– Obserwatorzy dostrzegają, że Program Trzeci Polskiego Radia różnił się na korzyść od Programu Pierwszego. W Trójce kandydujący prezydent nie był traktowany bezkrytycznie, tak jak w Jedynce. Serwisy RMF FM służyły jako baza do porównania przekazu informacyjnego radia publicznego – stwierdza Towarzystwo Dziennikarskie w raporcie z monitoringu kampanii prezydenckiej.
Zespół Towarzystwa Dziennikarskiego monitorował między 15 a 26 czerwca główne wydania serwisów informacyjnych TVP, Polsatu oraz TVN. Monitoring miał wykazać, jak media przedstawiają poszczególnych kandydatów, ile czasu antenowego im poświęcają i przede wszystkim – czy przestrzegają wymogów pluralizmu, bezstronności, wyważenia i niezależności (art. 21.1 Ustawy o radiofonii i telewizji).
Pisaliśmy już o wnioskach z tego monitoringu: – „Wiadomości” prowadziły agitację wyborczą na rzecz kandydata PiS w wyborach i przeciwko najsilniejszemu kandydatowi opozycji. Komercyjni nadawcy: Polsat i TVN przedstawiali kampanię wyborczą nie tak stronniczo jak TVP – oceniło Towarzystwo Dziennikarskie w swoim raporcie z monitoringu kampanii prezydenckiej.
W drugiej części raportu organizacja przyjrzała się serwisom Polskiego Radia oraz RMF FM. Z raportu wynika, że Jedynka i stacja komercyjna poświęciły tematom wyborczym dokładnie taki sam odsetek czasu – 47 proc., a publiczna Trójka – 34 proc. – W serwisach informacyjnych Polskiego Radia tak samo, jak w dzienniku telewizyjnym TVP, wśród informacji wyborczych przeważają te na temat kandydata Andrzeja Dudy, a w ich ramach – dominują informacje o wydźwięku pozytywnym. Informacje o Rafale Trzaskowskim miały wydźwięk wyłącznie negatywny – stwierdziło Towarzystwo Dziennikarskie.
W Programie Pierwszym Polskiego Radia zdecydowana większość newsów pozytywnie przedstawiała Andrzeja Dudę (aż 45), neutralnych – 3.
Oceniono, że w Trójce także „istnieje zdecydowana przewaga informacji pozytywnych na temat Andrzeja Dudy”, ale pojawiło się także 9 informacji neutralnych oraz 1 – negatywna. – Rafał Trzaskowski ma informacje pozytywne i negatywne, z przewagą tych drugich. Znacznie więcej jest w Trójce, niż w Jedynce informacji o pozostałych kandydatach – stwierdzono w raporcie.
Natomiast w RMF FM pojawiło się większe zróżnicowanie informacji o kandydatach, choć przeważały wiadomości o Andrzeju Dudzie, ale w większości neutralne. Pozytywne były tylko dwie, negatywnych – 9. Rafała Trzaskowskiego dotyczyło 6 pozytywnych newsów, 2 negatywne i jeden – neutralny.
Udział tematów wyborczych w serwisach Polskiego Radia pozostał na zbliżonym poziomie w obu monitorowanych programach. W RMF FM rósł w miarę zbliżania się terminu pierwszej tury. W przypadku „Wiadomości” TVP w piątek 26 czerwca – całe wydanie było poświęcone wyborom.
W „setkach” w Jedynce najczęściej Duda
Monitoring radiowy objął także częstotliwość i długość wypowiedzi polityków. W Jedynce dominować miał kandydat PiS na prezydenta oraz obecny prezydent Andrzej Duda. Wśród jego przeciwników więcej czasu na wypowiedzi miał Władysław Kosiniak-Kamysz z PSL. W serwisach Kosiniak-Kamysz najczęściej wypowiadał się w sprawach, w których ma takie same poglądy jak Andrzej Duda.
– Można zaryzykować stwierdzenie, że Jedynka pomogła w przejęciu elektoratu Kosiniaka-Kamysza przez urzędującego prezydenta. Poza tym wśród słuchaczy Jedynki tradycyjnie więcej jest osób ze wsi i małych miasteczek. To także mogłoby wyjaśniać, dlaczego PR1 tak interesowała się kandydatem PSL. Sporadycznie pojawiały się setki Jarosława Kaczyńskiego – ocenia organizacja.
„Setki” w Trójce należały do Andrzeja Dudy i kolejno dla Rafała Trzaskowskiego. Na obu antenach radia publicznego kandydaci pierwszej szóstki wypowiadali się dość często.
Z kolei w serwisach RMF FM drugim co do długości wypowiedzi – po Andrzeju Dudzie – był Borys Budka, a dopiero za nim trzej kandydaci na prezydenta (rozdzieleni na miejscu piątym premierem).
– Ratowanie Trójki po części się udało, aczkolwiek dalekie jest od ideału. Trójka nie jest do końca skończona, co jest dobrą wiadomością – ocenił podczas posiedzenia senackiej komisji kultury szef projektu Andrzej Krajewski.
Polskie Radio nie spełnia wymogów ustawowych
Według Towarzystwa Dziennikarskiego, monitoring wykazał, że nadawca publiczny nie spełnił wymogów art. 21.1 ustawy o radiofonii i telewizji, nakazujących by programy radia publicznego charakteryzowały się „pluralizmem, bezstronnością, wyważeniem i niezależnością”.
– Mimo to obserwatorzy dostrzegają, że Program Trzeci PR różnił się na korzyść od Programu Pierwszego. W Trójce kandydujący prezydent nie był traktowany bezkrytycznie, tak jak w Jedynce. Przebijały się informacje niekorzystne dla rządzących, a rozmowy z nimi zawierały pytania dziennikarskie, a nie wynikające z „niekompetencji, braku dystansu i serwilizmu”, częstego u prowadzących wywiady w Jedynce. Serwisy RMF FM służyły jako baza do porównania przekazu informacyjnego radia publicznego – stwierdzili autorzy raportu.
Monitoring prowadzony był przy wsparciu Funduszu Obywatelskiego, zarządzanego przez Fundację dla Polski, według metodologii wykorzystanej w poprzednich obserwacjach medialnych Towarzystwa Dziennikarskiego: we wrześniu-październiku 2019 r. (wybory do Sejmu i Senatu), w maju 2019 r. (wybory do Parlamentu Europejskiego, wspólnie z Fundacją Batorego) i w październiku 2018 r. (wybory samorządowe, samodzielnie).
W 2019 roku średni dzienny zasięg radia wyniósł 72,2 proc., a tygodniowy – 91,2 proc. Z kolei średni dobowy czas słuchania wyniósł 269 minut. Najchętniej słuchaną stacją niezmiennie było RMF FM, a sieć Eska wyprzedziła Jedynkę.