Trybunał Konstytucyjny chce zakazać likwidacji TVP i Polskiego Radia

Julia Przyłębska

Trybunał Konstytucyjny na wniosek posłów PiS 16 stycznia ma zająć się oceną konstytucyjności przepisów umożliwiających likwidację i rozwiązanie spółek publicznej radiofonii i telewizji. TK wydał już postanowienie o zabezpieczeniu, zobowiązując Skarb Państwa, żeby nie próbował postawić TVP i Polskiego Radia w stan likwidacji.

Według czwartkowej wokandy Trybunału rozprawa w tej sprawie ma odbyć się 16 stycznia o godz. 10. Do rozpoznania sprawy został wyznaczony skład pięciorga sędziów TK pod przewodnictwem prezes Julii Przyłębskiej. Sprawozdawcą sprawy ma być sędzia Krystyna Pawłowicz, zaś w składzie są jeszcze sędziowie: Stanisław Piotrowicz, Bogdan Święczkowski, Jarosław Wyrembak.

Jak wynika z informacji na stronie TK, wniosek w tej sprawie sformułowała w poniedziałek grupa posłów reprezentowana przez Krzysztofa Szczuckiego (PiS). Wniosek wpłynął do TK w środę.

Wniosek posłów generalnie dotyczy oceny konstytucyjności ustawy o radiofonii i telewizji w zakresie, w którym odsyła ona do Kodeksu spółek handlowych, a w szczególności do przepisów z tego kodeksu mówiących o likwidacji i rozwiązaniu spółek kapitałowych oraz odwoływaniu i zawieszaniu członków zarządu przez walne zgromadzenie.

TK szybko zgodził się na wniosek posłów PiS

Ponadto posłowie wnieśli do TK o wydanie postanowienia zobowiązującego Skarb Państwa, reprezentowany przez uprawnionego ministra, do powstrzymania się – na czas rozpoznawania ich wniosku – od „działań zmierzających do likwidacji lub wszczęcia likwidacji oraz rozwiązania spółek kapitałowych stanowiących jednostki publicznej radiofonii i telewizji” oraz powstrzymania się od dokonywania jakichkolwiek czynności mających na celu zmiany w zarządach tych spółek.

Trybunał przychylił się już do tego wniosku – wydał postanowienie o zabezpieczeniu zobowiązujące Skarb Państwa do powstrzymania się od czynności zmierzających do likwidacji spółek publicznej radiofonii i telewizji i dokonywania zmiany w ich zarządach.

Informację potwierdził PAP Krzysztof Szczucki. „Trybunał Konstytucyjny na wniosek grupy posłów PiS wydał dzisiaj postanowienie o zabezpieczeniu w sprawie dotyczącej mediów publicznych. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bartłomiej Sienkiewicz nie może ingerować w zarządy mediów publicznych do czasu rozpatrzenia naszego wniosku przez TK” – przekazał poseł.

Trybunał Konstytucyjny o mediach publicznych

Trybunał Konstytucyjny zbada zgodność z konstytucją artykułów ustawy o radiofonii i telewizji.

1) art. 26 ust. 4 ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz. U. 2022 r. poz. 1722; dalej jako: ,,ustawa o radiofonii i telewizji”) w zakresie, w jakim odsyła do stosowania przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1467, 1488, 2280 i 2436 oraz z 2023 r. poz. 739, 825 i 1705, dalej jako: ,,Kodeks spółek handlowych”), umożliwiających likwidację i rozwiązanie spółek kapitałowych stanowiących jednostki publicznej radiofonii i telewizji – z art. 2, art. 6 ust. 1, art. 7 oraz art. 213 ust. 1 w zw. z art. 14 i art. 54 ust. 1 Konstytucji RP;
2) art. 26 ust. 4 ustawy o radiofonii i telewizji w zakresie, w jakim nie wyłącza stosowania wobec jednostek radiofonii i telewizji publicznej art. 368 § 4 zdanie drugie Kodeksu spółek handlowych, umożliwiając walnemu zgromadzeniu samodzielne odwołanie członków zarządów spółek stanowiących jednostki publicznej radiofonii i telewizji. – z art. 2 w zw. z art. 7 oraz art. 213 ust. 1 w zw. z art. 14 i art. 54 ust. 1 Konstytucji RP.

