W piątek za „agentów zagranicznych” uznano łącznie dziewięć podmiotów, w tym m.in. antywojenny ruch Nowa Tuwa z republiki Tuwa na Syberii. Jak podkreślono, Muratow jest jedyną osobą spośród nowych „agentów”, która wciąż przebywa w rodzinnym kraju.
Noblistę oskarżono o „utworzenie i rozpowszechnianie wśród nieograniczonej liczby osób materiałów, stworzonych przez +agentów zagranicznych+” oraz „wykorzystywanie platform zagranicznych do szerzenia opinii, mających na celu kształtowanie negatywnego stosunku do polityki zagranicznej i wewnętrznej Federacji Rosyjskiej”.
Muratow otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla w 2021 roku wraz z dziennikarką z Filipin Marią Ressą. Kierowana przez Muratowa „Nowaja Gazieta” była jednym z ostatnich niezależnych mediów w Rosji. Po inwazji Rosji na Ukrainę władze wymusiły zawieszenie wydawania papierowej edycji gazety, a w lutym 2023 roku tytuł ostatecznie stracił licencję w Rosji. Grupa dziennikarzy na emigracji kontynuuje wydawanie internetowego pisma Nowaja Gazieta Jewropa.
Muratow w czerwcu 2022 roku zlicytował swój noblowski medal za 103,5 mln dolarów, a uzyskane w ten sposób pieniądze przeznaczył na pomoc dla ukraińskich dzieci-uchodźców.
Komitet Noblowski: Rosja próbuje „uciszyć” laureata Nagrody Nobla
– Władze rosyjskie próbują „uciszyć” laureata Pokojowej Nagrody Nobla z 2021 roku Dmitrija Muratowa, którego Moskwa w piątek dodała do swojej listy „zagranicznych agentów” – oświadczył w sobotę Norweski Komitet Noblowski.
„Dmitrij Muratow otrzymał w 2021 r. Pokojową Nagrodę Nobla za swoje wysiłki na rzecz promowania wolności słowa i wolności informacji, a także niezależnego dziennikarstwa. To smutne, że władze rosyjskie próbują teraz skłonić go do milczenia – napisał w oświadczeniu Berit Reiss-Andersen, przewodnicząca Norweskiego Komitetu Noblowskiego.
Dodała, że „oskarżenia pod jego adresem mają podłoże polityczne”.
Ustawę przyjęto w Rosji w 2012 roku
Ustawę o tzw. agentach zagranicznych przyjęto w Rosji w 2012 roku, a poprawki do niej wprowadzono w lipcu roku 2022. Zmiany rozszerzyły definicję „agenta”, określanego dotąd jako osoba lub organizacja, która otrzymuje wsparcie finansowe z zagranicy o osoby, które znajdują się jedynie pod bliżej nieokreślonym „wpływem lub presją” podmiotów zagranicznych.
Określenie „agent zagraniczny” posiada wiele negatywnych konotacji w rosyjskim społeczeństwie. Miano agenta zagranicznego powoduje też inne problemy, m.in. ogranicza możliwość zaangażowania się cudzoziemców w działalność na rzecz takiego podmiotu, stanowi podstawę częstych i bezpodstawnych kontroli ze strony władz państwowych, prowadzi do problemów z rozliczeniem podatkowym i skutkuje kampaniami dezinformacyjnymi wymierzonymi w organizację.