Od końca marca do końca czerwca trwał w Polsce proces przejścia na DVB-T2/HEVC. Objął: MUX-1 (TVP ABC, Eska TV, Polo TV, Stopklatka, Antena HD, TV Trwam, Fokus TV), MUX-2 (TVN, TVN7, Polsat, Super Polsat, TV4, TV6, TV Puls, Puls 2) i MUX-4 (Wydarzenia24). W starym standardzie są natomiast dalej nadawane MUX-3 (TVP1 HD, TVP2 HD, TVP Info HD, TVP Sport HD, TVP3, TVP Historia), MUX-8 (TVP Kultura HD, TVP Kobieta, Metro, Zoom TV, Nowa TV, WP i kopia TVP ABC) oraz większość multipleksów lokalnych.
Na nowym standardzie jest od samego początku nadawany multipleks eksperymentalny TVP (TVP3 Warszawa HD, TVP Polonia HD, TVP Dokument HD, TVP Kultura HD, TVP Rozrywka HD i od niedawna duble TVP1 HD, TVP2 HD, TVP Info HD). Po przejściu na DVB-T2/HEVC wszystkie kanały MUX-1, MUX-2 i MUX-4 są nadawane w wysokiej rozdzielczości (HD).
Jak odzyskać dostęp do TVN, Polsatu i TV Trwam?
Krajowy Instytut Mediów na koniec lipca szacował, że 1,1 mln gospodarstw domowych korzystających tylko z telewizji naziemnej, posiada tunery lub telewizory niekompatybilne z DVB-T2/HEVC. Ich mieszkańcy mogą więc dalej oglądać na przykład TVP1, TVP Info, Nową TV, Metro, a stracili dostęp do TVN, Polsatu czy TV Trwam. Proste wyszukiwanie kanałów tutaj nie pomoże. Muszą udać się do sklepu i kupić tuner lub telewizor obsługujący nowy standard.
Można skorzystać z rządowego dofinansowania w wysokości 100 zł na dekoder lub 250 zł na telewizor. Jest to możliwe za pośrednictwem pracowników Poczty Polskiej lub rządowej strony internetowej. Jeśli ktoś obawia się, że przy okazji okaże się, że nie płaci abonamentu radiowo-telewizyjnego, to może samodzielnie zainwestować w urządzenie. Tunery z DVB-T2/HEVC można kupić już za 80 zł, a telewizory za kilkaset złotych. Dekoder pozwoli tylko na odbiór kanałów telewizyjnych, a telewizor to dodatkowo możliwość skorzystania z HbbTV. Dzięki telewizji hybrydowej można korzystać z treści wideo na żądanie (VOD) oferowanych przez TVP i Polsat (TVP GO i Polsat GO). Potrzebne jest podłączenie telewizora do internetu. Nadawca publiczny w swojej aplikacji udostępnia funkcję catch up TV (możliwość cofania programów wyemitowanych na jego antenach do tygodnia). Większość telewizorów posiada też systemy operacyjne typu Android TV/Google TV, Tizen, WebOS, na których można korzystać z aplikacji typu Netflix, Amazon Prime Video, YouTube, Disney+, HBO Max, Disney+, Polsat Box Go, Viaplay i Player bez długoterminowych umów (można zrezygnować w dowolnym miesiącu).
Warto też ocenić czy na pewno potrzebujemy naziemnej telewizji cyfrowej i czy nie lepiej zdecydować się na tani pakiet operatora płatnej telewizji. Wówczas dostaniemy dekoder od operatora płatnej telewizji nie musimy wymieniać telewizora. W sieci kablowej Vectra abonenci, którzy korzystają z oferty internetowej mogą dokupić za kilkadziesiąt złotych pakiet ze wszystkimi kanałami naziemnymi i kilkoma stacjami, niedostępnymi naziemnie. Polsat Box w ramach naziemnego MUX-4 (Polsat Sport, Polsat Sport Extra, Eleven Sports 1, Eleven Sports 2, Eurosport 1, Eurosport 2, Polsat News, TVN24, TVN Turbo oraz TVN Style) oferuje pakiet płatnych kanałów za 30 zł miesięcznie. Klienci sieci komórkowej Plus mogą z niego skorzystać już za 20 zł miesięcznie. Najtańszy pakiet satelitarny Canal+ kosztuje 15 zł miesięcznie. W jego skład wchodzą m.in. stacje tematyczne nadawcy, w tym Canal+ Family.
