Rzecznik Praw Obywatelskiej Marcin Wiącek zwrócił się do Marszałek Sejmu Elżbiety Witek z pytaniem o działania podjęte w kontekście niezrealizowanego wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 2016 roku. Sędziowie orzekli, że niekonstytucyjne jest odbieranie Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji uprawnień w zakresie powoływania władz Telewizji Polskiej i Polskiego Radia.
Rada Mediów Narodowych została powołana głosami Prawa i Sprawiedliwości w 2016 roku. Do jej obowiązku należy kształtowanie składów osobowych zarządów i rad nadzorczych spółek publicznej radiofonii i telewizji, a także Polskiej Agencji Prasowej, wyrażanie zgody na powołanie dyrektora oddziału terenowego TVP, powoływanie członków rad programowych, zatwierdzanie minimalnego udziału audycji tworzonych przez terenowe oddziały TVP na antenach ogólnopolskich, zmiany w statutach publicznych mediów oraz pozostała działalność uchwałodawcza.
Sejm zwleka z wykonaniem wyroku TK
Wcześniej rady nadzorcze TVP i Polskiego Radia powoływała KRRiT. Powoływały one zarządy tych spółek, które później Rada musiała zatwierdzić. Jeśli tak się nie stało, konkursy na te stanowiska rozpoczynano od początku. 13 grudnia 2016 roku Trybunał Konstytucyjny uznał przekazanie uprawnień KRRiT na RMN za niezgodne z ustawą zasadniczą.
Zdaniem TK, szeroki zakres swobody regulacyjnej ustawodawcy odnoszącej się do funkcjonowania KRRiT, nie oznacza, że ustawodawca ma pełną swobodę i może dowolnie kształtować pozycję i kompetencje tego organu. Granicą tej swobody jest zapewnienie możliwości efektywnego wykonywania zadań przez konstytucyjny organ państwa, „ustawodawca ma zatem wprowadzić takie unormowania, które pozwolą KRRiT czuwać nad poszanowaniem wolności słowa, prawa do informacji oraz interesu publicznego w radiofonii i telewizji”.
– Pomimo wyroku TK, który wskazywał konieczność udziału KRRiT w procedurze obsadzania organów spółek publicznej radiofonii i telewizji, o ich obsadzie decyduje obecnie inny organ – RMN, z pominięciem organu powołanego w Konstytucji RP do stania na straży wolności słowa, prawa do informacji oraz interesu publicznego w radiofonii i telewizji (art. 213 ust. 1 Konstytucji RP). Dla zapewnienia zgodności z Konstytucją RP i spójności systemu prawnego konieczne jest dokonanie zmiany przepisów ustawowych przez włączenie KRRiT w procedury powoływania i odwoływania władz mediów publicznych – argumentuje biuro RPO.
Rzecznik Praw Obywatelskiej zauważa, że rządzący ignorują od lat wyrok TK i senacki, który wykonałby go. – Dotychczas wyrok TK nie został wykonany przez ustawodawcę. W tym właśnie celu Senat RP uchwalił projekt ustawy o uchyleniu ustawy o Radzie Mediów Narodowych (druk senacki nr 152). Projekt ten wpłynął do Sejmu 3 grudnia 2020 r. Dotychczas nie nadano mu numeru druku sejmowego oraz nie skierowano do pierwszego czytania na posiedzeniu plenarnym. Marcin Wiącek zwraca się zatem do Pani Marszałek o informację co do tanu prac zmierzających do doprowadzenia obwiązującego stanu prawnego do zgodności z orzecznictwem TK w obszarze mediów publicznych – poinformowało biuro RPO.