“NIEZMIENNA ZMIENNOŚĆ. Świat według Juliana Kornhausera” to tytuł filmu katowickiej autorki Beaty Netz o ojcu Pierwszej Damy Agaty Dudy, zrealizowanego dla TVP Kultura. 24 października w Teatrze Rozrywki w Chorzowie odbędzie się jego prapremiera.

Julian Kornhauser
Czy wiedzieliście, że ojciec małżonki prezydenta RP pochodzi z Gliwic? To poeta, prozaik, krytyk literacki, znawca i tłumacz literatury serbo-chorwackiej, profesor Instytutu Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Było minęło
było minęło
między było i minęło mała biała szczelina
wąski przesmyk nic nie znacząca pauza
a przecież tyle się tam wydarzyło
wzloty i upadki uczuć
przewidywania tańczące w snach
spotkania na wzgórzu i na skraju lasu
było to co gorące wiotkie w nagłym olśnieniu
było niemądre zdradliwe ale wypełnione
nieznaną treścią
minęło bo nie zadrżało w posadach
małe było małe minęło
było długo
minęło raz dwa
a w środku sucha trawa dotknięta kosą słońca
klasztor nad rzeką niepokojące dudnienie pociągu
drobny żwir na drodze do doliny
- Syn Ślązaczki z Chorzowa i krakowskiego Żyda Jakuba Kornhausera – więźnia niemieckich obozów koncentracyjnych. Cóż za wspaniała intelektualna mieszanka. Babcia i mama mówiły w domu gwarą. Do tego niemiecka niania, lwowscy przyjaciele po wojnie…To ukształtowało Juliana Kornhausera jako poetę – mówi Beata Netz, autorka filmu (scenariusz i realizacja).
Z pomysłem napisania eseju o jednym z wierszy ojca, zwrócił się do jej męża, nieżyjącego już poety Feliksa Netza, syn Juliana Kornhausera, Jakub.
- Mąż był już bardzo słaby, nie mógł się tego zadania podjąć, ale ja zaproponowałam, że nakręcę film – opowiada Beata Netz.
Operatorem obrazu został Mieczysław Chudzik, legenda TVP w Katowicach, napisania muzyki podjął się Józef Skrzek. Fragmenty 26 wierszy poety czyta Robert Talarczyk, dyrektor Teatru Śląskiego.
Nie jest to, jak zapewnia autorka, film dokumentalny, tylko poetycka opowieść o… poecie.
- Od sierpnia myślę tylko Kornhauserem. Idę przez pola, gdzie “trawa się ściele”. Głęboko wchodzi we mnie ta poezja, obcuję z nią bezustannie – przyznaje autorka.
Wszystko, poetycko
Daleko stąd i blisko,
zielony dom, ognisko,
na łąkach deszczu łza,
więc wszystko.
Daleko stąd i blisko,
studzienny krąg, pastwisko,
brzemienny zboża łan,
więc wszystko.
[...]
Daleko stąd i blisko,
rodziców grób, urwisko,
na polnej drodze kwiat
i nic, i wszystko.
Jeden z tomików – ponad 30 lat temu – Julian Kornhauser zadedykował swojej córce, Agacie. “Wiersze dla Agatki” – taki tytuł nosi ten wydany w 1981 roku tomik dla 9-letniej córeczki. To nie był jedyny tomik z dziecięcą literaturą wydany przez teścia Andrzeja Dudy. W 2003 roku ukazał się zbiór jego wierszy pod tytułem “Księżyc jak mandarynka”.
Ostatni klaps filmu Beaty Netz padł w Krakowie. O przyjaźni z Julianem Kornhauserem opowiada rówieśnik poety, Adam Zagajewski, także poeta. Adam Gleń, uczeń profesora, mówi o swoim Mistrzu, który go inspirował. Jakub Kornhauser, syn Juliana, literaturoznawca i poeta, przedstawia nam swojego ojca.

Beata Netz
- W filmie Julian Kornhauser pokazany jest z trzech różnych perspektyw: rówieśnika, świadka i syna – tłumaczy Beata Netz.
Julian Kornhauser to jeden z najbardziej znanych przedstawicieli poetyckiej Nowej Fali z lat 70. XX wieku. W 1975 roku był sygnatariuszem sławnego “Listu 59″. Był to protest intelektualistów przeciw wpisaniu do konstytucji PRL kierowniczej roli PZPR i wieczystego sojuszu z ZSRR.
Wraz z Adamem Zagajewskim, jest autorem głośnej książki “Świat nie przedstawiony”, w której – w imię mówienia prawdy w zakłamanej rzeczywistości komunizmu – ujmował się za prozą realistyczną.
Julian Kornhauser przysporzył też kłopotów prezydentowi Andrzejowi Dudzie, podpisując współcześnie list otwarty do Piotra Glińskiego, ministra kultury w rządzie PiS, przeciwko zwolnieniu Grzegorza Gaudena z funkcji dyrektora Instytutu Książki.
Za całokształt twórczości uhonorowany został w tym roku Wrocławską Nagrodą Poetycką Silesius.
Julian Kornhauser występuje w filmie, ale nie wypowiada się. Poeta przeszedł udar mózgu i ma problemy z mówieniem. Wycofał się z pracy zawodowej i twórczej oraz życia publicznego. Opiekuje się nim żona – Alicja Wojna-Kornhauser oraz dzieci: Jakub i Agata Duda, małżonka Prezydenta RP.