Nagroda przyznawana jest w czterech kategoriach: materiały prasowe, audycje radiowe, realizacje wideo oraz fotografie.
Wśród kryteriów, wedle których oceniane będą zgłoszone do nagrody materiały, kluczowe miejsce zajmuje rzetelność, rozumiana jako umiejętność oddzielania informacji od opinii i komentarzy, aby czytelnik, słuchacz, widz mógł bez trudu rozpoznać, co jest faktem, a co interpretacją i oceną. A w przypadku tematów kontrowersyjnych – zapoznać się z różnymi stanowiskami przedstawionymi w sposób bezstronny.
Nadsyłane materiały musiały zostać opublikowane od 1 września 2023 do 31 sierpnia 2024 roku.
Polska Agencja Prasowa ustanowiła Nagrodę im. Ryszarda Kapuścińskiego w 2010 roku, aby promować wartości bliskie zarówno samej Agencji, jak i patronowi wyróżnienia. Konkurs zawieszono w latach 2016-2023.
„Otwartość na świat i ludzi, wrażliwość na ich problemy, empatia, a przy tym niezwykła umiejętność syntezy oraz poparta olbrzymią wiedzą zdolność wyciągania wniosków – te cechy Ryszarda Kapuścińskiego to zarazem podstawowe wartości stojące u podstaw naszej inicjatywy. Laureatami Nagrody są twórcy, którzy nie tylko opisują fakty, ale umieją dostrzec w nich szersze zjawiska i mechanizmy, tak jak czynił to najsłynniejszy PAP-owiec” – tłumaczy Marek Błoński, szef PAP.
Honorową przewodniczącą kapituły 6. edycji nagrody została Rene Maisner, córka Ryszarda Kapuścińskiego. Analogiczną funkcję obejmie Mirosław Ikonowicz, jeden z najbliższych przyjaciół legendy polskiego reportażu, związany z PAP od 1953 roku.