Intencją inicjatorów nagrody jest trwałe upamiętnienie postaci redaktora Jarosława Ziętary nie tylko jako zamordowanego za działalność zawodową, ale także jako jednego z pionierów dziennikarstwa śledczego w Polsce po 1989 roku.
„Dziennikarstwo śledcze pozwala na ujawnianie nieprawidłowości w życiu publicznym, szczególnie w polityce, gospodarce, instytucjach rządowych, samorządowych i społecznych. Dzięki pracy dziennikarzy śledczych obywatele dowiadują się o kwestiach, które miały pozostać ukryte. Powstałe w ten sposób publikacje niejednokrotnie skutkują usunięciem nieprawidłowości i odpowiedzialnością konkretnych osób. Podczas pracy nad materiałami dziennikarze śledczy często narażają się na realne niebezpieczeństwo. Jarosław Ziętara za dążenie do prawdy zapłacił najwyższą cenę” – piszą inicjatorzy wyróżnienia.
Nagroda im. Jarosława Ziętary za dziennikarstwo śledcze będzie przyznawana dziennikarzom tworzącym w języku polskim, za publikacje będące efektem dziennikarskiego śledztwa. Laureatami Nagrody mogą być dziennikarze publikujący w mediach tradycyjnych (prasie, radiu, telewizji, agencji prasowej) i w internecie.
Członkowie jury dokonując oceny zgłoszonych materiałów dziennikarskich będą kierować się przede wszystkim kryteriami: poruszania tematu społecznie ważnego, efektów publikacji, skali podjętego przez dziennikarza ryzyka podczas zbierania oraz na skutek publikacji materiału, zakresu pracy dziennikarza włożonej w śledztwo, bezstronności materiału oraz poziomu warsztatowego i językowego.
Jarosław Ziętara urodził się w Bydgoszczy, był absolwentem tamtejszego VI LO im. J. J. Śniadeckich. Ukończył studia na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Niemal od początku studiów pracował jako dziennikarz. Współpracował z rozgłośnią akademicką, „Gazetą Wyborczą”, „Kurierem Codziennym” i dziennikiem „Dzisiaj”. W 1991 roku otrzymał etat w tygodniku „Wprost”, a na początku 1992 roku w „Gazecie Poznańskiej”, gdzie zajmował się m.in. tematyką polityczną i aferami gospodarczymi. Niedługo przed uprowadzeniem opisał malwersacje w bazach państwowych przedsiębiorstw transportowych.
1 września 1992 roku zaginął w drodze do pracy. Według ustaleń prokuratorskiego śledztwa został porwany, a następnie zamordowany za swoją działalność zawodową. Zleceniodawców i sprawców uprowadzenia oraz morderstwa do dziś nie ukarano.
W tym roku Jarosław Ziętara został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.