Ceny zaczęły gwałtownie rosnąć od jesieni ub.r. Na ceny papieru gazetowego wpływ miał przede wszystkim niedobór masy celulozowej do jego produkcji i rosnące ceny energii. Od października 2021 do marca br. wzrosły o 80 proc. W kwietniu nadszedł kolejny skok – o blisko 230 euro za tonę, co sprawiło, że cena papieru podskoczyła z 400 euro w lipcu 2021 do niemal 1 tys. euro na początku maja tego roku. Wydawcy, którzy już podnieśli ceny do wysokości na granicy tolerancji czytelników, szukają oszczędności w jakości papieru.
Tańsze zamienniki, słabszy papier
Politykę ujednolicania papieru wprowadził już w swoich tytułach m.in. Bauer, największy wydawca czasopism kolorowych w Polsce, o czym pisaliśmy w „Presserwisie”.
– Do tej pory mieliśmy już kilka pytań od wydawców gazet o przedstawienie wyceny na tańszym i słabszym papierze – mówi w rozmowie z „Presserwisem” Artur Wasilewski, właściciel Drukarni Jastrzębie, która w swojej ofercie ma druk na papierze gazetowym od 45 g do 60 g. – Zorientowali się jednak, że różnica w cenie jest niewielka, więc stałe zlecenia – tygodniki i miesięczniki – nadal są drukowane na tych samych papierach.
To samo zaznacza prezes Frąckowiak. – Obniżenie jakości papieru nie przynosi dużych oszczędności, a przypomina raczej desperackie poszukiwanie oszczędności – mówi.
W drukarni Wasilewskiego wyprodukowanie 12-stronicowej gazety na papierze 45 g w nakładzie 5 tys. egzemplarzy kosztuje 1375 zł. Dla porównania, według cennika krakowskiej drukarni Druk.Małopolska.pl za 4,5 tys. egzemplarzy takiej samej gazety trzeba zapłacić 1500 zł. Według cennika warszawskiej JKB Print zamówienie 5 tys. kolorowych egzemplarzy na papierze 65 g kosztowałoby 4604,04 zł.
Michał Trznadel z drukarni Elanders Polska w Płońsku, która drukuje czasopisma, nie widzi sensu oszczędności na samym papierze. – Drukujemy czasopisma na papierze o gramaturze przynajmniej 80 g. Niższa się nie sprawdza, bo druk przebija – zwraca uwagę. – Widzę raczej tendencję do zmniejszania nakładów. To obniża koszty druku i może częściowo zrekompensować wzrost cen papieru. Oczywiście część wydawców zdecydowała się podnieść ceny.
Nie tylko prasa, lecz także książka
Wzrost cen papieru dotyka nie tylko prasę, ale też wydawców książek. Polska Izba Książki zapowiedziała podjęcie współpracy z Polską Izbą Druku. Chce też wykorzystać do nagłośnienia problemu nadchodzące Targi Książki w Warszawie, które odbędą się pomiędzy 26 a 29 maja.
Sytuacja na europejskim rynku papieru może jednak się poprawić. W sobotę 14 maja zakończył się strajk fińskiego związku papierników w ok. stu fabrykach i przedsiębiorstwach na terenie całego kraju, m.in. takich światowych potentatów, jak Stora Enso czy UPM, których papier kupują polskie drukarnie.
– To powinno poprawić sytuację na rynku, a przynajmniej wstrzymać galop cenowy, co wydawcom dałoby oddech – ocenia Marek Frąckowiak. – Jednocześnie bardzo liczymy na obiecane wydawcom prasowym i książkowym obniżenie stawki VAT do 0 proc. Komisja Europejska już wydała na to zgodę, teraz czekamy na rząd.