W komunikacie Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich podkreślono, że Marcin Gutowski i Ekke Overbeek dostali tytuł Hieny Roku „za niewiarygodne i nierzetelne, niezgodne z etyką dziennikarską i zasadami dziennikarskiego profesjonalizmu oraz warsztatem badań historycznych, publikacje atakujące św. Jana Pawła II”.
– „Śledztwo dziennikarskie” przeprowadzone przez Marcina Gutowskiego i Ekke Overbeeka to ahistoryczna interpretacja i ahistoryczna ocena materiałów Urzędu Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa znajdujących się dziś w zasobach archiwalnych Instytutu Pamięci Narodowej. Zdarzenia i dokumenty omawiane w w/w publikacjach dobrane są jednostronnie, a dane osób mających być kluczowymi świadkami w tej sprawie są mimo upływu lat zanonimizowane i przez to niewiarygodne – wyliczono.
Zaznaczono, że Marcin Gutowski i Ekke Overbeek „nie przeprosili do tej pory za fundamentalne błędy w swoich publikacjach i nie odnieśli się do miażdżącej krytyki, jaka pojawiła się w mediach po publikacji zarówno reportażu, jak i książki ich autorstwa”.
Do komunikatu dodano prezentację, w której dr Jolanta Hajdasz, dyrektor Centrum Monitoringu Wolności Prasy SDP i wiceprezes SDP szczegółowo analizowała treści z reportażu „Franciszkańska 3” i książki „Maxima culpa. Jan Paweł II wiedział”, które jej zdaniem są manipulacjami.
Hiena Roku wraca po 8 latach
Obecny skład zarządu Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich wybrano na zjeździe organizacji jesienią 2021 roku (krótko po wyborach zrezygnowała Agnieszka Borowska, rzeczniczka prasowa Ministerstwa Sprawiedliwości). Prezesem SDP od 2011 roku jest Krzysztof Skowroński, w zarządzie zasiadają głównie dziennikarze kojarzeni z prawicą.
Poprzednio zarząd SDP przyznał Hienę Roku w 2015 roku. Antynagroda trafiła do Tomasza Lisa za to, że – jak uzasadniono – „wielokrotnie łamał zasady etyki dziennikarskiej”, szczególnie w ostatnim wydaniu swojego programu w TVP2 przed drugą turą wyborów prezydenckich podając – jako prawdziwy – wpis z fałszywego konta twitterowego córki Andrzeja Dudy.
Wiosną 2018 roku Krzysztof Skowroński zapewniał, że SDP nie wycofało się definitywnie z Hien Roku. – Nie mamy w obowiązku corocznego przyznawania Hieny Roku. Nie zrezygnowaliśmy z tej antynagrody. Natomiast zrezygnowaliśmy z ogłaszaniem jej razem z przyznawaniem naszym nagród dziennikarskich, bo to nie miało żadnego sensu – mówił portalowi Wirtualnemedia.pl.
Tysiące skarg do KRRiT, z urzędu postępowanie przewodniczącego
W reportażu Marcina Gutowskiego „Franciszkańska 3”, wyemitowanym premierowo w „Czarno na białym” 6 marca br., podano, że Jan Paweł II miał wiedzieć o przypadkach pedofilii wśród księży. W filmie opisane zostały przypadki trzech księży oraz reakcja na nie ówczesnego metropolity krakowskiego kard. Karola Wojtyły. Po emisji Archidiecezja Krakowska wskazała, że w aktach kurii „nie natrafiono na żaden dokument mogący poświadczyć prawdziwość ciężkich zarzutów stawianych obecnie niektórym hierarchom Kościoła w Krakowie”.
W ciągu miesiąca od emisji reportażu „Franciszkańska 3” do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji skierowano prawie 7 tys. dotyczących go skarg. Instrukcję, jak je wysyłać, zamieścił m.in. „Nasz Dziennik” i portal Radia Maryja. W pierwszej połowie maja skarg było już ponad 25 tys.
Kilka dni po emisji materiału minister spraw zagranicznych zaprosił ambasadora USA w Polsce na rozmowę „w związku z działaniami jednej ze stacji telewizyjnych, będącej inwestorem na polskim rynku”. W komunikacie resortu podkreślono, że „potencjalne skutki tych działań są tożsame z celami wojny hybrydowej mającej na celu doprowadzenie do podziałów i napięć w polskim społeczeństwie”.
TVN: reportaż zgodny z najwyższymi standardami dziennikarskimi
Przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Maciej Świrski poinformował, że zaraz po emisji podjął postępowanie wyjaśniające w sprawie reportażu. Według Świrskiego materiał może naruszać art. 18 (punkty 1 i 2) ustawy o radiofonii i telewizji, stanowiące, że „audycje lub inne przekazy „nie mogą propagować działań sprzecznych z prawem, z polską racją stanu oraz postaw i poglądów sprzecznych z moralnością i dobrem społecznym, w szczególności nie mogą zawierać treści nawołujących do nienawiści lub przemocy lub dyskryminujących ze względu na płeć, rasę, kolor skóry, pochodzenie etniczne lub społeczne, cechy genetyczne, język, religię lub przekonania, poglądy polityczne lub wszelkie inne poglądy, przynależność państwową, przynależność do mniejszości narodowej, majątek, urodzenie, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną lub nawołujących do popełnienia przestępstwa o charakterze terrorystycznym”, ponadto „audycje lub inne przekazy powinny szanować przekonania religijne odbiorców, a zwłaszcza chrześcijański system wartości”.
Stanowisko redakcji TVN24 przedstawiono w „Faktach” krótko po emisji reportażu. – Reportaż „Franciszkańska 3” jest efektem wielomiesięcznej pracy, opartej na wieloźródłowych dokumentach, relacjach świadków i – co najważniejsze – daje głos samym ofiarom. Przeszedł kilkuetapową weryfikację i powstał zgodnie z najwyższymi standardami dziennikarskimi. Rolą niezależnych i rzetelnych mediów jest pokazywać fakty, nawet jeśli są one bolesne i trudne do przyjęcia – powiedział Grzegorz Kajdanowicz.