Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji opublikowała stanowisko przewodniczącego Witolda Kołodziejskiego. Wynika z niego, że kanały telewizyjne nadawane na MUX-8 mogą zostać przeniesione na nowy multipleks, aby zwolnić miejsce dla cyfrowego radia. KRRiT szykuje bowiem konkurs na multipleks ogólnopolski DAB+.
Obecnie w ramach ósmego multipleksu są nadawane: TVP Kultura HD, TVP Kobieta, Metro, Zoom TV, Nowa TV i Wp. Wykorzystywane jest pasmo VHF, podczas gdy w przypadku pozostałych multipleksów naziemnej telewizji pasmo UHF. Utrudnia to odbiór telewizji, bo w przypadku wielu odbiorców konieczne jest rozbudowanie instalacji antenowej.
Choć Telewizja Polska mogła skorzystać z MUX-8 już w 2016 roku, to pierwsze jej kanały trafiły tam dopiero dwa lata później. Nowa TV i Wp po otrzymaniu koncesji naziemnej mocno inwestowały w premierowe treści i programy informacyjne. W pierwszej ze stacji można było oglądać magazyn informacyjny „24 godziny online.pl”, który prowadziła m.in. Beata Tadla. W drugiej „#dziejesię 16.50” z Maciejem Orłosiem. Programy zdjęto z anteny. Nie okazały się opłacalne, m.in. z powodu utrudnień w odbiorze MUX-8.
Kanały z MUX-8 trafią do MUX-5 lub MUX-6?
Stanowisko przewodniczącego KRRIT jest datowane na 25 listopada br.
– Decyzja o zmianie w Polsce standardu nadawania naziemnej telewizji cyfrowej z DVB-T na DVB-T2/HEVC spowodowała, że możliwe było zaplanowanie w paśmie UHF (470 – 694 MHz) dwóch dodatkowych ogólnokrajowych multipleksów telewizyjnych – MUX 5 i MUX 6. Stwarza to szansę na przeniesienie programów TV nadawanych w MUX 8 do nowych multipleksów, ich konwersję z SDTV do HDTV i zwolnienie tej części pasma VHF dla DAB+. W wyniku tej zamiany pasmo VHF byłoby przeznaczone wyłącznie dla cyfrowej radiofonii naziemnej, a pasmo UHF dla naziemnej telewizji cyfrowej – pisze w dokumencie Kołodziejski. Już w wakacje szef KRRiT zapowiadał, że jeden z nowych multipleksów powinien trafić do Telewizji Polskiej, aby wszystkie kanały TVP były dostępne drogą naziemna bezpłatnie. Najprawdopodobniej drugi multipleks trafi do stacji nadawanych obecnie w ramach MUX-8.
Więcej rozgłośni w DAB+
W dalszej części dokumentu przewodniczący KRRiT zwraca uwagę na rozwój DAB+ w Europie.
– Naziemna radiofonia cyfrowa w standardzie DAB+ rozwija się w Europie niezwykle dynamicznie. Po Norwegii wyłączenie emisji analogowej w ciągu dwóch lat planuje Szwajcaria, słuchalność cyfrowa w Wielkiej Brytanii w II kwartale 2021 r. przekroczyła 60 proc., Francja uruchomiła w październiku 2021 r. dwa multipleksy ogólnokrajowe z ofertą 25 programów publicznych i komercyjnych, wzrasta liczba gospodarstw domowych wyposażonych w odbiorniki DAB+ (do końca 2021 r.sprzedaż osiągnie 110 milionów). Programów emitowanych naziemnie cyfrowo przybywa w Niemczech, Austrii, Szwecji, Holandii i Belgii. 95 proc. pokrycia ludnościowego sygnałem DAB+ osiągnęły Czechy. Implementowany do regulacji prawnych krajów członkowskich Europejski Kodeks Łączności Elektronicznej (European Electronic Communications Code), wprowadzający obowiązek wyposażania samochodów w odbiorniki cyfrowe powoduje, że pokrycie głównych dróg i autostrad staje się zadaniem priorytetowym dla wielu krajów – pisze Kołodziejski, który chce, aby w tym roku KRRIT rozpoczęła konkurs na multipleks ogólnopolski DAB+.
DAB+ rozwija Polskie Radio, ale nadawcy komercyjni krytykują ten sposób cyfryzacji radia. Zwracają uwagę, że zasięg jest mniejszy niż w przypadku emisji analogowej. Jakość często pozostawia dużo do życzenia, a sama technologia jest przestarzała, skoro można korzystać z radia internetowego. Nadawca publiczny przekonuje, że moc nadajników może zostać zwiększona, co rozwiąże część problemów. Z badania TePanelu wynika, że cyfrowe odbiorniki posiada w Polsce mniej niż 5 proc. gospodarstw domowych. Do zakupu sprzętu DAB+ może nie zachęcać obecna oferta programowa. W cyfrowym eterze dominują rozgłośnie Polskiego Radia, katolickie, lokalne i niszowe. Nadawcy komercyjni, którzy mają ugruntowaną pozycję na analogowym rynku, nie chcą inwestować w „cyfrę”.
Wniosek do prezesa UKE
Szef KRRiT sądzi jednak, że zapotrzebowanie na częstotliwości DAB+ będzie. – Analizy przeprowadzone w latach 2015-2016 zawarte w „Zielonej księdze cyfryzacji radia w Polsce” oraz w opracowanej w KRRIT W roku 2020 „Ocenie możliwości konwersji stacji radiowych w Polsce na bazie dostępnych zasobów częstotliwości” wykazały, że przeznaczone dla Polski zasoby częstotliwości w paśmie VHF (174 -230 MHz) są niewystarczające (szczególnie na potrzeby konwersji stacji lokalnych i tzw. mini-sieci), mimo uzupełnienia przez Prezesa UKE, na prośbę Przewodniczącego KRRiT, planu zagospodarowania częstotliwości o 35 dodatkowych częstotliwości małej mocy o zasięgu lokalnym. Niezwykle ograniczona i dotycząca niewielkich regionów kraju jest również możliwość wzbogacenia oferty programowej o nowe programy w wersji cyfrowej – zwraca uwagę Kołodziejski.
W związku z powyższym przewodniczący KRRiT podejmie działania, które „uporządkują” multipleksy telewizyjne po zmianie standardu na DVB-T2/HEVC w połowie 2022 roku.
– Rezygnacja z nadawania w paśmie VHF programów telewizyjnych i zwolnienie kanałów TV nr 6, 7, 8, 9 i 12 oznacza pozyskanie 20 bloków częstotliwości DAB+, które będą mogły być wykorzystane na budowę nowych multipleksów ogólnokrajowych, optymalizację sieci istniejących multipleksów pod kątem bardziej efektywnego wykorzystania częstotliwości oraz na potrzeby nowej oferty lokalnej. W związku z powyższym, Przewodniczący KRRiT zwróci się do Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej z wnioskiem o rozpatrzenie możliwości zmiany planu zagospodarowania częstotliwości w paśmie 174 -230 MHz, umożliwiającej przeznaczenie całego pasma na potrzeby radiofonii cyfrowej DAB+ – zapowiada Kołodziejski.