Sejm wysłuchał informacji o działalności Rady Mediów Narodowych w 2022 r. „Jak rozumiem, to sprawozdanie było tak wyczerpujące i pozytywne, że nie było punktów zaczepienia i jednogłośnie opinia pozytywna przez Komisję została przyjęta. I taką decyzję prezentuję na dzisiejszym posiedzeniu Sejmu, prosząc Wysoką Izbę o przyjęcie informacji o działalności Rady Mediów Narodowych w 2022 roku” – powiedział poseł Marek Suski z PiS.
„Informacja jest bardzo szczegółowa, zawiera wiele załączników. Wszystko, co robiliśmy w ubiegłym roku, zostało tutaj przedstawione” – powiedział podczas posiedzenia Sejmu przewodniczący RMN Krzysztof Czabański. „Jak wiadomo, głównym zadaniem RMN jest obsada personalna organów spółek mediów publicznych” – dodał.
„Ja nie będę omawiał tej informacji (…). Jestem do państwa dyspozycji, jeśli chodzi o pytania” – powiedział przewodniczący RMN Krzysztof Czabański.
Suski: sprawozdanie RMN „wyczerpujące i pozytywne”
Poseł Marek Suski (PiS) przedstawił projekt uchwały w sprawie Informacji o działalności Rady Mediów Narodowych (RMN) w 2022 roku. „Przedstawiając sprawozdanie z Sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu nie mam wiele do powiedzenia, dlatego sprawozdanie Komisji zostało przedstawione na piśmie, a członkowie Komisji na moje pytanie, czy są chętni do zadania pytania lub wzięcia udziału w dyskusji – nikt się nie zgłosił” – wyjaśnił.
„Jak rozumiem, to sprawozdanie było tak wyczerpujące i pozytywne, że nie było punktów zaczepienia i jednogłośnie opinia pozytywna przez Komisję została przyjęta. I taką decyzję prezentuję na dzisiejszym posiedzeniu Sejmu, prosząc Wysoką Izbę o przyjęcie informacji o działalności Rady Mediów Narodowych w 2022 roku” – powiedział Suski.
Posłowie opozycji przypomnieli odwołanie Kurskiego
W dyskusji w imieniu klubu PiS wystąpiła posłanka Violetta Porowska. „Klub PiS pozytywnie opiniuje informację o działalności RMN, stwierdzając, że właściwie wykonywała ona zadania jej przypisane i poprze przedstawione sprawozdanie” – wyjaśniła, dodając, że „obie instytucje (KRRiT i RMN) stoją na straży prawdy, stoją na straży ładu medialnego”.
„Odnosząc się do raportu z działalności RMN nie sposób nie wspomnieć o najradośniejszej, najdonioślejszej uchwale podjętej przez Radę, czyli odwołaniu z funkcji prezesa TVP Jacka Kurskiego” – powiedział w dyskusji poseł Marek Rutka (Nowa Lewica).
Posłanka Bożena Żelazowska (KO) oceniła, że „RMN dubluje zadania KRRiT”. „I chociażby dzisiejsze wystąpienie pana przewodniczącego dobitnie o tym świadczy, który to powiedział, że jedynym zadaniem RMN jest obsada spółek medialnych, takich, jak radio i telewizja, a jak wiemy taki zapis znajduje się w zadaniach KRRiT” – mówiła. „Jest to też ciało niekonstytucyjne i przypomnijmy, że zasiada w nim parlamentarzystka PiS, wiceprzewodnicząca Komisji Kultury. Takie standardy nigdzie nie są możliwe, a u nas niestety są” – podkreśliła.
„KRRiT i RMN pozwoliły na to, by zrobić z Telewizji Publicznej partyjną tubę propagandową do ogłupiania społeczeństwa, a przy okazji trochę sobie też tam pokłamać” – powiedział w dyskusji poseł Michał Urbaniak (Konfederacja). W imieniu Konfederacji działalność TVP, KRRiT i RMN ocenił „skrajnie negatywnie”.
