W porównaniu z poprzednim rokiem to więcej o 50 proc. Tak gwałtowny wzrost liczby zabójstw w ubiegłym roku oznacza odwrócenie pozytywnego trendu obserwowanego w ostatnich latach: z 99 zabójstw w 2018 roku liczba ta spadła do średnio 58 zabójstw rocznie w latach 2019-2021, zgodnie z danymi Obserwatorium Zabitych Dziennikarzy UNESCO.
Dotknięty został każdy region na świecie, ale najbardziej niebezpieczne były Ameryka Łacińska i Karaiby – z 44 zabójstwami dziennikarzy, czyli ponad połową wszystkich zabitych na całym świecie. Azja i Pacyfik zarejestrowały 16 zabójstw, podczas gdy 11 osób zginęło w Europie Wschodniej. Najgroźniejszymi dla dziennikarzy pojedynczymi krajami były Meksyk (19 zabójstw), Ukraina (10) i Haiti (9). Blisko połowa zabitych nie wykonywała obowiązków służbowych, gdy stawała się celem ataku.
Podczas gdy liczba dziennikarzy zabitych w krajach ogarniętych konfliktami wzrosła w 2022 roku do 23 w porównaniu z 20 w roku poprzednim, globalny wzrost był spowodowany głównie zabójstwami tam, gdzie nie było działań wojennych. Liczba ta prawie się podwoiła – z 35 przypadków w 2021 roku do 61 w roku 2022, co stanowi trzy czwarte wszystkich zabójstw w zeszłym roku.
Dziennikarze bywali zabijani z różnych powodów, w tym w konfliktach zbrojnych, w odwecie za informowanie o przestępczości zorganizowanej lub za poruszanie drażliwych tematów, takich jak korupcja, przestępstwa przeciwko środowisku, nadużycie władzy i protesty.
Chociaż w ciągu ostatnich pięciu lat poczyniono pewne postępy, wskaźnik bezkarności za zabójstwa dziennikarzy pozostaje bardzo wysoki – wynosi 86 proc.
Poza zabójstwami dziennikarzom nadal grożą różne formy przemocy, od zaginięć, porwań i arbitralnych zatrzymań, po nękanie prawne i przemoc cyfrową, zwłaszcza wobec dziennikarek.
Raport UNESCO World Trends in Freedom of Express 2021/2022 zwraca uwagę na te wyzwania, wskazując na wykorzystywanie przepisów dotyczących zniesławienia, przepisów dotyczących cybernetyki i przepisów dotyczących przeciwdziałania „fałszywym wiadomościom”, które są czasem stosowane jako środek ograniczania wolności słowa.
UNESCO koordynuje Plan Działań ONZ na rzecz Bezpieczeństwa Dziennikarzy i Kwestii Bezkarności, w tym roku obchodzący 10. rocznicę od jego opracowania w Wiedniu. Organizacja potępia i monitoruje postępowanie sądowe w przypadku każdego zabójstwa dziennikarza. Szkoli również dziennikarzy i pracowników wymiaru sprawiedliwości, współpracuje z rządami w celu opracowania wspierających polityk i przepisów. Ponadto organizuje takie doroczne wydarzenia, jak Światowy Dzień Wolności Prasy (3 maja) i Międzynarodowy Dzień Walki z Bezkarnością Zbrodni Wobec Dziennikarzy (2 listopada).