Zmiana standardu nie jest jedynym źródłem problemów
Niekiedy widz posiada urządzenie kompatybilne z DVB-T2/HEVC, a i tak ma problemy z odbiorem. Zmianie standardu towarzyszyła zmiana siatki nadajników. Na przykład w Łodzi odbiór z anten pokojowych jest utrudniony, bo Emitel zmienił obiekt nadawczy. Czasami – najczęściej w przypadku MUX-3 z powodu dodatkowych nadajników – sygnał jest zbyt silny. Wówczas potrzebna jest wymiana instalacji antenowej. Z problemów zdaje sobie sprawę TVP, która uruchomiła dodatkowe emisje TVP1, TVP2 i TVP Info, a więc stacji dostępnych w MUX-3 na multipleksie eksperymentalnym w DVB-T2/HEVC. Jeśli znajdujemy się bardzo blisko nadajnika i mamy problemy z odbiorem, to warto skierować antenę w taki sposób, żeby nie była skierowana bezpośrednio w kierunku nadajnika. W internecie można bez problemu sprawdzić wykaz kanałów nadawanych w DVB-T i DVB-T2/HEVC w najbliższej okolicy. Można też skorzystać z aplikacji na telefony komórkowe (DVB-T Finder).
Choć anteny pokojowe są wygodne, to często nie gwarantują równie poprawnego odbioru, co anteny zewnętrzne (nawet ze wzmacniaczem). Sprawdzają się w przypadku niewielkiej odległości od nadajnika. Jeśli chcemy bez przerw sygnału oglądać wszystkie dostępne w naszej okolicy stacje naziemne, warto zainwestować w zewnętrzny system antenowy. Można go kupić w popularnych sklepach ze sprzętem elektronicznym albo poprosić o jego zakup i instalację specjalistę. Robią to m.in. firmy, które w całej Polsce instalują anteny satelitarne. Jeśli ktoś samemu instaluje antenę, to najlepiej kierować ją w kierunku nadajnika. Przeważnie im wyżej umieszczona antena, tym lepiej. Często „czulsze” są tunery w nowszych telewizorach niż zewnętrzne urządzenia. Jeśli mimo zastosowania wysokiej jakości anteny, nadal mamy problem z odbiorem, warto sprawdzić czy instalacja jest poprawna. Kabel antenowy musi być podłączony do odpowiedniego miejsca w telewizorze lub tunerze.
W niemal całym kraju ponad 30 stacji
W prawie całym kraju można oglądać kanały znane z MUX-1, MUX-2, MUX-3 i MUX-8. To 27 stacji i kopia TVP ABC, który wchodzi zarówno w skład MUX-1 (DVB-T2/HEVC), jak i MUX-8 (DVB-T). Multipleks eksperymentalny TVP w nowym standardzie dociera do 90 proc. powierzchni Polski. To razem 31 stacji i 4 duble (TVP1, TVP2, TVP Info, TVP ABC). 70 proc. Polaków może korzystać z oferty MUX-4. To jeden niekodowany kanał, czyli Wydarzenia24. Tym samym do znacznej części Polski dociera 32 niepowtarzające się stacje naziemne.
Więcej stacji mogą oglądać mieszkańcy rejonów Polski, do których docierają multipleksy regionalne i eksperymentalne. Takowe można odebrać m.in. Jeleniej Górze, Rybniku, Częstochowie, Radomsku, Tomaszowie Mazowieckim, Świdnicy, Wrocławiu, Głogowie, Legnicy, Lubinie i Katowicach. Chociażby dzięki MUX-L3 w Częstochowie można dodatkowo oglądać duble stacji Antena HD, TV Puls, Puls 2, a także Filmax, Junior Music, Nuta Gold, Nuta TV, Power TV, Red Carpet, Stars.TV, TV Okazje, TVC i Xtreme TV. To dodatkowych 10 niezdublowanych stacji. Tym samym w okolicach Jasnej Góry działa ich 42. Na pozwolenie UKE czekają multipleksy eksperymentalne BCAST w Warszawie, Gdańsku i Wrocławiu (Polsat HD, Nowa TV HD, TV Republika, EWTN Polska, TV Okazje, Stars.TV, TV Regionalna.pl), a także MWE w Katowicach i Szczecinie (Filmax, Junior Music, Nuta Gold, Nuta.TV, Power TV, Stars.TV, XtremeTV). Dzięki multipleksowi testowemu TVS w stolicy Śląska (TVS, TV Republika, TV Okazje, Polsat, Radio Silesia), MUX-L2 z Rybnika (TVT, Stars.TV, TVN, TVN7, Eska TV Extra, TV Okazje) w Katowicach będzie możne oglądać około niedublujących się 45 stacji.
