W zasięgu nowego standardu naziemnej telewizji cyfrowej jest już 76 proc. gospodarstw domowych i 68 proc. terytorium kraju. Osoby, które posiadają telewizor lub tuner niezgodny z DVB-T2/HEVC nie mogą odbierać m.in. TVN i Polsatu. Z najnowszych danych KIM wynika jednak, że w całej Polsce liczba takich domostw maleje i wynosi obecnie 1,32 mln.
Proces zmiany standardu naziemnej telewizji cyfrowej trwa w Polsce od końca marca. Na 27 czerwca przewidziano ostatni etap, który obejmie: centralną część województwa mazowieckiego, wschodnią lubelskiego, całe podlaskie i znaczną część warmińsko-mazurskiego. Zmianami zostali już objęci mieszkańcy województw dolnośląskiego, lubuskiego, pomorskiego, kujawsko-pomorskiego, zachodniopomorskiego, wielkopolskiego, podkarpackiego, małopolskiego, świętokrzyskiego, śląskiego i opolskiego.
Zmiana standardu obejmuje: MUX-1 (TVP ABC, Eska TV, Polo TV, Stopklatka, Antena HD, TV Trwam, Fokus TV), MUX-2 (TVN, TVN7, Polsat, Super Polsat, TV4, TV6, TV Puls, Puls 2) i MUX-4 (Wydarzenia24). Wszystkie kanały z tych multipleksów są nadawane teraz w wysokiej rozdzielczości (HD). W starym standardzie są natomiast nadawane MUX-3 (TVP1 HD, TVP2 HD, TVP Info HD, TVP Sport HD, TVP3, TVP Historia i Sprawdzam TV) oraz MUX-8 (TVP Kultura HD, TVP Kobieta, Metro, Zoom TV, Nowa TV i WP).
Jak sprawdzić czy sprzęt nie jest przestarzały?
Jeśli widzowie naziemni z regionów, gdzie wprowadzono standard DVB-T2/HEVC nie mogą odbierać np. TVN, TVN7, Polsatu, TV4, TV6, TV Puls, Puls 2 czy TV Trwam, to znaczy, że posiadają sprzęt niekompatybilny z nowym standardem. Aby sprawdzić czy sprzęt nie jest przestarzały, warto przeprowadzić skanowanie kanałów (w nowszych dekoderach i telewizorach następuje ono automatycznie).
Za dwa tygodnie dostęp do tych stacji mogą stracić odbiorcy naziemni z obszarów, których dotyczy IV etap migracji do DVB-T2/HEVC. Można w prosty sposób sprawdzić czy używany sprzęt jest przygotowany na nowy standard. Wystarczy uruchomić jeden z kanałów multipleksu eksperymentalnego TVP. Dociera on do 90 proc. powierzchni Polski i obejmuje stacje: TVP3 Warszawa HD, TVP Rozrywka HD, TVP Dokument HD, TVP Kobieta HD i TVP Kultura HD. Jeśli stacje te działają, to nie trzeba wymieniać telewizora czy tunera.
Inny sposób to uruchomienie planszowego kanału Sprawdzam TV, nadawanego z MUX-3. Jeśli widać obraz i słychać dźwięk, to prawdopodobnie sprzęt jest gotowy. Prawdopodobnie, bo kanał jest nadawany w starym standardzie DVB-T, ale z kodekiem HEVC. Niemal wszystkie sprzęty kompatybilne z DVB-T2 obsługą HEVC, choć zdarzają się nieliczne wyjątki.
Rośnie gotowość na nowy standard
Według danych Krajowego Instytutu Mediów (KIM) poziom przygotowania na nowy standard odbioru telewizji naziemnej wśród gospodarstw korzystających wyłącznie z NTC (naziemną telewizją cyfrową) wynosił w maju 67 proc., co oznacza wzrost o 6 punktów procentowych w porównaniu do okresu marzec-kwiecień br. Liczba gospodarstw zagrożonych utratą sygnału spadła w maju do 1,32 mln w stosunku 1,53 mln na koniec kwietnia 2022. Jesienią ub.r. było to aż 2,27 mln gospodarstw domowych.
Na obszarze objętym trzecim etapem przełączeń (przełączenie nastąpiło 23 maja) oraz w obszarze, w którym przełączenie nastąpi 27 czerwca (etap 4), odnotowano istotny wzrost poziomu przygotowania gospodarstw na nowy standard nadawania telewizji naziemnej – odpowiednio do 64 proc. i 65 proc. W obszarach objętych pierwszym i drugim etapem przełączeń (odpowiednio przełączenie 28 marca oraz 25 kwietnia), poziom przygotowania do odbioru nowego standardu wśród gospodarstw korzystających wyłącznie z telewizji naziemnej nie zmienił się.
