Rzecznik Praw Obywatelskich w komunikacie stwierdził, że do jego biura regularnie napływają skargi, w których opisywane są nieprawidłowości dotyczące abonamentu radiowo-telewizyjnego oraz procedur egzekwowania tej daniny. Zaznaczył, że „w wielu przypadkach problem dotyczy osób starszych, schorowanych, z niepełnosprawnościami, znajdujących się w trudnej sytuacji ekonomicznej, które często nie wiedzą, w jaki sposób i gdzie mogą szukać pomocy prawnej”.
RPO przypomniał, że w ostatnich latach pojawiło się wiele zapowiedzi reformy abonamentu rtv, ale żadna nie została wprowadzona w życie. Niedawno minister kultury i dziedzictwa narodowego stwierdził, że taka zmiana „wymaga szczegółowej i spokojnej debaty publicznej, której efektem mogłaby być zmiana regulacji prawnej dotyczącej sposobu finansowania działalności misyjnej mediów publicznych”.
– System opłat abonamentowych za radio i telewizję został wadliwie skonstruowany i wymaga gruntownej reformy – podkreślono w komunikacie Rzecznika.
Marcin Wiącek poprosił ministra kultury i dziedzictwa narodowego o stanowisko na temat zasadności i kierunku zmian w systemie finansowania mediów publicznych oraz ewentualnie planowanego harmonogramu prac legislacyjnych. Spytał też, jak minister zamierza rozwiązać problemy związane z obecnym systemem poboru abonamentu rtv.
Ile wynosi abonament rtv? Kto jest zwolniony z płacenia?
Stawki abonamentu radiowo-telewizyjnego są ustalane przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji. W br. miesięczne stawki wynoszą 8,70 zł za radioodbiornik, a 27,30 zł za odbiornik telewizyjny lub telewizyjny i radiofoniczny.
Obowiązujące w Polsce przepisy prawne ściśle określają, jakim osobom przysługuje zwolnienie od uiszczania opłat abonamentowych. Lista obejmuje m.in.:
– osoby, co do których orzeczono I grupę inwalidztwa, całkowitą niezdolność do pracy, znaczny stopień niepełnosprawności, trwałą lub okresową, całkowitą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym;
– osoby, które otrzymują świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub rentę socjalną;
– osoby niesłyszące i niewidome przy spełnieniu określonych kryteriów;
– osoby, które ukończyły 60 lat oraz mają prawo do emerytury, osoby spełniające kryteria dochodowe określone w ustawie o świadczeniach rodzinnych;
– osoby, które mają prawo do korzystania ze świadczeń pieniężnych z tytułu ustawy o pomocy społecznej;
– osoby bezrobotne;
– osoby posiadające prawo do zasiłku i świadczenia przedemerytalnego, otrzymujące zasiłek dla opiekuna.
Na podstawie odrębnych ustaw zwolnieni są również: inwalidzi wojenni i wojskowi, kombatanci będący inwalidami wojennymi lub wojskowymi, członkowie rodzin po wskazanych kombatantach, osoby posiadające status weterana poszkodowanego na podstawie ustawy o weteranach działających poza granicami państwa.
Seniorzy, którzy ukończyli 75 lat i dokonali rejestracji odbiornika radiofonicznego lub telewizyjnego, są zwolnieni z uiszczania opłat abonamentowych. Osoby te nie są zobowiązane do zgłaszania w placówkach pocztowych uprawnień do zwolnienia od opłat, gdyż z mocy prawa są zwolnione od ich uiszczania. Warunkiem jest dokonanie formalnej rejestracji odbiornika oraz posiadanie przez Pocztę Polską danych PESEL, stanowiących podstawę do udzielenia zwolnienia od opłat. Pozostałe osoby, którym przysługują uprawnienia do zwolnienia od opłat, powinny zgłosić uprawnienia w dowolnej placówce pocztowej.
Jakie dokumenty potrzebne do zwolnienia?
Zgodnie z obowiązującym uregulowaniami prawnymi osoby, którym przysługują uprawnienia do zwolnienia od opłat abonamentowych, powinny zgłosić się do wybranej placówki pocztowej i przedstawić stosowne dokumenty, potwierdzające uprawnienia do zwolnienia.
W przypadku osób z niepełnosprawnością konieczne jest orzeczenie właściwego organu. Jeśli dotyczy to osób niedowidzących niezbędne będzie okazanie legitymacji Polskiego Związku Niewidomych lub Związku Ociemniałych Żołnierzy RP, albo orzeczenie właściwego organu orzekającego o zaliczeniu do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności z tytułu uszkodzeń narządu wzroku, lub orzeczenie właściwego organu orzekającego, stwierdzające uszkodzenie narządu wzroku (ostrość wzroku nie przekraczająca 15 proc.) lub zaświadczenie wystawione przez zakład opieki zdrowotnej, potwierdzające powyższe parametry.
Z opłat abonamentu zwolnieni są również inwalidzi wojenni i wojskowi. Do uzyskania zwolnienia od opłat wystarczy książeczka inwalidy wojennego lub wojskowego wystawiona przez organ emerytalno-rentowy. W przypadku kombatantów, będących inwalidami wojennymi lub wojskowymi jest to legitymacja osoby represjonowanej.
Emeryci powinni natomiast okazać dowód osobisty, potwierdzający ukończenie 60 lat oraz decyzję organu emerytalno-rentowego o wysokości emerytury w danym roku. Może to być odcinek emerytury lub decyzja o przyznaniu albo waloryzacji emerytury. Natomiast osoby w wieku przedemerytalnym powinny posiadać decyzję ZUS o przyznaniu świadczenia przedemerytalnego albo zaświadczenie o pobieraniu świadczenia przedemerytalnego.
Bezrobotni nie muszą płacić
Z uprawnień do zwolnienia od opłat abonamentowych mogą skorzystać również osoby posiadające status bezrobotnych. W tym przypadku wystarczy przedstawić w placówce pocztowej zaświadczenie z urzędu pracy o posiadaniu statusu bezrobotnego.
Zwolnienie od opłat przysługuje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym przedstawiono w placówce pocztowej dokument potwierdzający uprawnienia do zwolnienia. W przypadku zwolnień okresowych należy pamiętać o konieczności zgłoszenia posiadania uprawnień na kolejny okres. Brak takiego zgłoszenia skutkuje koniecznością wnoszenia opłat abonamentowych za kolejne okresy.
Warto również zadbać o dopełnienie formalności związanych z aktualizacją danych osobowych i adresowych, zmianą liczby użytkowanych odbiorników RTV czy ich wyrejestrowaniem, a także zmianą miejsca użytkowania odbiornika. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości czy pytań w sprawie abonamentu RTV można zadzwonić na infolinię Poczty Polskiej (43) 842 06 06 (opłata wg cennika operatora). Infolinia jest czynna od poniedziałku do piątku w godz. 8:00-20:00.