W wybranych miejscach nawet 100 stacji
W jeszcze lepszej sytuacji są mieszkańcy rejonów przygranicznych. Choć mieszkańcom centralnej Polski trudno sobie to wyobrazić, to w wybranych lokalizacjach można odebrać blisko 100 stacji naziemnych. W najlepszej sytuacji są mieszkańcy województw dolnośląskiego i lubuskiego. Na przykład Żar, gdzie docierają multipleksy niemieckie i czeskie, a także MUX-L1 z Jeleniej Góry (Echo24, Filmax, Home TV, Stars.TV, TVC, TV Dami/TV Bolesławiex, TV Okazje, Xtreme TV, Junior Music, Nuta Gold, Nuta.TV). Samych polskich stacji działa tu 45.
Niemieckich kanałów można odebrać tu odebrać blisko 20 (Das Erste HD, MDR Sachsen HD, MDR S-Anhalt HD, MDR Thüringen HD, NDR FS. NDS HD / MDR-SA HD, RBB Brandenburg HD, SWR BW HD / MDR-TH HD, tagesschau24 HD, 3sat HD, KiKA HD, ZDF HD. ZDFinfo HD, ZDF Neo HD, Arte HD, BR Fernsehen HD, HR fernsehen HD, One HD, Phoenix HD, WDR HD Köln), choć część z nich to regionalne mutacje stacji regionalnych. Kanały komercyjne są oferowane w ramach kodowanych multipleksów naszych zachodnich sąsiadów. Czeskie multipleksy to dodaktowych 40 kanałów telewizyjnych i radiowych (CT 1 HD, CT2 HD, CT3 HD, CT24 HD, CT :D/art HD, CT Sport HD, CNN Prima News, Ocko, Ocko Star, Prima, Prima +1, Prima Cool, Prima Krimi, Prima Love, Prima Max, Prima Show, Prima Star, Prima Zoom, Retro Music TV, 1+1, Barrandov Krimi, Kino Barrandov, Nova, Nova Cinema, TV Barrandov, TV Noe, CRo 1, CRo Dvojka, CRo Jazz, CRo PLUS, CRo Pohoda, CRo Junior, CRo Wave, Cro Radiozurnal, CRo RZ Sport, Cesky Imupls, Radio Dechovka, Radio Impuls, Radio Proglas, Ukrajinske Radio). Nie oznacza to, że wszystkie stacje są dostępne z każdej instalacji i zawsze. Po rozszerzeniu MUX-4 z kanałem Wydarzenia24, główne kanały czeskiej telewizji są zakłócane w tych okolicach. Trudniej je więc odebrać.
Polaryzacja kluczowa
Większość kanałów naziemnej telewizji cyfrowej z Polski jest nadawana w polaryzacji poziomej (H – horizontal). Z polaryzacji pionowej (V – vertical) korzysta jednak w przypadku większości nadajników MUX-8. Część odbiorców ma problem z jego odbiorem, ponieważ wymaga bardziej rozbudowanej instalacji antenowej. Multipleksy z Niemiec i Słowacji także korzystają przeważnie z polaryzacji pionowej, co może utrudniać odbiór, jeśli ktoś znajduje się dalej od nadajnika. Dodatkowo na Słowacji część kanałów naziemnych jest płatna (m.in. Eurosport, Eurosport 2, Discovery, Viasat Explore, Viasat History, Viasat Nature, Film+, VH1, Minimax, EroXXX). Można spróbować odebrać stacje tamtejszego nadawcy publicznego (Jednotka, Dvojka) w pobliżu granicy.
Mieszkańcy Podlasia mogą spróbować odebrać sygnał białoruskie MUX-1 z m.in. Grodna. W jego skład wchodzą: Biełaruś 1, Białaruś 2, Biełaruś 3, Białaruś 5, ONT, Mir, STV, ONT, RTR Biełaruś, NTV Biełaruś. W północno-wschodniej Polsce jest też możliwy odbiór litewskich multipleksów. Oferują m.in. LRT Televizija i LRT Plius. W lipcu TVP Wilno, TVP Info, TVP Historia 2, TVP Polonia, TVP World i Biełsat TV trafiły do litewskiego MUX-2. Osoby, które mieszkają na Podkarpaciu i Lubelszczyźnie mogą z kolei pokusić się o próbę odbioru ukraińskich kanałów naziemnych. Ich oferta może być okrojona przez inwazję Rosji. Emitel i Polsat wsparły zresztą Ukaińców, dostarczając im nadajniki, które zastąpiły zniszczone przez Rosjan. Na stronach internetowych mieszkańcy Lwowa chwalili się odbiorem polskich multipleksów. Z ukraińskich przed wojną był emitowany m.in. Perszyj, Rada, Inter, Kanał 5 i 1+1.