„Ta informacja (o działalności RMN) to znów zbiór zeskanowanych decyzji. Gdyby prezes Czabański otrzymał taki dokument w czasach, gdy był prezesem Polskiego Radia, wyrzuciłby każdego autora za drzwi” – powiedział w dyskusji poseł Tomasz Zimoch (Polska 2050). „Z informacji Rady wynika, że w 2022 r. nie przeprowadzono żadnego otwartego, ogłoszonego publicznie konkursu na członków rad i Zarządów spółek” – wyjaśnił.
„Ani w informacji KRRiT, ani w informacji RMN nie ma nawet słowa o ponad 105 mln zł strat publicznych nadawców. Największych w ostatnich latach” – podkreślił Zimoch.
„Parlamentarne Koło Lewicy Demokratycznej jest przeciwne przyjęciu sprawozdania KRRiT (…) oraz informacji o działalności RMN w 2022 r. wraz z komisyjnym projektem uchwały, która aprobuje te sprawozdania” – powiedziała Joanna Senyszyn (PPS). „Uzasadnienie jest zbędne. Kto ogląda telewizję i słucha Polskiego Radia – wie dlaczego. Kto nie ogląda i nie słucha – wie tym bardziej” – zaznaczyła.
„RMN to jest niekonstytucyjne ciało, które PiS stworzyło tylko po to, żeby ominąć właśnie konstytucję, bo nie mogli jeszcze wszystkich swoich wcisnąć do KRRiT” – powiedział Artur Dziambor (Wolnościowcy). „W tym momencie, jak słyszeliśmy, RMN zajmuje się obsadą spółek, czyli swoich i znowuż PiS-owskich funkcjonariuszy w zarządach wszystkich tych stacji telewizyjnych i radiowych” – powiedział, dodając, że KRRiT i RMN „powinny zostać zlikwidowane”.
„Wysoka Izbo, do mnie wpłynęło (w dyskusji – PAP) jedno pytanie. Pan poseł Zimoch zadał pytanie o słuchalność Polskiego Radia. (…) Z tą słuchalnością stacji radiowych jest problem polegający na tym, że nigdy do tej pory nie były robione badania słuchalności. Były robione badania sondażowe opinii na temat słuchalności, ale badań słuchalności w Polsce do tej pory nie było” – powiedział przewodniczący RMN, odpowiadając na sejmową dyskusję.
Wyjaśnił, że w minionej kadencji KRRiT uruchomiła Krajowy Instytut Mediów, który „zajął się przygotowaniem tzw. badań pasywnych, jeśli chodzi o słuchalność na rynku radiowym poszczególnych stacji, czyli przy pomocy urządzeń, które zbierają (…) rzeczywiste informacje, czego ludzie w danym momencie słuchają”.
„Z tego, co wiem, w tym roku, chyba na jesieni (…), mam taką nadzieję, będą uruchomione badania pasywne na rynku radiowym i wtedy tak naprawdę przekonamy się, jaka jest słuchalność poszczególnych stacji radiowych. Wtedy będzie można wyciągać z tego wnioski” – wyjaśnił Krzysztof Czabański.
Czabański o zasięgu streamingu
Przewodniczący RMN odniósł się też do kwestii streamingu. „Jak był Konkurs Chopinowski Polskie Radio nie tylko na swoich antenach relacjonowało, transmitowało ten Konkurs Chopinowski, ale również dawało sygnał w streamingu” – powiedział. „Ten sygnał miał zasięg około 5 mln odbiorców. To jest kolosalny zasięg” – podkreślił Czabański, tłumacząc, że poprzez Internet sygnał docierał także do słuchaczy zagranicznych.
„To pokazuje, że media publiczne są zainteresowane rozwojem tych technologii” – zapewnił przewodniczący RMN.
W Informacji podano, że w okresie sprawozdawczym Rada Mediów Narodowych odbyła 15 posiedzeń. Wszystkie posiedzenia Rady prowadzone były z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiającej porozumiewanie się na odległość.
