Rzecznik Praw Obywatelskich pisze do ministra kultury ws. nieprzyznania dotacji wybranym pismom

„Kryteria są niejasne”

Adam Bodnar i Piotr Gliński

Kryteria przydzielania pieniędzy na czasopisma kulturalne przez resort kultury są niejasne – uważa Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar. I prosi ministra kultury Piotra Glińskiego o wyjaśnienia w tej sprawie.

Na początku lutego Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego ogłosiło listę czasopism kulturalnych, którym przyznało dotację na lata 2020-2022. Największe dotacje przyznano na dwumiesięcznik „New Eastern Europe” (po 81,95 tys. zł przez trzy lata), magazyn „Kosmos dla dziewczynek” (po 82,5 tys. przez trzy lata), „Czas Kultury” (po 75 tys. zł przez trzy lata), kwartalnik „Kronos. Metafizyka Kultura Religia” (97,5 tys. zł w br.), „ARCH” (82,5 tys. zł w br.), „Kurier Wnet” (81,95 tys. zł w br.) i „Wyklęci” (79,75 tys. zł w br.).

Wsparcia nie przyznano natomiast m.in. Fundacji Pismo na miesięcznik „Pismo. Magazyn Opinii”, Stowarzyszeniu Inicjatyw Wydawniczych na kwartalnik „Opcje”, Fundacji Popularyzacji Muzyki Jazzowej Euro Jazz na „Jazz Press”, Gremi Media na cykl publikacji w „Uważam Rze Historia” o wydarzeniach i osobach z historii Polski XX w. istotnych dla teraźniejszości, a także „Tygodnikowi Powszechnemu” na dodatek „Książki w Tygodniku”.

Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar zajął stanowisko w sprawie podziału tych dotacji. Uznał, że resort kultury po raz kolejny pominął kluczowe tytuły, a to dlatego, że niejasny jest system przydzielania punktów dla danych publikacji.

Bodnar zwrócił się do wicepremiera i ministra kultury Piotra Glińskiego o wyjaśnienia w tej kwestii. – Wśród czasopism, którym nie udzielono dotacji, znalazły się tytuły kluczowe dla debaty publicznej w kontekście rozwoju szeroko rozumianej kultury oraz o uznanej pozycji. Sytuacja taka powtarza się od kilku lat. Zadaniem władz publicznych jest stwarzanie warunków upowszechniania i równego dostępu do dóbr kultury. Art. 73 Konstytucji gwarantuje każdemu wolność twórczości artystycznej, a także wolność korzystania z dóbr kultury – czytamy w stanowisku RPO.

– Jak wskazują dziennikarze – wśród czasopism, którym nie udzielono dotacji, znalazły się tytuły kluczowe dla debaty publicznej w kontekście rozwoju szeroko rozumianej kultury oraz o uznanej pozycji. Są to m.in.: „Tygodnik Powszechny”, „Przegląd Polityczny”, „Krytyka Polityczna”, „Liberté!”, „Dwutygodnik” oraz „Pismo”. Dotacji nie przyznano także Fundacji Szansa dla Niewidomych – wyliczono w komunikacie Rzecznika Praw Obywatelskich. – Sytuacja taka powtarza się od kilku lat. W 2017 r. pisma mniejszości – żydowski „Midrasz” oraz romski „Dialog Pheniben” – również nie otrzymały wsparcia finansowego MKiDN – dodano.

W ocenie rzecznika decyzje w zakresie przyznawania dotacji powinny być podejmowane na podstawie przejrzystych zasad. – Dobrą praktyką było publikowanie składu komisji ekspertów oceniających wnioski. Obecnie jednak informacje te nie są dostępne – pisze Adam Bodnar.

Z kolei w ramach innego programu ministerialnego – promocji czytelnictwa – przyznano w lutym br. m.in. 450 tys. zł dotacji Fundacji „Tygodnika Powszechnego”, a 54,5 tys. zł Fundacji Lux Veritatis. Dotacji nie uzyskały natomiast wydawca „Gościa Niedzielnego” i dwie rozgłośnie regionalne Polskiego Radia.