W ocenie prof. Katarzyny Bilewskiej, prawniczki z Uniwersytetu Warszawskiego, zabezpieczenie wydane przez TK „jest nie tylko wadliwe ze względu na skład, ale także nie jest prawnie skuteczne” ani wobec Skarbu Państwa, ani ministra kultury.

„Według KPC, które się tu stosuje odpowiednio, sąd może skierować nakazy i zakazy w trybie zabezpieczenia tylko wobec stron postępowania, a według wniosku uczestnikami tego postępowania są tylko Sejm i Prokurator Generalny- nie SP i nie Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego” – stwierdziła ekspertka w serwisie X.

Media publiczne bronią się przed zmianami

Telewizja Polska zamówiła ekspertyzy prawne, które dotyczą zmian, na temat których trwa szeroka debata publiczna i rozważane są różne scenariusze. W grę wchodzi rzekomo m.in. postawienie w stan likwidacji spółki Telewizja Polska i zarząd komisaryczny – pisaliśmy na Wirtualnemedia.pl.

W środę na antenie TVP Info przekonywano, że „W zapisach urit (ustawy o radiofonii i telewizji – przyp.) nie znajdujemy wskazania do zastosowanie przepisów ustawy (…) kodeks spółek handlowych odpowiedni dla TVP.S.A. Ustawa o radiofonii i telewizji nie przewiduje możliwości likwidacji publicznej radiofonii i telewizji, tym samym nie ma obecnie ustawowej możliwości likwidacji TVP. Znamiennym przy tym jest stanowisko Trybunału Konstytucyjnego, wyrażone w uchwale z dnia 13 grudnia 1995 roku”.

W podsumowaniu pokreślono zaś m.in. że „likwidacji TVP można dokonać tylko na drodze zmian ustawy o radiofonii i telewizji lub rady mediów narodowych”. „Wbrew medialnym zapowiedziom o pozornym postawieniu w stan likwidacji Telewizji Polskiej S.A. takie działanie prowadzi do jego nieważności, ponadto niezgodne jest z ustawą o radiofonii i telewizji” – czytany na planszy pokazanej na antenie TVP Info.

Jak opisywaliśmy na łamach Wirtualnemedia.pl, według jednego ze scenariuszy omawianych w przestrzeni medialnej, nowy minister kultury Bartłomiej Sienkiewicz będzie mógł zwołać Walne Zgromadzenia spółek mediów publicznych i postawić je w stan likwidacji. Tym samym miejsce Mateusza Matyszkowicza i Agnieszki Kamińskiej zajęliby likwidatorzy. Takiego scenariusza obawiają się od 15 października dziennikarze Telewizyjnej Agencji Informacyjnej.

Jednym z likwidatorów może zostać Tomasz Sygut, obecnie członek zarządu stołecznej spółki Miejskie Zakłady Autobusowe. W przeszłości był m.in. redaktorem naczelnym Nowej TV, szefem TVP Info i Telewizyjnej Agencji Informacyjnej. Na sejmowych korytarzach mówi się, że kierowanie Polskim Radiem może przypaść komuś wskazanemu przez Lewicę.

Z nieoficjalnych informacji Wirtualnemedia.pl wynika, że za rekrutację do programów informacyjnych TVP prowadzi były wydawca Grzegorz Sajór. Nowym szefem “Wiadomości” ma być Paweł Płuska, a “Panoramy” – Jarosław Kulczycki.

W resorcie kultury za sprawy mediów publicznych będzie odpowiadał wiceminister Andrzej Wyrobiec z Koalicji Obywatelskiej.