Odbiorcy naziemni zdają sobie sprawę, że muszą wymienić sprzęt
Badanie KIM pokazało też dalszy wzrost wiedzy na temat skutków zmiany standardu nadawania. Przejście na nowy standard kojarzone było w maju br. jeszcze mocniej ze zmianą sprzętu. Na konieczność zakupu dekodera lub telewizora wskazywało odpowiednio 40 proc. i 23 proc. gospodarstw korzystających wyłącznie z NTC. Pozytywne aspekty zmiany – jak zwiększenie liczby programów czy ich lepszą jakość przywoływał niespełna co trzeci badany w tej grupie – odpowiednio 30 proc. i 29 proc.
Świadomość zmiany standardu nadawania potwierdza obecnie 86 proc. gospodarstw z grupy „wyłącznie NTC”. Głównym źródłem wiedzy pozostaje telewizja – 57 proc. oraz informacja przekazana przez inne osoby – 26 proc. Krajowy Instytut Mediów zapewnia, że prowadzi ciągły pomiar stanu przygotowań gospodarstw domowych na nowy standard telewizji naziemnej od jesieni 2021. Kolejne wyniki badań na ten temat zostaną opublikowane w lipcu.
Jak ponownie odbierać TVN i Polsat?
Osoby z regionów, które zostały lub zostaną objęte zmianą standardu naziemnej telewizji cyfrowej mogą bardzo łatwo ponownie uzyskać dostęp do TVN, Polsatu czy TV Trwam. Wystarczy kupić dekoder lub telewizor kompatybilny z DVB-T2/HEVC. Pierwszy można uzyskać właściwie za darmo dzięki rządowemu dofinansowaniu. – 300 tys. przyjętych wniosków o dofinansowanie zakupu odbiornika cyfrowego i blisko 30 tys. sprzedanych urządzeń – taki bilans przedstawiła ostatnio Poczta Polska, po niespełna trzech miesiącach od funkcjonowania bonu, mającego pomagać w kupnie sprzętu. Dekodery można nabyć na placówkach Poczty Polskiej, w popularnych sklepach ze sprzętem elektronicznym (m.in. MediaMarkt, Euro RTV AGD, MediaExpert, Neonet) i sklepach internetowych.
Na dekoder przysługuje dofinansowanie w wysokości 100 zł. Większość tunerów z podstawowymi możliwościami, takimi jak odbiór kanałów w jakości HD (wysokiej rozdzielczości), EPG (elektronicznym przewodnikiem programowym) można nabyć w okolicach tej kwoty. Bardziej zaawansowane dekodery, wyposażone w twardy dysk, umożliwiający nagrania lub telewizję hybrydową (usługi VoD w HbbTV w przypadku sprzętów podłączonych do internetu) kosztuje już znacznie więcej.
Osoby, które chcą uzyskać bardziej zaawansowany sprzęt, mogą zakupić nowy telewizor. Przysługuje na nie dofinansowanie w wysokości 250 zł. Większość modeli powyżej 1500 zł obsługuje usługi HbbTV i posiada popularne systemy operacyjne w Smart TV (Android TV, Google TV, Tizen, WebOS). Aby oglądać treści w jakości 4K, przeważnie trzeba zapłacić nieco więcej. Ostatnio informowaliśmy, że przez inflację i „problemy z łańcuchami dostaw” ceny nowszych telewizorów nieco zdrożały. Poniżej 2 tys. zł nadal można znaleźć jednak wiele przyzwoitych modeli.
Dlaczego TVP nadaje w starym standardzie?
Choć większość stacji komercyjnych drogą naziemną można oglądać wyłącznie w DVB-T2/HEVC, to główne kanały telewizji publicznej (np. TVP1, TVP2 i TVP Info) są nadal oferowane w starym standardzie DVB-T. Przeciwko nierównemu traktowaniu nadawców protestują stacje komercyjne. Zasięgi multipleksów, na których są emitowane ich kanały znacząco się zmniejszyły. Może to negatywnie wpływać na przychody reklamowe tych stacji.
Gdyby podstawowe stacje TVP zmieniły standard – jak pierwotnie planowano – razem z komercyjnymi, to gotowość na DVB-T2/HEVC wzrosłaby znacznie szybciej. Więcej osób ruszyłoby do sklepów po nowy sprzęt w przypadku całkowitej utraty sygnału telewizyjnego. W marcu br. minister spraw wewnętrznych i administracji wystąpił jednak do prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej o zgodę na przesunięcie migracji MUX-3 do DVB-T2/HEVC. Szef UKE zdecydował, że w związku z wojną na Ukrainie ten multipleks musi zmienić standard najpóźniej 1 stycznia 2024 roku. Nadawcy przez kilka miesięcy prowadzili konsultacje z UKE w sprawie rozwiązań, które uchroniłyby ich przed utratą widzów. Nie doszło jednak do porozumienia.