Polska – obok Serbii i Włoch – trafiła na short listę nominowanych do tytułu SLAPP Country of the Year, przyznawanych przez CASE – Koalicję przeciwko SLAPP w Europie. CASE wytypowała kraje, w których w latach 2021-2022 istniały warunki najbardziej sprzyjające akcjom prawnym wymierzonym przeciwko dziennikarzom i aktywistom zajmującym się nieprawidłowościami w działalności władz, firm, organizacji i wpływowych osób.
Według amerykańskiego think tanku Freedom House Polska jest krajem, który doznał największego rozkładu demokracji wśród krajów europejskich w ciągu ostatnich pięciu lat.
„Gazeta Wyborcza” z 75 pozwami
„Przez te lata niezależne media były regularnie atakowane w akcjach prawnych typu SLAPP, co spowodowało, że wiele mniejszych mediów i freelancerzy sami cenzurowali swoje publikacje” – ocenia Freedom House.
W 2021 roku CASE udokumentowało w Polsce 29 spraw typu SLAPP. Jak wskazują autorzy raportu, tylko „Gazeta Wyborcza” toczy obecnie około 75 pozwów, z których wiele zostało wniesionych przez osoby związane z rządzącą partią Prawo i Sprawiedliwość.
Na liście nominowanych do niechlubnego tytułu znajduje się też Serbia z 18 udokumentowanymi przypadkami SLAPP w 2021 roku. Trzecim nominowanym krajem są Włochy, gdzie zniesławienie pozostaje nadal przestępstwem – podlega karze grzywny do 50 000 euro lub więzienia do sześciu lat.
Dziennikarze narażeni na SLAPP
– Pomimo wielu apeli i petycji kierowanych do rządzących, w Polsce wciąż obowiązuje art. 212 ust. 2 kodeksu, który naraża m.in. krytyków władzy na oskarżenia o zniesławienie – zwraca uwagę Sieć Obywatelska Watchdog Polska. – Na SLAPP w Polsce narażeni są dziennikarze, aktywiści, sygnaliści oraz lokalni obserwatorzy.
Gala wręczenia tytułów pierwszy raz została zorganizowana w ubiegłym roku, w stylistyce konkursu piosenki Eurowizji. Tytuł SLAPP Politician of the Year otrzymał wtedy Jarosław Kaczyński. W tym roku galę zaplanowano na 20 listopada, a „wyróżnienia” zostaną nadane prawnikom, korporacjom, politykom, krajom i oligarchom.
CASE to koalicja utworzona m.in. przez Reporterów bez Granic, Europejską Federację Dziennikarzy, Transparency International, Europejskie Centrum Wolności Prasy i Mediów, Index on Censorship, Media Defence, International Press Institute, Daphne Caruana Galizia Foundation i Komitet Ochrony Dziennikarzy.