Stowarzyszenie Dziennikarzy RP w Katowicach

Redaktor naczelny “Super Expressu” (ZPR Media SA) i wydawnictwo zamieścili na ostatniej stronie dziennika przeprosiny Janusza Matusiaka, byłego wiceprezesa Polskiego Związku Piłki Nożnej. Tylko że są one trudne do przeczytania.

Przeprosiny "Super Expressu"

24 czerwca 2011 roku “SE” opublikował tekst pt. “Pijawki z PZPN”. Napisano w nim m.in., że Janusz Matusiak, ówczesny działacz PZPN, zarabia co miesiąc w Związku 15 tys. zł. “Uprzejmie przepraszamy (…). Opublikowana przez nas informacja była nieprawdziwa i naruszała dobre imię pana Janusza Matusiaka” – czytamy w przeprosinach. Zostały one opublikowane w dwóch ramkach – pod jedną podpisał się redaktor naczelny dziennika (bez podania nazwiska), pod drugą – Murator SA (poprzednia nazwa spółki wydającej dziennik). Przeprosiny są efektem przegranego procesu cywilnego, wytoczonego gazecie przez Matusiaka tuż po ukazaniu się tekstu.

Przeprosiny ukazały się na ostatniej, sportowej stronie dziennika. Trzeba jednak włożyć sporo wysiłku, by je przeczytać, gdyż zostały wydrukowane rozstrzeloną czcionką – podobną do tej, jaką “SE” w 2014 roku przepraszał innego działacza PZPN Jana Bednarka i aktorkę Dorotę Stalińską.

Redaktor naczelny “SE” Sławomir Jastrzębowski, poproszony o komentarz, napisał SMS: “Przeprosiny zgodne z zapisami wyroku”. Janusz Matusiak nie jest działaczem PZPN od 2012 roku.

Książka ”Żeby nie było śladów. Sprawa Grzegorza Przemyka” Cezarego Łazarewicza znalazła się wśród czterech nagrodzonych w konkursie Książka Historyczna Roku o Nagrodę im. Oskara Haleckiego organizowanym przez TVP, Polskie Radio, IPN i NCK.

"Żeby nie było śladów"

Książka Łazarewicza zdobyła nagrodę jury w kategorii Najlepsza książka popularnonaukowa poświęcona historii Polski w XX wieku. W tej samej kategorii nagrodę w głosowaniu internautów zdobyło “100 lat harcerstwa” autorstwa Wojciecha Hausnera i Marka Wierzbickiego.

W kategorii Najlepsza książka naukowa poświęcona dziejom Polski i Polaków w XX wieku jury wyróżniło pracę Jakuba Tyszkiewicza “Rozbijanie monolitu. Polityka Stanów Zjednoczonych wobec Polski 1945-1988”. Nagrodę czytelników przyznano Bartłomiejowi Szyprowskiemu za “Sąd kapturowy przy Komendzie Głównej Związku Walki Zbrojnej w Warszawie (sierpień 1940 r. – listopad 1941 r.). Podziemie w walce ze zdrajcami Rzeczypospolitej”.

Książki Historyczne Roku zostały wybrane przez jury w składzie: prof. dr hab. Andrzej Nowak, prof. dr hab. Wojciech Roszkowski, prof. dr hab. Antoni Dudek, dr hab. Jan Jacek Bruski, prof. dr hab. Mieczysław Ryba, dr Piotr Gontarczyk, prof. dr hab. Jan Rydel oraz dr hab. Bożena Szaynok. Laureaci wybrani przez jury otrzymali po 30 tys. zł nagrody, wybrani przez czytelników – po 10 tys. zł.

Od środy wywiad kończący główne wydanie “Wiadomości” w TVP1 i kontynuowany w TVP Info jest oznaczony nazwą “Gość Wiadomości”, a nie jak dotychczas “Dziś wieczorem”.

