Sąd Najwyższy – jak przekazało w poniedziałek Biuro Rzecznika – zwrócił uwagę „na nieproporcjonalność reakcji na zachowanie dziennikarza, który stanął w obronie interesu społecznego i zajmował się ważnym tematem nie wykreowanym przez niego samego a przez zachowanie burmistrza”.
W sprawie tej latem zeszłego roku Rzecznik Praw Obywatelskich złożył kasację na korzyść dziennikarza. Jak poinformowało Biuro RPO, w ostatnich dniach SN uwzględnił te kasację, uchylił wyrok zapadły w tej sprawie w grudniu 2020 r. przed szczecińskim sądem i uniewinnił dziennikarza.
Lokalny dziennikarz zadał pytanie spółce, dostał pozew
W 2017 roku Rafał Remont – wówczas dziennikarz lokalnej redakcji, „Obserwatora Nadodrzańskiego” (dziś poza zawodem) – wysłał dwa e-maile na adres biura prasowego PGE SA. W wiadomościach prosił o stanowisko w sprawie łączenia przez jednego z pracowników spółki funkcji członka jej rady nadzorczej z funkcją burmistrza gminy, która ze spółką współpracuje.
W tym mailu – jak zrelacjonowało Biuro RPO – zawarte również zostały jednak „krążące w dyskusji publicznej opinie oraz niepotwierdzone i – jak ustalono w toku późniejszego postępowania – nieprawdziwe informacje na temat działalności tej osoby, która miałyby nosić znamiona niegospodarności i szkodzić finansowo gminie”. Stało się to podstawą oskarżenia dziennikarza o zniesławienie.
„Dziennikarz zarówno zadając pytania, jak i przedstawiając zarzuty rozpowszechniane na terenie gminy, miał na celu uzyskanie informacji dotyczących konsekwencji łączenia funkcji burmistrza ze stanowiskiem w radzie nadzorczej spółki energetycznej współpracującej z gminą. Dążył więc do wyjaśnienia kwestii o istotnym znaczeniu dla lokalnej społeczności, w związku z czym trudno zarzucić mu nierzetelne działanie w złej wierze, mające na celu jedynie pomówienie skarżącego” – wskazał RPO.
Jak przypomniał Rzecznik, „granice dopuszczalnej krytyki są wobec polityków większe niż w odniesieniu do osób prywatnych, ponieważ ich działalność wymaga społecznej kontroli dokonywanej w głównej mierze przez dziennikarzy”. „W przeciwnym razie zbyt nadgorliwa ochrona dobrego imienia polityków, ograniczająca możliwość publicznej dyskusji na choćby kontrowersyjne tematy związane z ich działalnością, ograniczałaby prawo obywateli do informacji i jawności życia publicznego” – argumentuje RPO.
SN uniewinnił dziennikarza
W sprawie tej sąd I instancji uznał jednak dziennikarza za winnego części zarzucanych mu czynów i nałożył na niego karę grzywny. Sąd II instancji wprawdzie złagodził wyrok, ale nie uniewinnił dziennikarza, tylko warunkowo umorzył postępowanie na roczny okres próby oraz zobowiązał mężczyznę do przeprosin pokrzywdzonego i pokrycia kosztów procesu.
„Mimo że nałożona przez sąd II instancji kara jest względnie łagodna, to w niniejszej sprawie powinna być uznana w całości za nieproporcjonalną, a oskarżony powinien zostać uniewinniony” – wnioskował RPO do SN.
Argumentację RPO podzieliła w zeszłym tygodniu Izba Karna SN. „Sąd Najwyższy podkreślił, że dziennikarze lokalni nie są profesjonalistami, często amatorsko prowadzą portale internetowe, lokalne blogi i mają ograniczony dostęp do informacji publicznej. Nie było innego sposobu weryfikacji tych informacji niż przez zadanie pytań burmistrzowi” – przekazano.
„Inną kwestią jest rzeczywiste wyrządzenie szkody – sądy obu instancji dostrzegły, że społeczna szkodliwość czynu była albo znikoma albo nieznaczna, jak również to, że burmistrz mógł opublikować oficjalne wyjaśnienie tego problemu z czego jednak nie skorzystał” – uznał SN w argumentacji cytowanej na stronie Rzecznika.