Sieć naukowa EDMO ustaliła, co należy zrobić, aby skutecznie walczyć z dezinformacją

EDMO chce stworzyć ogólnounijną sieć do walki z dezinformacją

European Digital Media Observatory (EDMO), sieć naukowa do której należą m.in. Stowarzyszenie Demagog, Uniwersytet SWPS i Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, opracowała zalecenia dotyczące walki z dezinformacją.

Grupa zadaniowa EDMO analizowała materiały dostępne w mediach społecznościowych i mediach tradycyjnych dotyczące wojny w Ukrainie. W kręgu jej zainteresowań były też wprowadzające w błąd reklamy, satyra i parodia oraz wiadomości i komentarze jednoznacznie stronnicze.

– Rekomendacje są rezultatem czterech miesięcy naszej pracy. Przez cały ten czas analizowaliśmy, w jaki sposób kształtowała się infosfera, jaką rolę w dyskursie publicznym odgrywała dezinformacja, jak zmieniały się narracje wokół wojny – mówi Paweł Terpiłowski, redaktor naczelny portalu Demagog.pl.

Efektem pracy grupy zadaniowej jest lista zaleceń, które mają pomóc w walce z dezinformacją. Koncentrują się one na utworzeniu niezależnej i ponadnarodowej sieci fact-checkingowej, która zajęłaby się opracowaniem zasad reagowania na bieżące i kryzysowe wyzwania informacyjne. EDMO sugeruje też, aby położyć większy nacisk na edukację w zakresie dezinformacji i umiejętności korzystania z mediów, a platformy internetowe powinny udostępniać dane źródłowe dotyczące publikowanych treści.

EDMO chce stworzyć systemy monitorowania mediów, które pozwolą wychwytywać treści dezinformacyjne. Sugeruje również stworzenie przejrzystego systemu usuwania i archiwizacji szkodliwych treści, co ma pozwolić na ich wykorzystywanie do badań i ewentualnych śledztw.

W zaleceniach pojawia się też kwestia pomocy psychologicznej dla naukowców, fact-checkerów i dziennikarzy analizujących informacje wojenne i prowadzących własne dochodzenia w sprawach związanych z dezinformacją.

Zdaniem Pawła Terpiłowskiego obecne działania podejmowane w zakresie walki z dezinformacją są, w większości przypadków, doraźne, reakcyjne i jednostkowe. – W rezultacie są nieskuteczne w przeciwdziałaniu tak holistycznemu zagrożeniu, jakim jest dezinformacja – mówi. Zaznacza, że zalecenia EDMO, aby były skuteczne, to powinny być realizowane na wielu płaszczyznach – począwszy od odpowiednich regulacji prawnych, przez wymogi transparentności danych agregowanych przez bigtech, budowę odpowiednich kanałów wymiany informacji, a skończywszy na działaniach edukacyjnych.

EDMO została stworzona w oparciu o Europejski Instytut Uniwersytecki we Florencji. Wiedzę ekspercką zapewnia jej Szkoła Zarządzania Międzynarodowego i Centrum ds. Pluralizmu Mediów i Wolności Mediów, a zaplecze techniczne – datalab na duńskim Uniwersytecie Aarhus i Centrum Technologiczne w Atenach.