Rada Mediów Narodowych została także wyposażona w uprawnienia gwarantujące jej dostęp do informacji związanych z działalnością spółek. W sprawozdaniu wskazano, że uprawnienia kontrolne Rady Mediów Narodowych można podzielić na dwie kategorie: obowiązek dostarczania przez spółki określonych dokumentów oraz działania realizowane na bieżąco.
Zarządy spółek publicznej radiofonii i telewizji oraz PAP, są zobowiązane do cyklicznego przekazywania Radzie Mediów Narodowych dokumentów określonych w ustawie o radiofonii i telewizji, w ustawie o Polskiej Agencji Prasowej oraz w statutach. Przekazywane informacje są udostępniane członkom Rady Mediów Narodowych. Służą one do oceny działalności organów spółek publicznej radiofonii i telewizji oraz PAP.
Z kolei korespondencja Rady Mediów Narodowych obejmuje tematykę z zakresu sprawozdawczości spółek radiofonii i telewizji, a także wystąpień instytucji, stowarzyszeń, fundacji oraz indywidualnych (w tym parlamentarzystów RP), dotyczących m.in.: zmiany statutu w Radiu Szczecin, łamania ustawy o radiofonii i telewizji, realizacji misji publicznej w TVP, a także wsparcia dla inicjatywy nadawcy publicznego (Polskiego Radia) w zakresie pozyskania niezbędnych częstotliwości radiowych FM na potrzeby emitowania „Polskiego Radia dla Ukrainy” oraz informacji o pozycji Polskiego Radia jako lidera w rankingach najpopularniejszych badań mediów w Polsce. „Korespondencja wymagająca dodatkowych wyjaśnień była przesyłana do instytucji lub zarządów radiofonii i telewizji, zgodnie z właściwością. Część spraw członkowie Rady rozpatrywali na posiedzeniach” – wskazano w sprawozdaniu.
Rosną koszty utrzymania Rady Mediów Narodowych
Zwrócono także uwagę na koszty działalności Rady Mediów Narodowych. Ogółem wydatki organu w 2022 r. wyniosły 968,9 tys. zł i w porównaniu z rokiem ubiegłym wzrosły o 4,4 proc.
Przypomniano, że zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 22 czerwca 2016 r. o Radzie Mediów Narodowych koszty funkcjonowania Rady obejmujące wydatki na pokrycie świadczeń przysługujących członkom Rady oraz koszty związane z obsługą administracyjno-biurową są pokrywane z budżetu państwa ze środków, których dysponentem jest Szef Kancelarii Sejmu. Obsługę biura Rady Mediów Narodowych stanowi trzech pracowników Kancelarii Sejmu zatrudnionych w pełnym wymiarze godzin.
Rada Mediów Narodowych została utworzona i prowadzi działalność na podstawie ustawy z 22 czerwca 2016 r. o Radzie Mediów Narodowych. Rada jest organem właściwym w sprawach powoływania i odwoływania składów osobowych organów jednostek publicznej radiofonii i telewizji oraz Polskiej Agencji Prasowej oraz w innych sprawach określonych w ustawie.
Poza powoływaniem składów osobowych organów jednostek publicznej radiofonii i telewizji oraz PAP, Rada może wnioskować do walnego zgromadzenia o zmianę statutów spółek publicznej radiofonii i telewizji oraz Polskiej Agencji Prasowej, wyraża zgodę na zmiany statutów proponowane przez walne zgromadzenie, wyraża zgodę na powoływanie przez Zarząd TVP dyrektorów oddziałów terenowych Telewizji Polskiej i na tworzenie przez spółki publicznej radiofonii i telewizji przedsiębiorców przewidzianych przepisami prawa, a także określa minimalny udział audycji tworzonych przez terenowe oddziały Spółki Telewizja Polska w programach ogólnokrajowych.