Rozmowy z cyklu “Dziś wieczorem” – rozpoczynane na koniec głównego wydania “Wiadomości” w TVP1 i kontynuowane zaraz potem na antenie TVP Info – są emitowane od września 2013 roku. Na początku września br. znacząco wydłużono pierwszą część wywiadów – z około minuty do 4-5 minut, w efekcie czego dłużej trwają “Wiadomości” (druga część w TVP Info tak jak dotychczas trwa ok. 15 minut).

W środę zmieniła się nazwa programu: z “Dziś wieczorem” na “Gość Wiadomości”. Po ostatnim materiale reporterskim w “Wiadomościach” pokazano dwusekundowy przerywnik – planszę z nową nazwą. Gościem był prezes PiS Jarosław Kaczyński, z którym rozmowa w “Wiadomościach” trwała 10 minut (całe wydanie serwisu jak zwykle trwało ok. 33 minut), a potem jeszcze kwadrans w TVP Info.

– Obawiamy się, że zamilkną niebawem kolejne głosy Trójki. Dochodzące z radia relacje (np. zakaz mówienia o Wajdzie “wybitny reżyser”) przypominają dokładnie praktyki peerelowskiej cenzury – ocenia Towarzystwo Dziennikarskie w odpowiedzi na pismo pracowników Polskiego Radia sprzeciwiające się ostatnim decyzjom kadrowym w Trójce.

We wtorek ponad 120 pracowników Polskiego Radia – przede wszystkim Trójki, a także z Jedynki, Dwójki, Polskiego Radia 24 i Informacyjnej Agencji Radiowej – we wspólnym piśmie do prezes Polskiego Radia sprzeciwili się odsunięciu miesiąc temu Małgorzaty Spór i Anny Zaleśnej od przygotowywania i czytania serwisów informacyjnych w Trójce. Skrytykowali również działania kierownictwa nadawcy wobec dziennikarzy solidaryzujących się z dwoma redaktorkami. Chodzi przede wszystkim o Damiana Kwieka, który został zwolniony na początku listopada, niedługo po tym jak mocno poparł na portalach społecznościowych akcję “#kogoniesłychać” mającą zwracać uwagę na dziennikarzy, których usunięto z anteny Trójki.

Pismo oprócz prezes Polskiego Radia trafiło też do kilku instytucji zewnętrznych: Rzecznika Praw Obywatelskich, Rady Mediów Narodowych, Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, Rady Etyki Mediów, Towarzystwa Dziennikarskiego, Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich i sejmowej komisji kultury i środków przekazu.

W czwartek Towarzystwo Dziennikarskie opublikowało oświadczenie “przeciw cenzurze w Polskim Radiu”, w którym odnosi się do otrzymanego pisma i wyraża solidarność z protestem dziennikarzy Trójki.

- Podobna sytuacja ma miejsce – naszym zdaniem – we wszystkich mediach publicznych, ale nigdy dotąd przeciw cenzurze i tłumieniu niezależności dziennikarskiej nie zaprotestowało tak wielu pracowników tych mediów – stwierdza organizacja. – Jesteśmy pełni uznania dla wszystkich sygnatariuszy listu w obronie dziennikarzy Trójki. Pokazali odwagę i solidarność. Nie ma innej drogi obrony wolności słowa – dodaje.

Zdaniem członków Towarzystwa Dziennikarskiego mogą nastąpić kolejne ruchy kadrowe w Trójce. – Można oczekiwać dalszych zwolnień, bowiem od wielu miesięcy wszystkie protesty pracowników Radia przeciwko politycznej cenzurze ich pracy kwitowane są pogróżkami bądź represjami. Obawiamy się, że zamilkną niebawem kolejne głosy Trójki – prognozuje Towarzystwo. – Dochodzące z radia relacje (np. zakaz mówienia o Wajdzie “wybitny reżyser”) przypominają dokładnie praktyki peerelowskiej cenzury – podkreśla.

