawczy (NASK) udostępniła listę 121 znanych osób, których wizerunki w 2024 roku wykorzystano w deepfake’ach – oszustwach odnotowanych na Facebooku, TikToku, X i YouTube adresowanych do polskich internautów. Oszuści najczęściej wykorzystywali nazwiska i wizerunki dziennikarzy.
Z danych NASK wynika, że osobą, której wizerunek przestępcy wykorzystywali w 2024 roku niemal najczęściej (zaraz po prezydencie Andrzeju Dudzie), do „promowania” oszustw finansowych, był dziennikarz i podróżnik – Wojciech Cejrowski (ponad 6 proc. odnotowanych filmów).
Oszustwa namawiające do inwestycji finansowych
Przestępcy internetowi w 2024 roku najczęściej wykorzystują wizerunki dziennikarzy, żeby uwiarygodnić swoje przekazy i sprawić, by ofiary ich oszustw np. wchodziły na stworzone przez nich strony. Dziennikarze stanowią 32 proc. przypadków wykorzystywania wizerunku do przestępstw, biorąc pod uwagę wszystkie grupy zawodowe.
„Zdarzają się oszustwa, w których dziennikarka lub dziennikarz sztucznie stworzonym »swoim« głosem, wraz z dopasowanym do fałszywego komunikatu ruchem ust (technika lip-sync), namawiają do inwestycji finansowej (np. Wojciech Cejrowski, Danuta Holecka, Piotr Kraśko) czy niezwykłego lekarstwa (np. Monika Olejnik, Paulina Smaszcz). Częściej jednak towarzyszą na przerobionych przez przestępców filmach innym znanym postaciom, zwykle ze świata polityki. Wywiad z wykorzystaniem studio dużej stacji radiowej czy telewizyjnej to dodatkowy element, który wzmacnia wiarygodność przekazu oszustów” – zauważają autorzy raportu NASK.
Cyberprzestępcy często wykorzystują też wizerunki polityków (21 proc.) i przedsiębiorców (11 proc.). Najrzadziej sięgają po wizerunki lekarzy (4 proc.).