W sprawozdaniu przypomniano, że w skład Rady Mediów Narodowych wchodzi pięciu członków, z których trzech członków wybiera Sejm, a dwóch członków powołuje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej spośród kandydatów zgłoszonych przez kluby parlamentarne lub poselskie tworzone przez ugrupowania, których przedstawiciele nie wchodzą w skład Rady Ministrów (kluby opozycyjne). Kadencja członka Rady trwa 6 lat. W 2022 r. upłynęły kadencje czterech dotychczasowych członków Rady Mediów Narodowych – Juliusza Brauna, Krzysztofa Czabańskiego, Elżbiety Kruk i Joanny Lichockiej. Obecni członkowie Rady – Piotr Babinetz, Krzysztof Czabański i Joanna Lichocka zostali powołani przez Sejm 22 lipca 2022 r., natomiast Marek Rutka został powołany przez Prezydenta RP 27 lipca 2022 r. W składzie Rady zasiada też Robert Kwiatkowski powołany przez Prezydenta RP 10 grudnia 2020 r. Na posiedzeniu 4 sierpnia 2022 r. Rada Mediów Narodowych wybrała na funkcję przewodniczącego Krzysztofa Czabańskiego.
W 2021 r. upłynęły kadencje członków zarządów i rad nadzorczych jednostek publicznej radiofonii i telewizji, którzy zostali powołani w 2016 r. przez Ministra Skarbu Państwa na podstawie ustawy z 30 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji. „Obecnie obowiązujące statuty spółek publicznej radiofonii i telewizji stanowią, że członkowie zarządów powoływani są na wspólne 4-letnie kadencje, a członkowie rad nadzorczych na wspólne 3-letnie kadencje. Regulacja ta ma jednak zastosowanie tylko do osób, które zostały powołane przez Radę Mediów Narodowych” – wskazano. W 2021 r. upłynęły kadencje członków zarządów powołanych w 2017 r. oraz rad nadzorczych powołanych w 2018 r., a także osób, które zostały powołane w skład samych organów w okresie późniejszym na wspólne kadencje. Na podstawie art. 369 par.4 Kodeksu Spółek Handlowych osoby, których kadencje uległy zakończeniu, sprawowały swoje mandaty do czasu zatwierdzenia sprawozdania finansowego za 2021 rok. „Dlatego, mimo że do składów organów spółek publicznej radiofonii i telewizji były najczęściej powoływane te same osoby, które zasiadały w nich do tej pory, musiały one zostać uprzednio odwołane” – wyjaśniono. W sprawozdaniu zastrzeżono, że „w przeciwieństwie do pozostałych uchwał, jakie były podejmowane w 2022 r. odnośnie do składów osobowych spółek publicznej radiofonii i telewizji zmiana na stanowisku Prezesa Zarządu Telewizji Polskiej S.A. nie wynikała z upływu kadencji”.
Do kompetencji Rady Mediów Narodowych należy także wyrażanie zgody na powołanie przez Zarząd Telewizji Polskiej S.A. dyrektorów oddziałów terenowych TVP S.A. Jak poinformowano, w 2022 r. Rada Mediów Narodowych nie podejmowała uchwał w tej sprawie.
Do kompetencji Rady Mediów Narodowych należy ponadto powoływanie rad programowych spółek publicznej radiofonii i telewizji oraz PAP S.A. W 2022 r. Rada Mediów Narodowych zajmowała się uzupełnieniami wakatów w radach programowych. Rada kierowała się dyspozycją art. 28a ustawy o radiofonii i telewizji, zgodnie z którym rady programowe publicznej radiofonii i telewizji liczą 15 członków, których powołuje Rada Mediów Narodowych.
„10 członków rady programowej reprezentuje ugrupowania parlamentarne, zaś pozostałych 5 powołuje z grona osób legitymujących się dorobkiem i doświadczeniem w sferze kultury i mediów” – zaznaczono. RMN powołuje wszystkich kandydatów zgłoszonych przez ugrupowania parlamentarne. Rada nie ocenia kompetencji poszczególnych osób, ograniczając się do sprawdzenia wymogów formalnych. W przypadku kandydatów zgłoszonych przez organizacje społeczne oprócz kryteriów formalnych brane są pod uwagę kompetencje w obszarze kultury oraz mediów. Rada Mediów Narodowych powołała w skład rad programowych 6 osób, z czego 5 stanowili kandydaci zgłoszeni przez kluby parlamentarne.