Członkowie organizacji zapowiadają, że wezmą udział w zaplanowanej na niedzielę pikiecie przeciw zmianom personalnym i programowym w Trójce. Demonstracja pod hasłem “Trójko, trwaj!” została ogłoszona na facebookowym fanpage’u “Ratujmy Trójkę” zrzeszającym słuchaczy niezadowolonych ze zmian w stacji.

- Koledzy z Trójki, będziemy z Wami protestować w niedzielę, w południe, pod siedzibą Waszego radia na Myśliwieckiej. Wzywamy wszystkich słuchaczy Trójki i wszystkich, którzy chcą bronić wolności mediów, żeby też tam przyszli – apeluje Towarzystwo Dziennikarskie.

O reakcję na pismo pracowników Polskiego Radia zapytaliśmy też inne instytucje, które je otrzymały. Jak na razie odpowiedziała tylko rzeczniczka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji – poinformowała, że KRRiT zapozna się z tym dokumentem.

Według naszych informacji kierownictwo Polskiego Radia nie będzie publicznie odnosić się do pisma, ponieważ nie jest to list otwarty.

Paweł Gąsiorski, redaktor serwisu Gminakonopiska.pl, został oskarżony z art. 212 kk przez wójta gminy Konopiska Jerzego Żurka za tekst krytykujący jego działania. To już druga sprawa sądowa, jaką gmina wytacza dziennikarzowi.

9 września Gąsiorski opisał w tekście pt. “Jerzy Żurek promuje się w TVP3 Katowice za pieniądze Mieszkańców!”, jak gmina wyłożyła pieniądze na materiał telewizyjny, w którym – jego zdaniem – promował się głównie wójt. W odpowiedzi wójt oskarżył Gąsiorskiego o zniesławienie (art. 212 kk). Sprawa trafiła do sądu rejonowego w Częstochowie. Pierwsza rozprawa ma się odbyć 22 listopada.

Głos w obronie dziennikarza zabrało Centrum Monitoringu Wolności Prasy. Wystosowało pismo, w którym czytamy m.in.: “Działania p. Jerzego Żurka (…) budzą poważne wątpliwości, gdyż de facto powodują ograniczenie wolności słowa i godzą w niezbywalne prawo prasy do wypowiadania się o sprawach ważnych z punktu widzenia obywateli”.

To już drugi proces, jaki gmina wytacza temu dziennikarzowi w tym roku. Pierwszy jest z pozwu cywilnego o nieopublikowanie sprostowania w oryginalnym kształcie. Termin rozprawy nie jest jeszcze znany.

Pracownicy Trójki i innych stacji Polskiego Radia we wspólnym piśmie wyrazili sprzeciw wobec niedawnego odsunięcia dwóch dziennikarek od prowadzenia serwisów informacyjnych i zwolnienia Damiana Kwieka – dowiedział się portal Wirtualnemedia.pl. Pismo otrzymała nie tylko prezes Polskiego Radia, lecz także kilka instytucji zewnętrznych, m.in. Rzecznik Praw Obywatelskich, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, Rada Etyki Mediów i Towarzystwo Dziennikarskie.

W połowie października dziennikarki Małgorzata Spór i Anna Zaleśna zostały odsunięte od przygotowywania i czytania serwisów informacyjnych w Polskim Radiu. Kierownictwo Informacyjnej Agencji Radiowej (do której serwisanci Trójki zostali przeniesieni w maju br.) zdecydowało, że będą teraz pracowały na niższych stanowiskach w dziale dokumentacji.

Niedługo po pojawieniu się tej wiadomości niektórzy obecni i niedawni dziennikarze Trójki, m.in. Damian Kwiek, Paweł Sołtys, Tomasz Ławnicki i Jerzy Sosnowski, na Facebooku i Twittterze zamieścili swoje czarno-białe zdjęcia, na których zasłaniają usta, z tagiem “#kogoniesłychać”. Akcję szybko podchwycono na fapage’u Ratujmy Trójcę skupiającym słuchaczy niezadowolonych ze zmian wprowadzonych w br. w rozgłośni. W konsekwencji oficjalny profil stacji zalała masa krytycznych komentarzy i wpisów, zwłaszcza że w tym czasie z rozgłośni odszedł Michał Nogaś (od początku listopada jest dziennikarzem “Gazety Wyborczej”, skrytykował też działania obecnej dyrekcji stacji).

Za to zarząd Polskiego Radia skrytykował udział pracowników Trójki w akcji “#kogoniesłychać”. – Żadna grupa zawodowa, społeczna czy polityczna nie może wpływać na prawo Polskiego Radia do dbałości o podstawowe standardy dziennikarskie, związane ze sposobem relacjonowania debaty publicznej. Żaden pracownik, czy współpracownik Polskiego Radia nie ma prawa wykorzystywać dorobku tej instytucji do realizowania własnych celów politycznych, społecznych czy środowiskowych – stwierdziła w oświadczeniu Barbara Stanisławczyk, prezes nadawcy.

Na początku listopada z Polskiego Radia został zwolniony Damian Kwiek, firma nie podała powodów tej decyzji.

Według naszych ustaleń pracownicy Trójki we wtorek skierowali w tej sprawie wspólnie pismo do prezes Polskiego Radia. Sprzeciwiają się w nim odsunięciu Małgorzaty Spór i Anny Zaleśnej od prowadzenia serwisów informacyjnych oraz działaniom wobec pracowników, którzy okazali solidarność z odwołanymi serwisantkami.

- Zarówno odsunięcie naszych koleżanek od anteny, jak działania podejmowane wobec solidaryzujących się z nimi dziennikarzy stwarzają poczucie zagrożenia w zespole i mogą być traktowane jako forma cenzury prewencyjnej – czytamy w piśmie, którego treść przekazało nam Towarzystwo Dziennikarskie.

Pracownicy apelują do prezes Polskiego Radia o poszanowanie zasad niezależności i rzetelności dziennikarskiej oraz kultury pracy w tej firmie, podkreślając, że jest to obowiązek wobec słuchaczy. Decyzję o odsunięciu Spór i Zaleśnej od serwisów informacyjnych oceniają jako “rażące naruszenie wyżej wymienionych zasad i działanie na szkodę Polskiego Radia”.

W dokumencie pracownicy stacji powołują się też na gwarantowaną w konstytucji wolność słowa. Domagają się od prezes Polskiego Radia przywrócenia Małgorzaty Spór i Anny Zaleśnej do serwisów informacyjnych w Trójce oraz wstrzymania działań dyscyplinarnych wobec solidaryzujących się z nimi dziennikarzy.

Pod pismem podpisało się ponad 120 pracowników Polskiego Radia – nie tylko Trójki, lecz także część osób z Jedynki, Dwójki, Polskiego Radia 24 i Informacyjnej Agencji Radiowej. Dokument otrzymało też kilka instytucji zewnętrznych: Rzecznik Praw Obywatelskich, Rada Mediów Narodowych, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, Rada Etyki Mediów, Towarzystwo Dziennikarskie, Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich i sejmowa komisja kultury i środków przekazu.

Przypomnijmy, że kiedy w marcu br. z Polskiego Radia zwolniono Jerzego Sosnowskiego, sprzeciw wyraził zarówno związek zawodowy zatrudnionych w Trójce i Dwójce, jak też pracownicy Trójki we wspólnym oświadczeniu. Gdy pod koniec kwietnia poinformowano o zwolnieniu Tomasza Ławnickiego i Grażyny Mędrzyckiej-Gęsickiej (która niedługo potem wróciła jako wydawca w Polskim Radiu 24), pracownicy interweniowali u kierownictwa stacji.

Niedawno Rzecznik Praw Obywatelskich dołączył do procesu wytoczonego Polskiemu Radiu przez Jerzego Sosnowskiego w sprawie zwolnienia go z pracy.